KIRIKKALE (AA) - ORHAN CANBULATEL - Türkiye'de yerli kaynaklarla geliştirilen ilk beton delici mühimmat olma özelliği taşıyan "nüfuz edici bomba", Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumunun (MKEK) Kırıkkale'deki Mühimmat Fabrikasında üretiliyor.
Mühimmat Fabrikası Müdür Yardımcısı Emin Yiğit, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1929 yılında kurulan fabrikalarının tapa üretim, mermi üretim ve mermi dolum faaliyetlerinin yürütüldüğü imla (doldurma) üretim bölümlerinden oluştuğunu söyledi.
Fabrikada bin 71 personelin görev yaptığını belirten Yiğit, "Mühimmat fabrikası, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Emniyet Genel Müdürlüğünün ve Milli Savunma Bakanlığının ihraç izni verdiği yabancı silahlı kuvvetlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere 25 milimetreden 203 milimetreye kadar değişik çaplarda ağır silah mühimmatı üretmektedir. Tahrip kalıpları, çukur imlalı tahrip şarjları ve el bombaları da üretim kalemleri arasında yer almaktadır." diye konuştu.
Ar-Ge projelerinde kendi öz kaynaklarıyla yaptıkları çalışmaların yanı sıra ASELSAN, TÜBİTAK-SAGE ve ROKETSAN firmalarıyla da iş birliği ve teknoloji transfer çalışmaları yaptıklarını ifade eden Yiğit, şu bilgileri verdi:
"Projeleri tamamlanarak seri üretime geçmiş ve geliştirme çalışmaları devam eden projelerimiz arasında Türk topçusunun gururu 52 kalibre 'Fırtına' ve 'Panter' obüslerinden atılan 40 kilometre menzile sahip 155 milimetrelik mühimmat, Altay tankının 120 milimetre kinetik enerjili zırh delici mühimmatı ve atış cetveli ile F-16 savaş uçakları ile sertifikalandırılmış, güdüm kiti ile birlikte kullanıldığında akıllı mühimmata dönüşen ve nokta atışıyla sığınak delen 'nüfuz edici bomba' yer almaktadır. Ayrıca, yeni geliştirilen 'Korkut Alçak İrtifa Savunma Sistemi'nde kullanılan 35 milimetre parçacıklı mühimmat, jandarma, komando ve emniyet birimlerinin etkinliğini artıran silah altı, tamburlu ve otomatik bombaatar silahlarından atılan düşük ve yüksek hızlı 40 milimetre bombaatar mühimmat modelleri, el yapımı patlayıcıların ve patlamamış mühimmatın etkisiz hale getirilmesinde kullanılan tahrip şarjları sayılabilir. Bunun yanında, pek çok mühimmat modelinde patlayıcıyı duyarsızlaştırarak emniyetin artırılması amacıyla duyarsız patlayıcı üretimi ve dolum tesisi kurulmuş ve işletmeye alınmıştır."
- Sığınak delen "nüfuz edici bomba"
Ar-Ge Müdürü İhsan Çağatay Öncel de "sığınak delen" olarak bilinen nüfuz edici bombanın yer üstü ve yer altındaki hedeflere karşı kullanılmak üzere tasarlanan, ardışık delici harp başlığı teknolojisine sahip ve Türkiye'de geliştirilen ilk beton delici mühimmat olduğunu kaydetti.
Nüfuz edici bombanın dış geometrisinin güdüm kiti arayüzleri, kütle, kütle merkezi ve eylemsizlik özelliklerinin MK-84 (2000 libre) genel maksat bombasıyla benzer olduğunu dile getiren Öncel, şunları kaydetti:
"Nüfuz edici bomba, düşük çarpma hızlarında ve açılarında dahi yüksek delme kabiliyeti, ön delici tasarımda kullanılan önceden şekillendirilmiş parçacıklarıyla ikincil hedeflere karşı yüksek etkinliği, programlanabilir ateşleme zamanları, farklı hedef tiplerine karşı kullanılabilme özellikleri ile MK-84 genel maksat bombasıyla uyumlu tüm güdüm kitleriyle kullanılabilme potansiyeline sahiptir. Hedef tipleri, gömülü sert hedefler; Bunlar mühimmat depoları, yer altı petro kimya depoları, sığınaklar, uçak hangarları, komuta kontrol merkezleri. Yer üstü hedefler; uçak pistleri, barajlar, köprüler, kritik binalar, alan hedefleri; radar antenleri, sahip füze bataryaları, endüstriyel tesisler ve park halindeki uçaklardır."
Öncel, nüfuz edici bombanın hassas güdüm kiti HGK ve GBU-10-EB lazer güdüm kitiyle kullanılmaya da uyumlu olduğuna dikkati çekerek, bombanın MK-84 genel maksat bombasıyla uyumlu tüm güdüm kitleriyle kullanılabilme potansiyeline de sahip olduğunu vurguladı.
Nüfuz edici bombanın güçlendirilmiş betonu delme özelliğine sahip olduğuna işaret eden Öncel, şu anda F-4 ve F-16 savaş uçakları için sertifikasyonunun tamamlandığını bildirdi.
- Duyarsız Patlayıcı Projesi
MKEK Mühimmat Fabrikası'nda yürütülen başka bir proje kapsamında ise mühimmatın ısı, şok, parça veya mermi çarpması etkisi ile kendi kendine patlamasının önlenmesi amacıyla "duyarsız mühimmat" üretimine başladı.
TÜBİTAK/SAGE’den hizmet alımı ile gerçekleştirilen proje kapsamında “Duyarsız Patlayıcı Üretim ve Dolum Tesisi” kuruldu.
Bu sayede uçak bombaları ve savaş başlıkları gibi mühimmatlar için ana şarj olarak kullanılan dökülebilir plastik bağlı patlayıcı üretim ve dolum yeteneği kazanıldı.
Duyarsız mühimmat teknolojisine geçiş için de MKEK envanterinde bulunan mühimmat tiplerinin bir plan dahilinde duyarsızlaştırılması sağlanacak.
Bu kapsamda gerek TSK ve müşteri istekleri gerekse dünyadaki gelişmeler göz önünde bulundurularak MKEK’nin kendi duyarsız mühimmat envanterini oluşturması ve mühimmatlara duyarsızlık özelliğinin kazandırılması ile savaş ve barışta mühimmatların patlama olasılıklarının azaltılmasının yanı sıra lojistik açıdan kazanç sağlanması amaçlanıyor.
Proje, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacını yurt içinde karşılayarak yurt dışı bağımlılığının azaltılmasını sağlamak, yurt dışı pazarlara açılarak benzer üretim yapan firmalarla rekabet edebilmek açısından büyük bir önem taşıyor.
Aynı zamanda duyarsız patlayıcı üretim altyapısı ile değişen gereksinimlere paralel olarak farklı kompozisyonlarda plastik bağlı patlayıcı üretmek amacıyla Ar-Ge ve Ür-Ge yeteneğinin kazanılması, yetişmiş insan kaynağı, bilgi birikimi ile alet, teçhizat ve donanımın olması gelecekteki çalışmalar açısından önemli bir alt yapı sağlayacak.
Dünyada yaygın olarak çalışılmaya devam eden duyarsız patlayıcı konusu, Türkiye'nin kendi beyin ve insan gücü ile çalışılmış olması açısından gelecekte birçok konuya da örnek teşkil edecek.
AA