ANKARA (AA) - TUĞÇENUR YILMAZ - Dünya genelinde siyasetten bilime kadınların görünürlüğü giderek artsa da hala birçok alanda özellikle yöneticilik düzeyinde kadınlar, erkeklere göre daha az oranda yer alıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, kadınların siyaset, bilim ve kültür-sanat alanlarındaki görünürlüğü konusunda geçmişe kıyasla önemli kazanımlar elde edildi.
Ancak kadınların bu alanlardaki temsiliyetinin yetersiz kalması, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından önde gelen sorunlardan biri olmaya devam ediyor.
Dünya nüfusunun yarısını oluşturan kadınların toplumsal yaşama etkin katılımı hususunda önem arz eden temsiliyet sorunu ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor.
- Siyaset
Kadınların sosyal hayattaki konumunun önemli göstergelerinden biri siyasete etkin katılımı.
BM Kadın Biriminin ocak ayında yayımladığı verilere göre, dünya genelinde ülkelerin ulusal meclislerindeki kadın milletvekili oranları 1995'te 11,3 iken 23 yılda yüzde 12,7 artarak Kasım 2018 itibarıyla yüzde 24'e yükseldi.
Ancak sadece 3 ülkenin parlamentolarında kadınların sayısı erkeklerden fazla.
Öte yandan 29 ülkede milletvekili kadın oranının yüzde 10'un altında olması dikkati çekiyor.
Dünya genelinde Ocak 2019 itibarıyla yalnızca 10 kadın devlet başkanı, 9 kadın hükümet başkanı bulunurken, 1 kadın da iki görevi aynı anda yürütüyor.
Bu kapsamda Litvanya, Malta, Hırvatistan, Nepal, Tayvan, Estonya, Singapur, Etiyopya, Gürcistan ile Trinidad ve Tobago'da devlet başkanlığı görevini, Almanya, İngiltere, Bangladeş, Norveç, Sırbistan, Yeni Zelanda, İzlanda, Romanya ve Barbados'da da hükümet başkanlığı görevini kadınlar yürütürken, Marshall Adaları'nın lideri Hilda Heine hem hükümet hem devlet başkanlığı yapıyor.
Bunun yanında, İsviçre'de Federal Konsey üyesi 3 kadın yönetici bulunuyor.
- Kadınların siyasette temsil oranlarının en yüksek olduğu ülke Ruanda
Ruanda, kadınların siyasette temsil oranlarının en yüksek olduğu ülke olarak öne çıkıyor. Kadınlar, bu ülkede ulusal meclisin yüzde 61,3'ünü oluşturuyor. Küba yüzde 53,2 ile, Bolivya da yüzde 53,1 ile kadın milletvekili sayısında en yüksek diğer iki ülke konumunda yer alıyor.
İskandinav ülkelerinde de yüzde 42,3 ile kadınların siyasete katılım oranı yüksek. Amerika kıtası bu bölgeyi yüzde 30 ile ikinci sırada izlerken Avrupa'da kadınların parlamentodaki oranı yüzde 26,6'da kalıyor.
Sahraaltı Afrika'da kadınların meclislerinde temsili yüzde 23,6, Asya'da ise bu oran yüzde 19,4. Dünya genelinde kadınların siyasette yer alma oranında yüzde 17,8 ile Arap ülkeleri en geride kalıyor.
Bunun yanında dünya genelinde hükümetlerde bakanların yüzde 18,3'ünü kadınlar oluşturuyor. Bakanlıklarda kadınların savunma ve ekonomi gibi alanlardan ziyade genellikle aile, çevre ve eğitim gibi sosyal alanlar için atandıkları dikkati çekiyor.
- Bilim dünyası
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği bilim dünyasında da görülüyor.
Dünya genelinde sosyal ve beşeri bilimlere kıyasla, matematik, teknoloji ve mühendislik gibi alanlarda eğitim gören ve çalışan kadın sayısı oldukça az.
Bu alanlarda doktora seviyesinde eğitim alan kadın sayısı zamanla artsa da uluslararası çalışmalar matematik bilgisi gerektiren alanlarda kadınlara yönelik ön yargının devam ettiğini ortaya koyuyor.
Bu da ilgili sektörlerde de özellikle yönetici düzeyinde kadın temsiliyetinin az olmasına neden oluyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) verilerine göre, dünya genelinde araştırmacıların yüzde 30'unu kadınlar oluşturuyor. Orta Asya yüzde 48,1, Latin Amerika ve Karayipler de yüzde 45,4 ile kadın araştırmacı sayısının yüksek olduğu bölgeler olarak öne çıkıyor.
Arap ülkelerinde kadın araştırmacı oranı yüzde 39,8 iken, Doğu ve Orta Avrupa'da bu oran yüzde 39,5, Kuzey Amerika ve Batı Avrupa'da ise yüzde 32,3.
Sahraaltı Afrika'da kadın araştırmacılar yüzde 31,3'lük orana sahipken Asya Pasifik'te araştırmacıların yaklaşık yüzde 20'si kadınlardan oluşuyor.