Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, gıda enflasyonunu düşürecek ilave tedbirleri yakın zamanda devreye sokacaklarını belirterek, "Bu kapsamda bakliyat gibi talebin kısmen de olsa ithalat ile karşılandığı ürünlerde kapsamlı bir üretim planlaması yapıldı. Başta sera teşvikleri olmak üzere taze meyve-sebze üretimini teşvik eden uygulamalar da yeni bir strateji çerçevesinde devreye girecek." dedi.
Şimşek, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinin geçen hafta bir dizi toplantı gerçekleştirdiğini belirterek, en son yapılan toplantıda bir süredir üzerinde çalışılan tedbirlerin ele alındığını söyledi.
Söz konusu toplantıda tedbirlerin uygulanmasına ilişkin genel çerçevenin masaya yatırıldığını ve önemli kararlar alındığını anlatan Şimşek, bu çerçevede bir yandan orta ve uzun vadeli bakış açısıyla üretimi artırmayı, üretimde sürdürülebilirliği ve gıda arz zinciri üzerindeki yapısal sorunları gidermeyi hedeflediklerini, diğer yandan enflasyonda işlenmemiş gıda kaynaklı kısa vadeli risklere odaklandıklarını kaydetti.
Şimşek, "İlgili kurumların gerçekleştirdiği teknik çalışmalara göre, alınacak tedbirler işlenmemiş gıda kaynaklı riskleri sınırlandırarak enflasyonun tek haneye gerimesine ve oynaklığın azalmasına katkı sağlayacak, takip eden yıllarda ise gıda enflasyonunu enflasyon hedefi ile uyumlu seviyelerde tutacak. Bu tedbirleri yakın zamanda devreye sokacağız.” ifadelerini kullandı.
- "Üretim artışı hedefleyen projelerle riskler sınırlanacak"
Komitenin önem verdiği konuların başında tarımsal üretimde güçlü büyüme ve verimlilik artışları olduğuna işaret eden Şimşek, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının bu doğrultuda uygulamaya koyduğu projelerin meyvelerini vermeye başladığını söyledi.
Şimşek, hububat ve kırmızı et üretiminde önemli artışlar görüldüğüne dikkati çekerek, bakliyat gibi talebin kısmen de olsa ithalat ile karşılandığı ürünlerde ise kapsamlı bir üretim planlaması yapıldığını ve bakliyat üretiminin yapılacağı havzaların belirlendiğini bildirdi.
Taze meyve-sebze üretimini teşvik eden uygulamaların da başta sera teşvikleri olmak üzere, yeni bir strateji çerçevesinde devreye gireceğine işaret eden Şimşek, “Üretim artışı hedefleyen projeler sonuç verdikçe gıda enflasyonu kaynaklı risklerin de sınırlanması öngörülüyor." değerlendirmesinde bulundu.
- "Dış ticaret tedbirleri otomatik devreye girecek"
Komitede ele alınan diğer konunun ise üretimdeki dönemsel dalgalanmalar ve bunların neticesinde işlenmemiş gıda enflasyonunda gözlenen aşırı oynaklık olduğunu dile getiren Şimşek, şunları kaydetti:
"Söz konusu dönemsel hareketlerin enflasyon üzerindeki kısa vadeli etkilerini ortadan kaldırmak üzere dış ticaret tedbirlerini otomatik devreye sokacak ihtiyatlı bir mekanizma tasarlandı. Bu mekanizma çerçevesinde belirli şartlar oluştuğunda dış ticaret tedbirleri geçici olarak devreye girecek ve aşırı fiyat hareketlerine izin verilmeyecek. Söz konusu mekanizma üretim maliyetlerini, bir önceki yıl piyasada oluşan fiyatları, uluslararası fiyatları ve cari yılda ürün bazlı rekolteye bağlı fiyat beklentilerini de dikkate alıyor. Böylelikle, oluşturulan model bir yandan üreticiyi korurken, diğer yandan spekülatif fiyat oluşumunu engelleyecek ve gıda enflasyonunu kontrol altında tutacak. Uygulanacak mekanizma dinamik olacak ve günün şartlarına göre güncellenecek."
- Lojistik süreçlere ilişkin tedbir ve teşvikler geliyor
Şimşek, gıda arz zinciri üzerindeki yapısal sorunlara ilişkin çalışmalarda da hızlı ilerleme kaydedildiğini vurguladı.
Özellikle yaş meyve-sebze ürünlerinde hasattan tüketime kadar olan süreçte oluşan yüksek fireyi ortadan kaldırmak ve aracılık maliyetlerini makul düzeylere indirmek amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından lojistik süreçlere yönelik kapsamlı çalışmalar yürütüldüğünü ifade eden Şimşek, şöyle devam etti:
"Söz konusu çalışmalar, ürünün hasat sonrasında ayıklanıp sınıflandırıldıktan sonra uygun şekilde paketlenerek nakliyesinin yapılmasını ve tüketiciye ulaşana kadar soğuk zincir içerisinde kalmasını hedefliyor. Uygulamaya ilişkin kurallar Avrupa standartlarında belirlendi ve piyasada bu standartlara uyum sağlanana kadar çeşitli teşvikler de sağlanacak. Üreticilerin üretim ve pazarlama kapasitelerini artırmak, bu sayede aracılık maliyetlerini düşürmek amacıyla üretici birliklerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar da sürdürülüyor. Lojistik süreçlere ilişkin tedbir ve teşvikler üreticilerin örgütlenmesini de kolaylaştıracak ve tüccara bağımlılığı azaltacak."
Şimşek, Gıda Komitesinin ileriki dönemde de sık sık toplanarak gıda enflasyonundaki gelişmelerin ve risklerin takibini yapacağını, alınan kararlara yönelik uygulamaları gözden geçireceğini ve yapısal tedbirlere ilişkin çalışmaları sonuçlandırarak, yeni konuları gündemine alacağını dile getirdi.