İSTANBUL (AA) - Dünya Bankası Kalkınma Araştırmaları Grubu Direktörü Ayhan Köse, "Gelişmekte olan ülkelerin 2017'de büyüme yakalayacağını söyleyebiliriz. Bu büyüme 2018'de de sürecektir. Elbette son 20 yılda sağlanan büyüme kadar olmasını beklemek pek mümkün değil ama artık dip geride bırakıldı." dedi.
Köse, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Koç Üniversitesi ortaklığıyla oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu'nun (EAF) düzenlediği "Yatırımlar Neden Yavaşladı? Nasıl Canlandırılabilir? başlıklı konferansta, yatırımlarla ilgili bir sunum yaptı.
Dünyadaki yatırımların yavaşlamasında, bazılarının ülkelerin özel durumlarından, bazılarının da global konjonktürden kaynaklandığını ifade eden Köse, halktan gelen reform taleplerine kulak tıkayan hükümetlerin yatırımcıyı uzun süreli çekemediğini söyledi.
Köse, sermaye sahiplerinin yatırım tercihlerinde öngörülebilirliğin önemli rol oynadığını vurgulayarak, yatırımcıya huzurlu bir ortam sağlayan ülke ve yatırım atmosferinin öne çıkmaya devam edeceğini kaydetti.
- "Devlet büyümeyi kendi başına sürdürmeye çalışınca sıkıntı oluyor"
Gelişmekte olan ülkelerin kısa ve orta vadeli geleceğiyle ilgili çeşitli verileri analiz eden Köse, şöyle devam etti:
"Yatırımlar bu seviyede düşük büyümeye devam ederse gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkeleri yakalaması oldukça zor görünüyor. Diğer yandan, gelişmekte olan ülkeler dibi artık geride bıraktı. Bu nedenle gelişmekte olan ülkelerin 2017'de büyüme yakalayacağını söyleyebiliriz. Bu büyüme 2018'de de sürecektir. Elbette son 20 yılda sağlanan büyüme kadar olmasını beklemek pek mümkün değil ama artık dip geride bırakıldı."
Mali piyasalardaki belirsizliğin genellikle politikalardan kaynaklandığını vurgulayan Köse, Çin'in, büyümesini yıllarca devlet eliyle sağladığını söyledi.
Köse, "Çin'deki hükümet büyümeyi belli bir seviyede tutmak için çok çabaladı. Zaten herhangi bir ülkede devlet büyümeyi kendi başına sürdürmeye çalışınca sıkıntı oluyor. Halihazırda Çin'in borçlarında da belli sıkıntılar olduğu görülüyor." şeklinde konuştu.
- "Kağıt üzerinde önemli politikalar maalesef büyük etkiler yaratamıyor"
TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Barış Oran da faizlerdeki düşüşe rağmen yatırımların dünya genelinde ve Türkiye'de hala düşük seviyede bulunduğunu, geçici önlemlerle sağlanan yüksek büyümenin sürdürülebilir olamayacağını, son yıllarda devlet eliyle verilen büyük teşviklerin çeşitli sorunları barındırdığını söyledi.
Oran, şunları kaydetti:
"Hükümetimizin ilgi, çaba, alakasını ve teşvikleri takdirle karşılıyoruz ancak teşvik sistemindeki bazı uygulamalardaki problemler devam ediyor. Kağıt üzerinde önemli seviyede cazibesi olan bu politikalar maalesef uygulamada büyük etkiler yaratamıyor. Bu nedenle çalışma ve teşvik sistemini geliştirmek üzere, öneriler geliştirmek için TÜSİAD olarak yeni bir çalışma grubu kurduk."
- "Sürdürülebilir bir büyüme hikayesine ihtiyacımız var"
Barış Oran, yatırım finansmanı için sağlanan teşviklerin büyük bölümünün konut sektörüne yaradığını ifade ederek, "Tüketim için yaptığımız harcamalardan kaynaklı borçlanma bir miktar artmış durumda." dedi.
Son yıllarda dünyanın farklı şehirlerinde uluslararası yatırımcılara Türkiye'deki yatırım fırsatlarını anlattığını dile getiren Oran, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Geçen yıl Japonya'dan San Francisco'ya kadar aşağı yukarı 400 kadar yatırımcıyla Türkiye'ye yatırımcı çekmek için direkt görüşme yaptım. Geçtiğimiz dönemde Texas Austin'deki önemli bir yatırımcımızla görüştüm. Kendisi, Türkiye'deki büyük yatırımlarından bahsetti ve dedi ki, 'Ben Türkiye'de dolar bazında yatırım yapıyorum ve geçtiğimiz birkaç yıldır dolar bazında Türkiye'de para kaybettim.' Bana sorduğu soru şu; 'Amerika'da yüzde 3 büyüme varken, kur riski de yok. Türkiye'ye yatırım yapmam için beni ikna et. Sürdürülebilir bir büyüme ve kurda stabil ortam olacak mı?' Bizim hızlıca sürdürülebilir bir büyüme hikayesine ihtiyacımız var. Ancak bu sayede rekabet gücümüzü artırabiliriz."
Konferansta, yerli ve yabancı ekonomistler de sunumlar yaptı.
AA