İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - Türkiye'de Eylül 2016 itibarıyla 77 ilin nakdi kredisi mevduat tutarını aşarken, kredilerin mevduata oranının en düşük olduğu il yüzde 72,8 ile Tunceli, en yüksek olduğu il ise yüzde 370,4 ile Gaziantep olarak belirlendi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Eylül 2016 itibarıyla Türkiye genelinde toplam nakdi krediler 1 trilyon 585 milyar lira ve toplam mevduat tutarı 1 trilyon 248 milyar lira olarak gerçekleşti.
Bankacılık sektöründe kredilerin mevduata oranı yüzde 120'nin üzerinde bulunuyor.
İl bazında nakdi kredilerin dağılımı incelendiğinde, İstanbul'da kullandırılan kredi miktarı 639 milyar lira (yüzde 40,3) oldu. İlk sırada yer alan İstanbul'u 206,2 milyar lira ile Ankara (yüzde 13), 80,1 milyar lira ile İzmir (yüzde 5,1) ve 55,7 milyar TL ile Antalya (yüzde 3,5) izledi.
İstanbul, en fazla mevduata sahip il olarak da kayıtlara geçti. 582,4 milyar liralık (yüzde 46,7) mevduatı bulunan İstanbul'u, 196,2 milyar lira ile Ankara (yüzde 15,7), 69,8 milyar lira ile İzmir (yüzde 5,6) ve 32,7 milyar lira ile Bursa (yüzde 2,6) takip etti.
- Sadece 4 il mevduatları ile kredilerini fonlayabiliyor
İl bazında kredilerin mevduata oranı incelendiğinde, toplam nakdi kredisi mevduat tutarını aşan il sayısı 77 olarak belirlendi. Eylül 2016 itibarıyla sadece Tunceli, Zonguldak, Hakkari ve Aksaray'ın mevduatları ile kredilerini fonlayabildiği ortaya çıktı.
Bu arada, kredilerin mevduata oranı yüzde 300'ü aşan 2 il, yüzde 200'ü aşan 18 il ve yüzde 100'ü aşan 57 il bulunuyor.
- Gaziantepliler 1 liralık mevduat yatırdı, 3,7 liralık kredi çekti
Verilere göre, kredilerin mevduata oranının en düşük olduğu il yüzde 72,8 ile Tunceli oldu. Tunceli'yi yüzde 86,9 ile Zonguldak, yüzde 94,3 ile Hakkari ve yüzde 96,3 ile Aksaray izledi.
Kredilerin mevduata oranının en yüksek olduğu il ise yüzde 370,4 ile Gaziantep olarak belirlendi. Gaziantep'i yüzde 301,7 ile Şanlıurfa, yüzde 288,3 ile Kahramanmaraş ve yüzde 283,6 ile Erzurum takip etti. Gaziantep'te her 1 liralık mevduat yatırımına karşın bankalardan 3,7 liralık kredi çekildi.
Kredilerin mevduata oranı Türkiye'nin 3 büyük ilinde yüzde 100'ün üzerinde bulunuyor. İstanbul'da yüzde 112,5 olan oran, Ankara'da yüzde 108,9 ve İzmir'de yüzde 119,6 olarak gerçekleşti.
- Borcuna en sadık il Gümüşhane
Eylül 2016 itibarıyla takipteki kredilerin toplam nakdi krediye oranının en yüksek olduğu il yüzde 6,7 ile Diyarbakır olurken, Diyarbakır'ı yüzde 6,6 ile Zonguldak, yüzde 6,1 ile Adana ve yüzde 5,9 ile Tokat izledi.
Takipteki alacakların toplam nakdi krediye oranının en düşük olduğu il ise yüzde 2,09 ile Gümüşhane olarak belirlendi. Gümüşhane'yi yüzde 2,1 ile Ardahan, yüzde 2,2 ile Çankırı takip etti. Takipteki alacakların toplam nakdi krediye oranı İstanbul'da yüzde 2,5, Ankara'da yüzde 3,6 ve İzmir'de de yüzde 4 seviyesinde gerçekleşti.
Bankacılık uzmanları, kredilerin mevduata oranının il bazında farklılık gösterdiğine işaret ederek, bu oranın yüksek olduğu illerde takipteki kredilerin toplam kredilere oranının (NPL) yakından takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
Verilen kredilerin sektörel dağılımı ve türünün önemli olduğuna dikkati çeken uzmanlar, kredilerin mevduata oranının en yüksek il olduğu Gaziantep'in "Güneydoğu'nun parlayan yıldızı" olduğunu, hem ihracat hem de sanayi alanında Türkiye ekonomisine büyük katkı sunduğunu ifade etti.
Uzmanlar, Gaziantep'in son yıllardaki hızlı gelişiminde yatırım ve üretime aktarılan kredilerin payının büyük olduğunu, kredilerin bu şekilde yatırıma yönlendirilmesinin hem bankalar hem de ülke ekonomisi açısından sorun teşkil etmeyeceğini kaydetti.
- "Gaziantep'in girişimci ruhu ile özdeşleştirmekteyiz"
Ziraat Bankası ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, Gaziantep'te kredilerin mevduata oranının, dolayısıyla borçluluğun yüksek olduğunu, bunu daha çok Gaziantep'in girişimci ruhu ile özdeşleştirdiklerini ifade ederek, Gaziantep'in sanayileşme alanında Türkiye'nin önde gelen şehirleri arasında ve İSO 500 listesinde 24 sanayi kuruluşu ile yer aldığını söyledi.
Yılmaz, şunları kaydetti:
"Bu yıl açıklanan sonuçlara göre Gaziantep, 2015'te listedeki kuruluş sayısını 3 adet artırmayı başarmıştır ve listedeki 5'inci il konumundadır. Aynı zamanda üretimden satış miktarında da önceki yıla göre yüzde 25'e yakın artış kaydetmiştir. İlaveten, 500 milyon doları aşan hasılayla Gaziantep, ekim ayında en fazla ihracat yapmayı başarabilen 5'inci kent olabilmiştir. Gaziantep, kendi nüfusuna göre daha büyük diğer şehirleri krediyi iyi yönetebilmesiyle geçmeyi başarmakta ve hem sanayi hem de ihracat listelerinde 5'inci sırada yer almaktadır."
Kredilerin mevduata oranının nispeten yüksek seyrettiği (2-3 kat arasındaki) 18 ildeki takipteki kredi oranının yüzde 3,8 seviyesinde bulunduğunu, buna karşın kredilerin mevduata oranının en düşük seyrettiği 4 ildeki ortalamanın ise yüzde 4,3 düzeyinde olduğunu belirten Yılmaz, "İş kurmak ya da işini genişletmek için ekonomik aktörler, kredi talep etmekte ve bunu belirli bir risk dahilinde değere dönüştürerek geri ödemekteler." dedi.
AA