TYB Konya Şubesi’nin “Yazılacak Çok Şeyimiz Var” etkinlikleri kapsamında, “Gevale’den Konya’yı Fotoğraflıyoruz” programı Selçuklu Belediyesi’nin katkıları ile geçtiğimiz Cumartesi günü gerçekleşti.
Yaklaşık 4000 yıllık Gevale Kalesi, Konya’nın simgelerinden olan Takkeli Dağ’ın zirvesindedir.
Konyalı yazarlar ve fotografçılar, bu önemli dağa çıkarak, kaleyi yakından inceleme ve Konya’yı yukarıdan görme imkânı buldular.
Hititlere kadar uzanan bir tarihi geçmişe sahip olan ve savunma amaçlı inşa edilen Gevale Kalesi’ni gün yüzüne çıkartmak amacıyla 2012 yılında arkeolojik kazı çalışmaları başlatılmış.
Selçuklu Belediyesi, Kültür Bakanlığı Konya Müze Müdürlüğü ve Necmettin Erbakan Üniversitesi’nin iş birliği ile tarihi Gevale Kalesi’nde yürütülen kazı çalışmaları 1700 metre yükseklikte devam ediyor.
Konya'nın batısında yer alan, birçok tarihi dönemle birlikte Selçukluların da önemli muhafız kalelerinden biri olan Gevale Kalesi, yapılan çalışmalarla Konya turizmine kazandırılacak.
Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Çaycı ve ekibi tarafından yürütülen kazı çalışmalarında çok sayıda tarihi kalıntılar ortaya çıkarılmış.
Prof. Dr. Ahmet Çaycı, TYB ekibine önemli bilgiler vererek kaleyi gezdirdi. Ahmet Çaycı hocamız; bölgede iki volkanik dağın bulunduğunu, yüzey araştırması ardından Takkeli Dağ’a yöneldiklerini ve burada kazılara devam edildiği bilgisini verdi.
Gevale Kalesi’nin Konya’nın kilidi olduğunu kaydeden Ahmet Çaycı hoca, bu bölgenin Konya’nın ayrılmaz bir parçası olduğunu, Gevale Kalesi'nde su değirmenlerinin yanı sıra hayvan gücüyle çalışan bir değirmene rastladıklarını ayrıca Selçuklu sultanlarının kullandığı alttan ısıtmalı hamamın gün yüzüne çıkarıldığını ve bunların kendileri açısından büyük bir buluş olduğunu söyledi.
Önemli bir sarnıcın varlığını da tespit ettiklerini vurgulayan Çaycı, 12 ay boyunca bu sarnıçta su eksik olmadığını hatta cilt rahatsızlıkları olan çocukların buraya getirilerek tedavi ettirildiğini, aynı zamanda bu sarnıcın gizli bir tünelle kaleye bağlandığını, bu gizli tünelin de büyük bir kısmının ortaya çıkarılarak açıldığını, kalan bölümünde de çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
Prof. Dr. Ahmet Çaycı; Kale yüzeyinde tespit edilen tapınak eksenindeki alanda da çalıştıklarını belirterek; “Orada da mihrabı bulunan küçük bir mescit bulduk. Dolayısıyla tapınak ile mescidin aynı eksen üzerinde inşa edildiğini fark ettik. Bu da bize, kronolojiye bağlı olarak belli dönemlerde tapınak, sonra kilise, sonrasında mescide dönen mekânların varlığına delalet ediyor. Bunların tamamı kayaları oymak şeklinde yapılan mekânlardır” bilgisini verdi.
Bütün bu bölümler Ahmet Çaycı hocanın rehberliğinde görüldükten sonra, dağın zirvesine yani kalenin bulunduğu kısma doğru yürüyüşe geçildi. Yürüyüş sırasında, tespit edilen kaya mezarları görüldü.
Kalenin bulunduğu Takkeli Dağın zirvesinde bulunmak apayrı bir duygu… Burada hem 4 bin yıl öncesine uzanan bir tarihi doku ile karşılaşmak hem de Konya’yı dağın zirvesinden temaşa etmek çok büyük bir güzellik…
Kazı çalışmalarında görev yapan Necmettin Erbakan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Şimşir de; “Kazı çalışmalarında tapınak bölgesi, çeşitli kaya oyma mekânlar ve bazı sarnıçlar ortaya çıkartıldı. 2014 yılında da zirveye çıkıldı ve burada da çeşitli mekânlar elde edildi. Son dönemde çalışmalarımızı Gevale’nin zirvesinde yoğunlaştırdık. Beş kale burcu ortaya çıkarıldı. Kazı çalışmalarının yanında bazı restorasyon çalışmaları da yapıyoruz. Ulaşılabilen belgeler ışığında kale burçlarının restorasyonları yapılıyor. Çalışmalar devam ediyor” bilgilerini verdi.
Kazı ve restorasyon çalışmalarının tamamlanmasından sonra burada bir çevre düzeni projesi yapılacak. Gezinti noktaları, seyir terasları ve belirlenecek gezi güzergahı ile şehrin her tarafı izlenebilecek.
Böylece, ilk çağdan itibaren Roma, Bizans, Selçuklu ve Karamanoğlu dönemlerinde tam olarak, Osmanlı döneminde de kısmen kullanılmış olan, Konya’nın Fatih Sultan Mehmet han tarafından fethedilmesinden sonra yıktırılan, Tekke ve zaviyelerin kapatılmasından sonraki süreç içerisinde, Mevlevilerin, zaman zaman sema için çıktığı bilgileri bulunan, kültür ve tarih açısından da son derece önemli bir bölge olan Gevale Kalesi Konya turizmine kazandırılmış olacak.
Böylesi bir güzelliği yaşamamıza vesile olan, TYB Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Hayri Erten ve yönetimine, Selçuklu Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay ve yetkililere, Prof. Dr. Ahmet Çaycı hoca ve ekibine ayrıca programa katılan tüm yazar ve fotoğrafçılara şükranlarımı sunuyorum. Sağlıklı ve mutlu yarınlar efendim.