BAĞDAT (AA) - HAYDAR HADİ - Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) gayrimeşru referandumu sonrası tartışmalı bölgelerde kontrolü sağlayan Irak merkezi yönetimi, Peşmerge'nin 2003 yılından önceki sınırına geri dönmesini istiyor.
Bağdat yönetimi tarafından kabul edilmeyen gayrimeşru referandumun ardından Irak güçleri, Kerkük ve güneyindeki bölgelerle, Musul ve ona bağlı birçok tartışmalı bölgede güvenliği sağlarken Peşmerge'nin de buralardaki varlığına son verdi.
Peşmerge, terör örgütü DEAŞ'ın Haziran 2014 saldırılarıyla Kerkük'teki askeri üs ve petrol kuyularını ele geçirmişti.
Merkezi yönetim, IKBY'ye bağlı Peşmergelerin 2003 yılı sonrası denetimini ele geçirdiği Kerkük'teki Bay Hasan ve Baba Gürgür gibi önemli petrol yataklarının kontrolünü de sağlayarak, Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDP) buradan yaptığı petrol ihracatını durdurup, gelirlerini de başlatması beklenen ihracatla kendi bütçesine katacak.
Bağdat yönetimi, Kerkük-Yumurtalık boru hattının yeniden onarılıp kullanılmaya başlanacağını duyurmuştu.
Irak güçleri Kerkük, Dakuk, Tuzhurmatu, Altunköprü, doğudan Diyala'ya bağlı Hanekin, Celevla, Mendeli'deki güvenliği Peşmerge'nin kontrolünden alırken, Musul'a bağlı Sincar, Zummar gibi bölgelerde de hakimiyeti sağladı.
Musul'a bağlı Mahmur'da ise Peşmerge'nin karşılık vermesiyle çıkan çatışmalarda, Irak güçlerinden ölen ve yaralananlar olmuştu.
Stratejik öneme sahip Mahmur'da kontolün sağlandığına dair net bilgiler olmazken Bağdat yönetiminin Suriye-Irak ve Türkiye arasında stratejik üçgen konumundaki Fişhabur ve Habur Sınır Kapısı ile Erbil ve Süleymaniye havalimanlarında da kontrolü ele geçirmek istediği biliniyor.
IKBY'nin ise bu konularda geri adım atmak istemediği iddia ediliyor.
- Peşmerge'ye "2003 öncesi sınırına dön" çağrısı
Başbakan Haydar el-İbadi, 3 gün önce kuzeydeki tüm askeri ilerleyişi 24 saatliğine durdurma kararı aldı.
İbadi kararının gerekçesini de Erbil ile çatışma yaşanmadan Peşmerge'nin tüm tartışmalı bölgelerden çekilmesi ve sınır kapılarını teslim etmesi olarak açıkladı. Bağdat, bu kararla Peşmerge'nin eski rejim döneminde olduğu gibi "mavi hat" diye bilinen 2003 yılı öncesi sınır hattına geri dönmesini istiyor.
Bağdat'taki merkezi yönetim Erbil'i ikna etmek için Musul'da üst düzey bir heyetin katılımıyla toplantı gerçekleştirdi ancak, uzun saatler süren toplantıdan hiçbir sonuç çıkmadı.
Irak Genelkurmay Başkanı Osman Ganimi'nin istihbarat ve askeri yöneticilerden üst düzey bir heyetle katıldığı toplantıda, IKBY yetkililerinin sınır kapılarını teslim edip, istenilen sınır hattına çekilmeye rıza göstermediği ifade edildi.
Ganimi, toplantı çıkışında bölgedeki bazı yayın organlarına yaptığı açıklamada, "Peşmerge'nin 2003 öncesi sınırlarına geri dönmesi gerekiyor. IKBY heyetinin önümüzdeki saatlerde resmi kararını bize telefonla bildirmesi gerekiyor. Bildirmezlerse o zaman görüşümüz başka olur." dedi.
Bağdat ve Erbil arasında anlaşma sağlanamadığı ifade edilen bu toplantı sonrası IKBY'ye çekilme kararını açıklayana kadar süre verildiği de iddia ediliyor.
Bağdat'ın Peşmerge'nin çekilmesini istediği 2003 öncesi sınırları ise Erbil, Süleymaniye, Duhok ve Halepçe kentlerini kapsıyor.
Peşmerge, 2003 sonrası kendi sınırlarını aşarak, Musul'un kuzeyiyle Kerkük ve güneyi, doğudan da Diyala vilayetine bağlı birçok köy ve kasabada asayiş gücünü empoze edip buraların kontrolünü ele geçirmişti.
Bağdat, Peşmerge'nin 2003 öncesi sınırı dışında kalan Musul'daki Mahmur'un yanı sıra Hamdaniye, Tilkeyf, Şeyhan ve Sincar, Rabia ile Kerkük'e bağlı Dakuk, Tuzhurmatu ile Diyala'ya bağlı Hanekin, Beledruz, Bedre, Celevla ve Mendeli gibi bölgelerin kontrolünü ele geçirerek, buradaki devlet kurumlarında bulunan IKBY bayrağını indirip yerine Irak bayrağını asmıştı.
AA