ANKARA (AA) - ZUHAL DEMİRCİ/TUĞRUL ÇAM - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkan Vekili Serkan Kayalar, bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık 800 projeyi hayata geçirdiklerini, sağlık, eğitim, tarım, hayvancılık ve meslek edindirme gibi farklı alanlarda gerçekleştirdikleri projelerle ihtiyaç sahiplerine ulaşmaya gayret ettiklerini belirtti.
Kayalar, TİKA'nın Orta Asya'dan Afrika'ya, Balkanlar'dan Latin Amerika'ya dünyanın dört bir yanında çeşitli alanlarda yürüttüğü çalışmalara ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
TİKA'nın 59 ülkede bulunan 61 ofisiyle yılda 170'den fazla ülkede çeşitli projeler gerçekleştirmek için çalışmalar yaptığını belirten Kayalar, Başkanlığın bünyesinde daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da ilk 6 ayda hedeflenen proje sayısına ulaştıklarını ifade etti.
Kayalar, "Bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık 800 proje gerçekleştirdik. Sağlık, eğitim, restorasyon, tarım, hayvancılık, altyapı ve meslek edindirme gibi alanlarda gerçekleştirdiğimiz projelerle, kadınlar, çocuklar ve dezavantajlı gruplar ile terör mağdurları başta olmak üzere ihtiyaç sahibi insanların ve toplumların yardımına koşmaya gayret ediyoruz." dedi.
TİKA'nın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrası yeni yapılanma kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlandığını anımsatan Kayalar, yeni sistemin hız ve verimlilik odaklı mimarisinin faydalarının yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yurtdışında faaliyet gösteren kurumlara verdiği önem ve desteğin, TİKA’nın mevcut çalışmalarının da üstüne koyarak yeni projeler üretmesinde çok önemli katkısı olduğunu belirtti.
Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ve Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) yakın zaman önce Kültür Turizm Bakan Yardımcılığına atanan Serdar Çam'ın sorumluluğunda eş güdüm halinde faaliyet göstermeye başladığını hatırlatan Kayalar, yeni dönemde kurumlar arası iş birliğinin ve proje çeşitliliğin arttığını da vurguladı.
Kayalar, TİKA'nın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesinden sonra da hız kesmeden projelerine devam ettiğini vurgulayarak, "Bu bir senelik süreçte bin 500'ün üzerinde proje ve faaliyet gerçekleştirdik. Hastane ve sağlık ocakları gibi yaklaşık 70 sağlık tesisini donattık ya da onardık." diye konuştu.
Öte yandan, yaklaşık 200 eğitim tesisinin de donanım ve tadilat süreçlerine destek olduklarının altını çizen Kayalar, yine bu bağlamda 10 binin üzerinde kişiye çeşitli eğitimlerin verildiğini kaydetti.
Kayalar, TİKA'nın en fazla önem verdiği faaliyetlerden biri olan restorasyon çalışmalarına da destek verdiğine işaret ederek, Başkanlığın, Osmanlı bakiyesi birçok eseri restore etmek için çalışmalar yaptığını ifade etti. Kayalar, bu kapsamda bir sene içerisinde yaklaşık 20 tarihi eserin restorasyon faaliyetlerine başladıkları bilgisini paylaştı.
Ayrıca, Moğolistan'da Türk tarihi için eşsiz öneme sahip Bilge Tonyukuk Abidesi'nin bulunduğu alana Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde çevre düzenlemesi ve alana giden Bilge Tonyukuk Karayolu'nun yapımı dahil yıllar içerisinde birçok proje gerçekleştirdiklerini kaydeden Kayalar, alanda son yıllarda Türkiye'nin katkılarıyla yapılan kazılarda önemli bulgulara ulaşıldığını söyledi.
Kayalar ayrıca, abidenin yerli ve yabancı turistlerce yılın her döneminde ziyaret edilebilmesinin sağlanması ve bölgenin kültür turizmi potansiyelinin artırılması amacıyla TİKA tarafından modern standartlarda çevre düzenlemesi, mimarisi ve sergi alanına sahip Bilge Tonyukuk Müzesi kompleksinin inşa edilmesinin planlandığını belirtti.
- "TİKA ramazanda 400 binden fazla kişiye Türkiye'nin elini uzattı"
Serkan Kayalar, TİKA'nın geçen ramazan ayında dünyanın farklı bölgelerinde çok sayıda etkinlik düzenlediğine değinerek, "TİKA olarak geçtiğimiz ramazan ayında 75 ülkede ramazan programı düzenledik. Bu ülkelerde özellikle Müslümanlarla buluşmaya gayret ettik. Ramazan programları sayesinde 400 binin üzerinde kişiye ülkemizin elini uzattık." şeklinde konuştu.
Kayalar, TİKA'nın devam eden çok sayıda önemli projesi olduğuna işaret ederek, Filistin'de Kudüs Üniversitesi Kız Yurdu İnşası Projesi ve Kırgızistan'da yapılan bir hastanenin faaliyete hazır hale getirilmesi için çalışmaların devam ettiğini söyledi.
- TİKA Azerbaycan'da ilk kez tarihi bir eseri restore edecek
TİKA'nın, Ürdün'deki Hicaz Demiryollarının Amman istasyonunun restorasyonuna devam ettiğini ve burada bir müze açılması için çalışmalar yürüttüğünü belirten Kayalar, öte yandan Başkanlığın, Azerbaycan'da somut kültürel miras açısından önemli tarihi eser olan Merdekan kasabasındaki Büyük Merdekan Kalesi'nin restorasyonunu da yapacağını söyledi.
Kayalar, kalenin içerisindeki Tuba Şah Mescidi'ni de restore edecekleri bilgisini paylaşarak, "TİKA'nın 1994'ten bu yana Azerbaycan'da ofisi bulunuyor ve bu bizim Azerbaycan'da gerçekleştireceğimiz ilk restorasyon faaliyetimiz olacak. İki ülke arasında hem dostluk bağlarının pekiştirilmesi hem de somut kültürel mirasa katkı sağlaması açısından çok önemsediğimiz bir proje." değerlendirmesinde bulundu.
TİKA Başkan Vekili Kayalar, ayrıca Arnavutluk'un başkenti Tiran'da Osmanlı döneminden kalma en önemli eserler arasında yer alan Ethem Bey Camisi'nin restorasyon çalışmalarına devam ettiklerini bildirdi.
Bunun yanı sıra, ilerleyen günlerde "Tecrübe Paylaşım Programı" kapsamında 35 ülkeye 500 öğrenci göndereceklerini söyleyen Kayalar, bu öğrencilerin TİKA'nın yurt dışındaki projelerini yerinde tanıma ve bu projelerin bir parçası olma fırsatı elde edeceğini dile getirdi.
- "Yaklaşık 30 ülkede 80'e yakın TİKA projesi açılışa hazır"
Balkanlar'daki en büyük restorasyon projelerinden Tarihi Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü ile Etiyopya'daki Kral Necaşi ve sahabelerin türbelerinin restorasyon çalışmalarını tamamladıklarını belirten Kayalar, ilerleyen dönemde bu projeleri açılışa hazır olacağının altını çizdi.
Kayalar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2013'te gerçekleştirdiği Nijer ziyaretinde talimatını verdiği ve eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde inşası ile donanımı TİKA tarafından tamamlanan Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi ile buradaki bir okulun da açılışa hazır olduğu bilgisini paylaştı.
TİKA Başkan Vekili Kayalar ayrıca, Sırbistan'ın kuzeydoğusundaki Veliko Gradiste yakınlarında bulunan yaklaşık bin yıllık Ram Kalesi'nin restorasyon çalışmalarının tamamlandığını ve açılışa hazır hale getirildiğini kaydetti.
Kayalar, "Yaklaşık 30 ülkede 80'e yakın TİKA projesinin restorasyonu tamamlandı ve açılışa hazır." ifadesini kullandı.
- TİKA'nın Irak'taki restorasyon çalışmaları
Konuşmasında, TİKA'nın Irak'taki faaliyetlerine de değinen Kayalar, Başkanlığın, Irak makamlarıyla iş birliği yaparak birçok manevi mirası bünyesinde bulunduran Irak'ta çeşitli restorasyon çalışmaları yürüttüğünü dile getirdi.
Kayalar, başkent Bağdat'taki Şeyh Abdulkadir Geylani Külliyesi'nin çok büyük bir kompleks olduğunu ve TİKA'nın külliye içerisindeki hasarları gidermek için bir takım çalışmalar yaptığını belirterek, ana giriş kapılarının yapılması, mihrap ve minberin yenilenmesi gibi çalışmalarla ilgili restorasyon faaliyetlerinin sürdüğünü kaydetti.
Külliye'nin restorasyon çalışmalarını yıl sonuna doğru bitirmeyi hedeflediklerini kaydeden Kayalar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İnşallah Şeyh Abdulkadir Geylani Külliyesi'ndeki restorasyon çalışmalarını bu senenin sonuna doğru bitirmeyi hedefliyoruz. Burada Geylani'nin torunları ve vakıf yönetiminin bizlere gösterdiği ilgi ve yakın iş birliği de çok önemli. Külliyenin çok önemli yerlerini bize emanet ettiler. Bu da ülkemize gösterdikleri teveccühün bir işareti. Şeyh Abdulkadir Geylani Külliyesi'nin yanı sıra İmam-ı Azam Küllliyesi'nin de inşallah tadilatını ve restorasyonunu gerçekleştireceğiz. Proje çizimleri sonlandırılmak üzere. Çizimler bittikten sonra proje takvimine göre İmam-ı Azam Külliyesi'nin restorasyon çalışmalarına da inşallah başlayacağız."
Kayalar, sadece Bağdat'ta değil, Irak'ın birçok şehrinde restorasyon projelerinin yanı sıra kalkınma yardımları kapsamında çeşitli faaliyetler yürüttüklerini dile getirdi.
Öte yandan, Irak'ın Kerkük kentinde yanarak kullanılmaz hale gelen tarihi Kayseri Çarşısı'na ilişkin restorasyon projelerinin hızlı şekilde devam ettiğini belirten Kayalar, "İnşallah sonbaharın başında tarihi Kayseri Çarşısı'nı açacağız. Sadece restorasyon yapmakla kalmıyoruz, esnafın ihtiyacını da karşılayacak şekilde dükkan düzenlemelerini de gerçekleştiriyoruz." dedi.
- "TİKA Bosna Hersek'te 24 yılda 900 proje hayata geçirdi"
Kayalar, TİKA'nın Bosna Hersek'teki faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, Başkanlığın, çok sayıda ortak tarihi ve kültürel mirasa ev sahipliği yapan Bosna Hersek'te 24 yılda yaklaşık 900 proje hayata geçirdiğini ifade etti.
Başkent Saraybosna'daki tarihi Kovaçi Mezarlığı ile Mostar ve Bugojna'daki çeşitli camilerin restorasyonunun halihazırda devam ettiğini söyleyen Kayalar, TİKA'nın bu ülkede restorasyon çalışmalarının yanı sıra istihdama katkı bağlamında insan kaynağı kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik çok ciddi çalışmalar da yaptığını vurguladı.
- "TİKA Trablusşam'da irtibat ofisi açacak"
Kayalar, TİKA'nın yurt dışında yeni ofis açması konusuna ilişkin, Türk dış politikasını ve sahadaki ihtiyacı gözünde bulundurduklarına değinerek, "Önümüzdeki dönemde Lübnan'da bizim için, Osmanlı mirası için önemli olan Trablusşam kentinde irtibat ofisimizi faaliyete geçireceğiz." ifadesini kullandı.
Halihazırda buradaki ofisin kurulması çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu söyleyen Kayalar, atamaları yaparak ofisi faaliyete geçireceklerini sözlerine ekledi.