İSTANBUL (AA) - GÜLSÜM İNCEKAYA - İstanbul Aydın Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nadir Devlet, Esed rejiminin Afrin’e askeri birlik gönderme kararını tek başına alamayacağını belirterek, "Köşeye sıkışan PYD/YPG, rakibi, düşmanı olarak gördüğü Suriye rejimi ile iş birliğini kurtuluşu olarak görmeye başladı." dedi.
Devlet, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Esed rejiminin terör örgütü YPG/PKK'ya yardım kararını Rusya’nın onayı dışında alamayacağını savundu.
Şam yönetiminin tek başına, YPG/PKK'ya yardım için Afrin’e operasyon düzenlemesinin mümkün olmadığını vurgulayan Devlet, "Dolayısıyla Rusya bu oyunun arkasında duruyor gibi. Zaten Rusya iç savaş başladığından beri Esed rejiminden yana bir politika izledi. Türkiye ise Esed karşıtı bir politika yürüttü. Bu politik tercih konusunda Türkiye-Rusya arasında bir anlaşmazlık var. Astana, Cenevre görüşmeleri ile bölgeye huzur getirme konusunda birtakım anlaşmalar yapıldı ama her zaman yapılan anlaşmalar gerçekleşmeyebiliyor." diye konuştu.
Prof. Dr. Devlet, "Köşeye sıkışan PYD/YPG, rakibi, düşmanı olarak gördüğü Suriye rejimi ile iş birliğini kurtuluşu olarak görmeye başladı." değerlendirmesini yaptı.
Devlet, Türkiye'nin Suriye konusunda Rusya’ya çok dikkat etmesi gerektiğinin altını çizerek, "Rusları çok çok iyi gözlemleyerek, onların politikalarını takip etmemiz gerekiyor. Çünkü Rusya her zaman başka ülkelere yönelik yayılmacı bir politika gütmüştür, böyle bir hedefi her zaman olmuştur. Bunun en somut örneğini, Ukrayna ve Kafkaslar’da görüyoruz. Dolayısıyla Suriye'de bu yayılmacı politikasını güdüyor olabilir. Bu nedenle de Suriye'de bu yayılmacı hedefi için birtakım aktörleri kullanmak isteyebilir ki buna PYD/YPG dahil. Dolayısıyla aynı sözümü yineliyor ve altını çiziyorum 'Ruslara dikkat.' Türkiye, Rusya ile ittifakına dikkat etmeli ve iyi gözlemlemeli." ifadelerini kullandı.
- ''Rusya, Türkiye'yi kızdırmamaya çalışıyor''
Devlet, Suriye devlet televizyonunun bölgeye gideceğini duyurduğu milisleri, görünürde rejimin, arka planda ise Rusya’nın desteklediğini kaydetti.
Rusya’nın bir yandan Türkiye’yi kızdırmamaya bir yandan da ABD’nin bölgedeki etkinliğini yok etmeye çalıştığına vurgu yapan Devlet, "Türkiye ile ABD karşılaşırsa bir çatışma, ihtimal dahilinde değil ama Suriye güçleri ile karşılaşırsa çatışma mümkün olabilir. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun da ifade ettiği gibi, eğer rejim YPG'yi temizlemek için girerse problem yok. YPG'yi korumak için giriyorsa Türk askerini hiç kimse durduramaz." diye konuştu.
Devlet, şu anki durumda Suriye’nin kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulmasının çok karışık bir durum olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Güvenli bölge olayı, biraz karışık bir olay. Menbiç'te çok değişik uluslar yaşıyor. Araplar, Kürtler, Türkler, Çerkezler, hatta Ermeniler bile var. Esed'e muhalif olan Nusayriler var ama neticede önemli olan ABD, Rusya ve Türkiye'nin ne yapacağı. Bu üç güç uzlaşırsa muhakkak ki bir huzur oluşacaktır.
Tabii Türkiye'nin öncelikleri var. ABD Dışişleri Bakanı Tillerson'ın ziyaretinden sonra sanki Türkiye ile ABD arasında bir uzlaşıya varıldı gibi ama aynı Dışişleri Bakanı, Türkiye'ye gelmeden önce de 'Bölgeden çıkmayı planlamıyoruz çünkü DEAŞ ile mücadeleye devam edeceğiz' açıklaması yapmıştı. ABD, İran'ın bu bölgedeki etkisinden kurtulmak istiyor. Bölgede bulunma gerekçelerinden biri de bu."
- "Suriye, Türkiye ile bir çatışmaya girmez"
Devlet, Suriye’de iki NATO partneri arasındaki sürtüşmenin NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'i de çok rahatsız ettiğini ve istenmeyen bir durumla karşılaşılmaması için Türkiye ve ABD ile temaslarını sürdürdüğünü hatırlattı.
Bölgede çok karışık bir döneme girildiğine dikkati çeken Devlet, "Bu nedenle Türk halkı da doğal olarak endişeli. Bence Türkiye daha büyük bir riske girmez gibi geliyor. Rakipler kimler belli değil, kim var karşımızda o konuda bile bir netlik yok. DEAŞ bitti mi hala var mı onu da bilmiyoruz." dedi.
Türkiye'nin bölgede gücünün çok daha fazla olduğunu, Rusya'nın da bu nedenle temkinli davrandığını söyleyen Devlet, şöyle devam etti:
''Ciddi bir savaşa girmek, büyük harcamalar ve büyük fedakarlıklar gerektiriyor. Türkiye bunların hepsine katlanıyor. Sınırlarını güven altına almak istiyor. Çünkü Suriye hala durulmuş durumda değil, karmakarışık bir ülke. Esed rejimi, tamamen ülkeyi kontrol altına alamıyor. Her ne kadar Türk ordusunun gelişini 'ülkemize saldırı'' şeklinde yorumlasa bile bu bölgelerde kendini koruyacak gücü yok. Bu nedenle bence Suriye temkinli davranmak zorundadır. Suriye, Rusya müttefiki olan Türkiye ile bir çatışmaya girmesi aralarının bozulmasına neden olabilir. Yine de endişeli bir durum var ortada. Türkiye bölgede dost mu düşman mı olduğu belli olmayan bir ateşin altında kalınca istenmeyen çatışmalar da olabilir."
Prof. Dr. Devlet, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un bir taraftan da ABD'ye mesaj verdiğini aktararak, "PYD ile Suriye'ye karşı harekete geçmeye 'kabul edilemez' diyor. Ruslar geçen hafta ABD'ye karşı açıklamalar yapıyor, bizden taraf bir duruş sergiliyordu. Cumhurbaşkanı, Putin'le görüştü. Bu görüşmenin neticesi ne olacak, bunu beklememiz lazım. Ben şu an Suriye ile Türkiye arasında bir çatışma çıkma ihtimali olduğunu düşünmüyorum." şeklinde konuştu.
AA