İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - Ekonomistler, kurdaki son dönemde yaşanan sert hareketlerin ve elektrik, doğalgaz ve akaryakıt zamlarının etkisiyle çift hanede kalan enflasyonun yılın son çeyreğinde tek haneyi görebileceğini söyledi.
AA muhabirine enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürü Cem Eroğlu, manşet enflasyonun martta yüzde 0,99 ile beklentilere yakın arttığını ve yıllık bazda ise şubattaki yüzde 10,26'dan martta yüzde 10,23'e gerilediğini belirtti.
Aylık bazda yüzde 0,79 artan çekirdek enflasyonun yıllık bazda yüzde 11,94'ten yüzde 11,44'e indiğini bildiren Eroğlu, "Çekirdek enflasyonun yıllık bazda gerilemeye devam etmesi ise nisan ayı manşet enflasyonda beklendiği gibi düşüşün devam edeceğine işaret ediyor." dedi.
Eroğlu, ancak yılbaşından farklı olarak artık nisanda enflasyonun tek haneli seviyelere gerilemesini beklemediklerini söyledi.
Kurlarda son zamanlarda görülen yukarı yönlü seyrin, gıda fiyatlarında yüksek seyrin sürmesinin, elektrik, doğalgaz ve akaryakıt zamlarının yanı sıra ekonomik aktivitedeki iyileşmeyle birlikte hizmet enflasyonunun yüksek seyretmesinin enflasyonun yılbaşında beklenenden daha yüksek seviyelerde gerçekleşmesinde etkili olduğunu ifade eden Eroğlu, "şunları kaydetti:
"Yİ-ÜFE'de ise yükseliş yaşanıyor. Aylık bazda yüzde 1,54 artan Yİ-ÜFE, yıllık bazda yüzde 13,71'den yüzde 14,28'e yükseldi. Bu durum piyasada maliyet baskısının devam ettiğine işaret ediyor. Kurlardaki yükseliş, sanayide kullanılan doğalgaz ve elektriğe yapılan zamlar özellikle nisan ayından sonra Yİ-ÜFE üzerinde yukarı yönlü baskıların artmasına neden olacak. Bu durumun manşet enflasyonlu da yukarı yönlü etkilemesi olası görünüyor. Kurlarda son zamanlarda gördüğümüz bu sert hareketlerin tekrar yatışması özellikle gıda fiyatlarına yönelik alınan önlemlerin etkisinin görülmesi ve baz etkisi sonucu enflasyonda tek haneli seviyeleri yılın son çeyreğinde (kasım ya da aralık ayı itibarıyla) göreceğimizi düşünüyoruz."
Eroğlu, bu yüzden VakıfBank Ekonomik Araştırmalar olarak enflasyonun yılın son çeyreğinde gerileyerek yüzde 8,.90'a düşeceği beklentilerini koruduklarını dile getirdi.
- "Enflasyon tahmini revize edilebilir"
Türk Ekonomi Bankası (TEB) Finansal Piyasalar Strateji Müdürü Erkin Işık ise gıda enflasyonunun yüksek geldiğini, çekirdek enflasyon görünümünün ise beklentilerinden biraz daha iyi gerçekleştiğini söyledi. Ancak kurdaki artışın etkisinin sonraki aylarda da gözleneceğini belirten Işık, "Bu doğrultuda önümüzdeki aylarda hem çekirdek, hem de toplam enflasyonun yukarı yönde eğilim göstermesini bekliyorum." dedi.
Kurda düşüş olmaması durumunda yaz aylarında yıllık enflasyonun yüzde 11'in üzerine ve çekirdek enflasyonun da yüzde 12'nin üzerine çıkabileceğine dikkati çeken Işık, Merkez Bankasının nisan sonunda Enflasyon Raporu'nu yayınlayacağını ve burada yeni enflasyon tahminlerine yer vereceğini dile getirdi.
Işık, yıl sonu enflasyon tahminin muhtemelen önceki yüzde 7,9'a göre belirgin yukarı revize edileceğini tahmin ederek, "Bunun hemen öncesindeki PPK toplantısında da, bozulan enflasyon görünümünü dikkate alarak, ölçülü bir faiz artırım yapılması ihtimali artmıştır." ifadesini kullandı.
- "Tek haneli enflasyon mümkün"
QNB Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı da enflasyonun yıllık bazda yatay kaldığını, çekirdek enflasyon göstergelerinde gerileme gözlemlediklerini belirtti.
Enflasyonun seviyesinin yüksek kalmaya, fiyat istikrarı, faizler ve kur üzerinde risk oluşturmaya devam ettiğini vurgulayan Kanlı, gelecek dönemde talepte bir yavaşlama görülmesi ihtimalini yüksek gördüğünü ve bunun da fiyatlar üzerinde talep kaynaklı yukarı yönlü etkinin ortadan kalkmasına yol açacağını dile getirdi.
Kanlı, ancak kurda son dönemde gözlenen değer kaybının etkisini henüz fiyatlar üzerinde tam olarak görmediklerinin altını çizdi.
Enflasyon üzerinde ters yönde etki edecek bu iki unsurun birbirini dengeleyebileceğini bildiren Kanlı, "Bu da karşımıza yılın son bölümüne kadar yüzde 10-11 bandında dalgalanan ve ancak yılın sonunda tek hanelere inen bir enflasyon patikasını çıkarıyor. Hala tek hanelerde enflasyonun mümkün olduğunu düşünüyorum ve yüzde 9,5'lik yıl sonu tahminimi koruyorum. Merkez Bankası bu enflasyon verisine tepki vermeyecektir ve mevcut duruşunu sürdürecektir."
- "Enflasyonda tek hane en erken kasımda"
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı ise yıllık enflasyondaki düşüşün yavaşladığını ve bundan sonraki dönemde enflasyonun yüzde 10-11 arasında dalgalanabileceğini belirtti.
Kur tarafında ek baskı olmaması halinde enflasyonda tek hanenin en erken kasım ayın gibi görüneceğini tahmin eden Tokalı, "Nisan ayında elektrikten 0,07, benzinden 0,04 puanlık şimdiden ek yük söz konusu. Kur tarafında, sepet bazında ocak ortasından itibaren yüzde 6'ya yakın artış enflasyonda 12 aylık dönemde yaklaşık 0,9 puanlık ek yük yaratıyor." dedi.
Tokalı, hem kur etkisi hassasiyeti hem de ABD enflasyon baskıları nedeniyle, TCMB'nin bu ayki toplantısında faiz artırım beklentilerinin devam edebileceğini söyledi.
- "Gıda fiyatları enflasyonun yılı çift haneli bitirip bitirmeyeceği konusunda belirleyici olacak"
AA Finans Analisti ve Ekonomisti Haluk Bürümcekçi de gıda enflasyonunun işlenmiş gıda fiyatları kaynaklı yükseldiğini belirterek, "Gıda fiyatlarının yıllık artış hızı yüzde 10,4 seviyesine çıkarken, 2018 yılı için Enflasyon Raporu gıda fiyatı varsayımının (yüzde 7) belirgin üzerinde gerçekleşmiş oldu. Endeks tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 10 civarında olan gıda fiyatlarının 2018 yılındaki seyri enflasyonun yılı çift haneli bitirip bitirmeyeceği konusunda belirleyicilerinden biri olacaktır." dedi.
Mart sonunda önceki aya göre 0,03 puan düşüşle yüzde 10.23'e gerileyen yıllık TÜFE'nin, Enflasyon Raporu'nda yer alan yıl sonu TCMB tahmininin (yüzde 7,9) üzerinde kaldığına işaret eden Bürümcekçi, enflasyon hedefi (yüzde 5) etrafındaki belirsizlik aralığının (+/-2 puan) da çok yukarısında oluştuğunu söyledi.
Bürümcekçi, gelecek dönem seyri açısından ise, gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümünün, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyeceğini vurguladı.
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında gözlenen ayarlamaların da hem doğrudan hem de girdi maliyeti kanalı ile enflasyona olumsuz yansıyacağını belirten Bürümcekçi, "Bu doğrultuda, manşet enflasyonun yıl içinde tek haneyi görmesini beklemezken, yılı ise yüzde 10,4 seviyesinde kapatmasını öngörmekteyiz." ifadesini kullandı.
Ekonomist Bürümcekçi, TL'deki görünüm ve enflasyon beklentilerinin yüksekliğinin Merkez Bankasını ilave parasal sıkılaşmaya zorlayabileceğini söyledi.
AA