KUDÜS (AA) - MUSTAFA DEVECİ - İsrail'de gelecek ay yapılacak erken genel seçimin, 1 yılı aşkın süredir devam eden ve 2019'da düzenlenen iki seçime rağmen aşılamayan koalisyon krizine yine çözüm olamayacağı belirtiliyor.
Ülkede geçen yıl biri 9 Nisan, diğeri de 17 Eylül'de olmak üzere 2 erken seçim yapıldı, ancak her ikisinde de sağ ve sol blokta yer alan partiler koalisyon hükümeti için gerekli milletvekili sayısına ulaşamadı.
Yeterli çoğunluğu sağlayamayan sağ ve sol bloktaki partilerin görüş ayrılıkları nedeniyle koalisyonun kurulamadığı ülkede hükümet krizi 1 yıldan uzun süredir çözüm bekliyor.
İsrailli seçmenler, bir yıl içinde üçüncü kez yapılacak erken seçim için 2 Mart'ta sandık başına gidecek.
Kamuoyu yoklamaları ise bu seçimde de geçen senekilerle benzer sonuçların ortaya çıkacağını gösteriyor.
- Netanyahu'nun bu seçimi de kaybetmesi bekleniyor
Seçime 3 haftadan az süre kalırken yapılan kamuoyu yoklamaları önceki seçimlerde olduğu gibi hiçbir partinin tek başına iktidara gelmek için gerekli 61 milletvekiline ulaşamayacağını ortaya koyuyor.
İsrail Hayom gazetesinin anketine göre, Benny Gantz liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakı'nın 120 sandalyeli meclise 36 milletvekili göndererek seçimleri önde tamamlaması bekleniyor.
Mavi-Beyaz'ı takip eden Netanyahu'nun partisi Likud'un ise 34 milletvekili çıkaracağı tahmin edilirken, İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden partilerin oluşturduğu Ortak Arap Listesi Bloku'nun oylarını koruyarak 13 milletvekiliyle meclisteki üçüncü büyük grup olacağı belirtiliyor.
Geçen yıl yapılan iki erken seçimde kilit role sahip olan eski Savunma Bakanı Avigdor Liberman liderliğindeki İsrail Evimiz Partisinin ise en az 6 milletvekili çıkaracağı öngörülüyor.
- Sağ ve sol blok koalisyon hükümetini kuracak sayıya ulaşamıyor
Kurulduğu 1948'den bu yana koalisyonlar tarafından yönetilen İsrail'de, hükümet kurabilmek için 61 milletvekilinin güvenoyu gerekiyor.
Son yapılan kamuoyu yoklamalarına göre, Netanyahu'nun partisi Likud'un başını çektiği sağ blokun 57, Gantz'ın liderliğindeki sol blokun ise 44 milletvekili çıkarması bekleniyor.
Hem sağ hem de sol blokun koalisyon hükümetini kuracak çoğunluğa ulaşamayacağı, bu nedenle Liberman'ın partisi İsrail Evimiz'in önceki iki seçimde olduğu gibi 2 Mart'taki seçimde de kilit role sahip olacağı yorumları yapılıyor.
- İsrail vatandaşı Filistinliler seçimin sonuçlarını tayin edecek
Ülkede en çok merak edilen konuların başında İsrail vatandaşı Filistinlilerin ne kadarının seçimde sandığa gideceği geliyor.
İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden partiler geçen yıl 9 Nisan'daki seçime iki ayrı blok halinde katılmış ve Filistin asıllı seçmenlerin yalnızca yüzde 49'u oy kullanmıştı.
Filistin asıllıların seçime katılımının düşük olması nedeniyle söz konusu iki blok yalnızca 10 milletvekili çıkarabilmişti.
Söz konusu partiler, 17 Eylül'deki seçime ise Ortak Arap Listesi Bloku adı altında tek listeyle katılarak 13 milletvekili çıkarmış ve Mecliste 3. büyük grup olmayı başarmıştı.
İsrail vatandaşı Filistinlilerin seçime katılım oranı da 9 Nisan'a göre artarak yüzde 60'a ulaşmıştı.
Gelecek ay yapılacak seçimde İsrail vatandaşı Filistinli seçmenlerin oy kullanma oranının artması halinde sağ ve sol bloktaki partilerin milletvekili sayısının düşebileceği dile getiriliyor.
- Netanyahu-Gantz koalisyonu mümkün mü?
İsrail'de 2 Mart'ta da sağ veya sol partilerin koalisyon için yeterli sayıya ulaşması beklenmediğinden hükümet krizini aşmanın en kolay yolu, iki rakip Netanyahu ve Gantz'ın ulusal birlik hükümeti kurmasından geçiyor.
Eylüldeki seçimlerden sonra Netanyahu ile Gantz, ulusal birlik hükümeti kurmak için görüşmeler yapmış ancak kimin önce başbakan olacağı konusu başta olmak üzere bazı fikir ayrılıkları nedeniyle iki lider arasındaki müzakereler başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
Netanyahu ile Gantz'ın koalisyon hükümetini kurmak için aralarındaki fikir ayrılıklarını ortadan kaldırması gerekiyor ve bunun da zor olduğu yorumları yapılıyor.
- Gantz liderliğinde koalisyon kurulması zor gözüküyor
Yaklaşık 1 yıl önce kurulan ve girdiği ikinci seçimde İsrail'in birinci partisi olan Mavi-Beyaz İttifakı'nın lideri Gantz'ın başbakanlık koltuğuna oturma şansının düşük olduğu dile getiriliyor.
Likud'un dışındaki sağ partiler, Gantz'ın liderliğindeki koalisyon hükümetinde yer almaya mesafeli yaklaşıyor.
Sağ partilerin tavrı nedeniyle Mavi-Beyaz İttifakı, 2 Mart'taki seçimi önde tamamlasa da koalisyonu kurmak için gerekli 61 milletvekilinin desteğini almaktan uzak görünüyor.
Ayrıca Gantz, geçen hafta yaptığı açıklamada, İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden partilerin oluşturduğu Ortak Arap Listesi Bloku ile koalisyon yapmayacağını açıkladı.
Tüm bu nedenlerden dolayı Netanyahu'nun rakibi Gantz liderliğindeki bir koalisyon hükümetinin kurulma ihtimalinin oldukça düşük olduğu yorumları yapılıyor.
- Netanyahu ile Gantz Filistin konusunda benzer görüşlere sahip
Filistin yönetimi ve Filistin halkı için İsrail'de bundan önce yapılan seçimleri kimin kazanacağı önem arz ederken 2 Mart'ta çıkacak sonuç pek bir anlam ifade etmiyor.
Zira hem Gantz hem de Netanyahu Filistin ile ilgili konularda benzer görüşleri savunuyor.
Her ikisi de "Kudüs'ün tamamının İsrail'in başkenti" olduğunu, işgal altındaki Batı Şeria'da yer alan Ürdün Vadisi'nin İsrail'e "ilhakını" destekliyor.
Buna ek olarak her iki lider de 2 Mart'taki seçimi kazanmaları halinde ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı sözde barış planını uygulayacakları vaadinde bulunuyor.
Netanyahu, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin İsrail'e "ilhakı" için sadece ABD ile istişare edeceğini dile getirirken, Gantz ise söz konusu adımı uluslararası toplumla müzakere ettikten sonra atacağını ifade ediyor.
Tüm bu açıklamalar göz önüne alındığında İsrail'de yapılacak bir sonraki seçimi Netanyahu'nun mu yoksa Gantz'ın mı kazanacağı Filistinliler için hiçbir anlam ifade etmiyor.