İSTANBUL (AA) - UĞUR ASLANHAN - Bazı kamu bankalarının mart başında konut kredisi faizlerini yüzde 1,28'e düşürmesi ipotekli konut satışlarını şubata göre 2,5 kat artırdı. Martta satışı gerçekleştirilen ipotekli konut adedi şubata göre yüzde 156, ocak ayına göre yüzde 248 artış gösterdi.
Ziraat Bankası'nın başı çekmesiyle bazı kamu bankaları mart ayının ilk haftasından itibaren aylık konut kredisi faiz oranlarını yüzde 1,60'lardan yüzde 1,28'e çekmişti.
Söz konusu oranın 120 ay vadelerde de uygulanması sektörde hem üretici hem de tüketici açısından memnuniyetle karşılanmış, sektör temsilcileri bunun etkisini hemen hissetmeye başladıklarını söylemişti.
Kredi oranlarındaki düşüşün olumlu etkisi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan mart ayına ilişkin konut satış istatistiklerinde görüldü.
Buna göre, martta Türkiye genelinde 105 bin 46 konut el değiştirirken, bunun yüzde 21,7'sine denk gelen 22 bin 762 adedi ipotekli olarak satıldı. Ocakta yüzde 9, şubatta yüzde 11,3 olan toplam satış içerisinde ipotekli konutların payı martta yüzde 21,7'ye yükselmiş oldu.
Öte yandan, toplam satış içerisinde ipotekli konutların payı Temmuz 2018'den beri aradan geçen 7 aydan sonra ilk kez yüzde 20'nin üzerine çıktı. Geçen yıl ortalamasının yüzde 20 olduğu düşünüldüğünde, martta 2018 ortalamasının da üzerine çıkılmış oldu.
İpotekli konut satışlarının toplam içerisindeki payı temmuzda yüzde 24,5 iken, ağustosta yüzde 12,1, eylülde yüzde 8,9, ekimde yüzde 5,5, kasımda yüzde 5,9, aralıkta yüzde 5,2 olarak gerçekleşmişti.
- Yüzde 330'a yaklaşan artış
Martta ipotekli olarak satılan konut adedi 22 bin 762 oldu. Şubatta 8 bin 890, ocakta 6 bin 537, aralıkta 7 bin 148, kasımda 5 bin 324, ekimde 8 bin 65, eylülde 11 bin 330, ağustosta 12 bin 743 adet konut ipotekli olarak satılmıştı.
İpotekli konutlar satış adedi açısından incelendiğinde martta, önceki 7 aya göre ciddi artış görüldü. Martta satışı gerçekleştirilen ipotekli konut sayısı şubata göre yüzde 156, ocak ayına göre yüzde 248 artış gösterdi.
Söz konusu oran, aralıkta yüzde 218, kasımda yüzde 328, ekimde yüzde 182, eylülde yüzde 101, ağustosta yüzde 79 şeklinde gerçekleşti.
Yıllara göre bakıldığında 2013'te yüzde 40'lara kadar çıkan ipotekli satışların payı, 2014'te yüzde 33, 2015, 2016 ve 2017'de yüzde 34, 2018'de ise yüzde 20 geriledi.
- "Konuta talebin ciddi olduğunu gösteriyor"
Era Gayrimenkul Genel Müdürü Can Özatay, AA muhabirine konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ipotekli konut satış adedinin martta önceki aya göre yüzde 256 arttığını belirterek, rakamın ise 23 bine yaklaştığını söyledi.
Ağustos 2018'den bu yana banka kredisiyle aylık en fazla 12 bin 700 adet konut satışı yapılabildiğini anımsatan Özatay, kamu bankalarının martta konut kredi faiz oranını yüzde 1,28'e çekmesiyle bu rakamın 22 bin 700'ü aştığını bildirdi.
Özatay, "Aslında bu durum konuta ciddi talep olduğunu, önemli kısmının beklediğini ortaya koyuyor. Doğru konut doğru fiyatla buluştuğunda satış kaçınılmaz. Bankaların bu anlamda adımları sektör adına hayati önem taşıyor." dedi.
Nevita International Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal, martta ipotekli satış verilerinin çok iyi geldiğini belirterek, faiz oranlarının düşmesinin satışlara anında etki yaptığını söyledi.
Bu durumun düşük faizin ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini dile getiren Akbal, "Düşük faiz alıcıyı hemen harekete geçiriyor. Şu anda Türkiye'de kiracı milyonlarca aile var. Bunların önemli bir kısmı da peşinatı olmadığı için faizlerin düşmesini bekliyor. Faizler her ne kadar düşmüş olsa da istediğimiz noktalarda değil. Rakamların daha da düşmesi üretici açısından da tüketici açısından da çok kıymetli olacaktır." diye konuştu.
Akbal, martta yabancıya satış verilerinin de çok iyi geldiğini, ilk çeyrekte 10 bin adede ulaşıldığını kaydederek, "Sadece 2 yıl önce yabancıya yıllık konut satış adedi 22 bindi. Bunun neredeyse yarısına artık bir çeyrekte ulaşıyoruz. Bu yıl yabancıya konut satış adedinin 50 binin üzerinde olacağını, ülkemize kazandırılacak nakdi değerin de 7,5 milyar doları aşacağını öngörüyoruz." dedi.
- "Önceki 7 aylık ortalamanın yüzde 165 üzerinde"
Nef İcra Kurulu Üyesi Selçuk Çelik, Türkiye'de ipotekli konut satış adedinin marttan önceki 7 ayda ortalama 8 bin 576 olarak gerçekleştiğini belirterek, martta ortalamaya göre yüzde 165 artış olduğunu söyledi.
Bu artışta kamu bankalarında konut kredi faiz oranını yüzde 1,49'dan yüzde 1,28’e çekmesinin etkisi olduğunu dile getiren Çelik, şu bilgileri verdi:
"Nitekim faizin bu oranlardan düşmesi 400 bin liralık bir evin banka kredili toplam maliyetinde yaklaşık 100 bin lira, aylık taksit tutarında ise yaklaşık 635 lira ucuzlama sağlandı. Bunun devamının gelmesi ve konut kredi faizlerinin psikolojik sınır olan yüzde 1'in altına inmesi sektör için çok önemli. 2017’de ortalama yüzde 0,98 seviyesinde olan konut kredi faiz oranı, 2018’de yüzde 1,48 olduğu için ipotekli konut satışı yaklaşık 200 bin azalarak, 473 binden 276 bine gerilemişti. Yarım puanlık bir değişim ipotekli konut satışlarında 200 bin adet ev satışını etkiliyor."
Çelik, faiz oranlarındaki tüketici lehine iyileşmenin sadece piyasayı değil bankacılık sektörünü de canlandıracağını kaydederek, faizlerdeki düşüşün devamının gelmesinin hem konut satışları hem de istihdam için çok kıymetli olduğunu sözlerine ekledi.