ANKARA (AA) - Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içerisindeki Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) mensubu bir grup subay tarafından 15 Temmuz 2016 Cuma günü başlatılan darbe girişimi, tüm yurtta yaklaşık 21 saatte kontrol altına alındı.
AA muhabirinin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamedeki tespitlerden derlediği verilere göre darbe girişimi, Kara Havacılık Komutanlığında görevli bir subayın MİT'e "FETÖ'cülerin MİT Müsteşarı Fidan'ı almak için kuruma saldırı düzenleyeceği" ihbarının yapıldığı saat 16.16'da başladı.
İhbarın ardından MİT Müsteşarı Hakan Fidan Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler'i telefonla aradı ve bir müsteşar yardımcısını ayrıntıları aktarmak üzere Genelkurmay Karargahına gönderdi.
MİT Müsteşar Yardımcısının karargahtan ayrılmasından sonra MİT Müsteşarı Fidan saat 18.10'da Genelkurmay Başkanlığına gelerek komutanların toplantısına dahil oldu ve ihbarın daha büyük planın parçası olabileceğini beyan etti.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Silahlı Kuvvetler Harekat Merkezini arayarak, havada bulunan araçların indirilmesi emrini verdi. MİT Müsteşarı Fidan'ın Genelkurmay Karargahından 20.22'de ayrılmasının ardından FETÖ'cü askerler saat 03.00'te başlatmayı düşündükleri darbe girişimini erkene çekti.
Özel Kuvvetlerde görevli 33 kişi Genelkurmay Karargahına doğru yola çıkarken saat 21.00'de darbeci eski Tümgeneral Mehmet Dişli Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar'a "Komutanım operasyon başlıyor, herkesi alacağız, taburlar, tugaylar yola çıktı, biraz sonra göreceksiniz" diyerek darbeyi tebliğ etti. Saat 22.00'de Genelkurmay Karargahından silah sesleri duyuldu ve bir helikopterden dışarıda bulunanların üzerine ateş açıldı. Aynı saatlerde darbeciler TRT Genel Müdürlüğünü de işgal etti.
İstanbul'da da darbe hareketliliği bu saatlerde yoğunluk kazandı. İstanbul'da Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri 22.28'den itibaren bir grup asker tarafından geçişe kapatıldı. Başbakan Binali Yıldırım 23.02'de bir televizyon kanalına bağlanarak canlı yayında "Milleti temsil eden hükümet iş başındadır. Bu kalkışmayı yapanlar, bu çılgınlığı yapanlar, bu kanunsuz eylemin içerisinde olanlar en ağır şekilde bedelini ödeyeceklerdir." açıklamasını yaptı.
Bu dakikalarda darbecilerin tehdit ve zor kullanarak darbe faaliyetinin başına geçmesi teklifini kesin bir dille reddeden Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar 23.02'de darbeci bir grup asker tarafından rehin alınarak, Akıncı Üssü'ne götürüldü.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı darbeye teşebbüsle ilgili saat 23.05 itibarıyla soruşturma başlattı.
FETÖ'cüler Emniyete ait Gölbaşı'ndaki yerleşkeye ilk hava saldırısını 23.08'de yaptı. Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Daire Başkanlığı pistindeki helikopter ve yakıt tankeri vuruldu.
Gölbaşı'ndaki Özel Harekat Daire Başkanlığı ise saat 23.58'de bombalandı.
Bombalamaların hemen ardından darbeci askerler saat 00.13'te TRT'de zorla korsan darbe bildirisi okuttu. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, darbe girişiminin "paralel yapının kalkışması" olduğunu bildirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın saat 00.24'te CNN Türk'e bağlanarak halkı meydanlara davet etmesi ise darbe girişiminin kırılma noktası oldu. Erdoğan, "Milli iradeye yönelik bu ayaklanma hareketine karşı tabii ki hukuk, yasalarımız, anayasamız neyi gerektiriyorsa bunun bir defa cevabını bu yapı ister Silahlı Kuvvetler içinde olsun, bir grup azınlık da olsa ister başka kurumlarımızın içerisinde olsun, gereken cevabı alacaklardır." dedi.
Genelkurmay Başkanlığının internet sitesinden 00.45'te korsan darbe bildirisi yayımlayan darbeciler, 00.56'da ve 01.08'de iki kez Ankara Emniyet Müdürlüğünü bombaladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Marmaris'te kaldığı otelden ayrılarak 01.30'da Muğla'daki Dalaman Havaalanı'na geçti.
- Meclis Genel Kurulu gece yarısından sonra açıldı
Darbe girişimende bulunanlara karşı mücadele sürerken Meclis Genel Kurulu saat 01.39'da açıldı. Meclis Başkanı İsmail Kahraman ve milletvekilleri Genel Kurul Salonu'nda yerini aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın içinde bulunduğu ATA uçağı Dalaman Havaalanı'ndan ayrılarak İstanbul'a hareket etti. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, saat 02.00'de, darbecilerin yayınladığı bildirinin "korsan" olduğunu, itibar edilmemesi gerektiğini bildirdi.
- Halisdemir darbenin seyrini değiştirdi
Özel Kuvvetler Komutanlığını ele geçirmek üzere beraberindekilerle birlikte Gölbaşı'ndaki Özel Kuvvetler Komutanlığına gelen darbeci eski Özel Kuvvetler Grup Komutanı Tuğgeneral Semih Terzi, saat 02.16'da kahraman astsubay Ömer Halisdemir tarafından vurularak öldürüldü. Halisdemir, Terzi'yle birlikte harekete eden askerlerce şehit edildi. Halisdemir'in Terzi'yi vurarak Özel Kuvvetler Komutanlığını ele geçirmesini önlemesi, darbe girişiminin bir başka kırılma noktasını oluşturdu.
Darbeci askerler Gölbaşı Özel Harekat Daire Başkanlığını da havadan hedef aldı. Türk Hava Kuvvetlerine ait F-16 uçağı, darbe girişiminde bulunanların elindeki Sikorsky helikopteri düşürdü.
- Darbeci askerler gözaltına alınmaya başlandı
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne girmeye çalışan terör örgütü FETÖ mensubu 3'ü rütbeli 13 asker gözaltına alındı.
Çalışmalarına bomba ve silah sesleri altında devam eden TBMM, saat 02.35'te F-16'ların hedefi oldu.
Zorla korsan darbe bildirisinin okutulduğu TRT yeniden normal yayınına döndü. TRT Genel Müdürlüğü binasını ele geçirmeye çalışan FETÖ mensubu darbeci askerler gözaltına alındı.
Başbakan Yıldırım saat 03.10'da Ankara semalarında, MİT, Meclis, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık gibi kritik bölgeler üzerinde uçuş yapan her türlü askeri helikopter ve uçağın füzeyle indirileceğini açıkladı.
Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT tesisleri saat 03.14'te bombalanırken Genelkurmay Başkanlığından yeniden çatışma sesleri gelmeye başladı.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan Marmaris'ten İstanbul'a geldi
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı taşıyan uçağın Marmaris'ten İstanbul'a geldiği dakikalarda Ankara'da Meclis ikinci kez bombalandı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 03.20'de Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmada, "Bomba da atsanız buradayız, ne yaparsanız yapın buradayız. Sizi yargının önüne çıkaracağız, millete hesap vermenizi sağlayacağız" ifadelerini kullandı. Daha sonra Meclis'te grubu bulanan partiler adına darbe girişimine karşı ortak bir bildiri yayımlandı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı saat 04.00'te darbe girişiminde bulunan terör örgütü FETÖ/PDY ile irtibatlı yargı görevlileri ve sözde "Yurtta Sulh Komitesi" mensubu general, amiral, subay, astsubay, er ve erbaşlar hakkında gözaltı kararı verdi.
Darbecilerin merkez olarak kullandığı Akıncı Üssü'nün elektrikleri kesildi. Başbakan Yıldırım, hava sahasındaki uçakların düşürülmesi yetkisini saat 04.36 itibarıyle Korgeneral Ziya Kemal Kadıoğlu'na verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Marmaris'te konakladığı ve gece yarısı ayrıldığı otele 04.42'de helikopterlerden ateş açıldı. Helikopterlerden inen yüzleri maskeli ve ağır silahlar taşıyan askerler oteli abluka altına aldı. Çıkan çatışmada 5 polis yaralandı.
- Darbenin önlenmesi için ilk karşı hareket
Darbenin önlenmesine yönelik ilk karşı hareket 04.54'te Erzurum'dan iki F-16 uçağın, 'düşürme' yetkisiyle havalanmasıyla başladı. Uçak düşürme yetkisiyle kalkan bütün hava savunma uçaklarına angajman yetkisi verildi.
Gölbaşı'nda 42 kişinin hayatını kaybettiği Özel Harekat Merkezi bölgesindeki olayların saat 06.00 itibarıyla kontrol altına alındığı bildirildi. Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte bu kez Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin yakınlarına iki bomba atıldı. Darbecilerin Millet Camisi'nin önüne park etmiş araçlardan birinin üzerine saat 06.19'da bomba atması sonucu 15 vatandaş şehit oldu.
Darbe girişiminde İstanbul Boğaziçi Köprüsü'nü kontrol eden askerler, saat 06.40'tan itibaren teslim olmaya başladı.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi yakınındaki Jandarma Genel Komutanlığı'nın bulunduğu kavşağa 07.00'de askeri uçaktan bomba atıldı.
Başbakan Yıldırım, Korgeneral Hüseyin Demirarslan'ı telefonla arayarak, Akıncı Üssü pistinin bombalanması talimatını verdi.
Darbe girişimiyle ilgili başlatılan soruşturmalar kapsamında 07.35 itibarıyla Türkiye genelinde 754 TSK mensubu gözaltına alındı. Etimesgut'taki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığında darbe girişimine katılan askerler, karargahta görevli diğer askerlerce polise teslim edildi. Gözaltına alınarak sivil polis aracına konulan üniformalı askerlerin rütbeleri söküldü.
FETÖ üyesi olduğu gerekçesiyle 29 albay ve 5 general görevden uzaklaştırıldı.
- Orgeneral Akar, darbecilerin elinden kurtarıldı
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Akıncı Üssü'ne düzenlenen operasyonla FETÖ'cü askerlerin elinden saat 08.26 itibarıyla kurtarıldı.
Jandarma Genel Komutanlığı, 08.36'da emniyet özel harekat polislerince ele geçirildi. Karargahtaki Fetullahçı Terör Örgütü'ne mensup askerler etkisiz hale getirildi, 200 kadar asker gözaltına alındı.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), silahlı terör örgütü FETÖ üyesi hakim ve savcılar hakkında en ağır tedbiri almak üzere olağanüstü toplandı. Türkiye genelindeki tüm hakim ve savcılardan izinli olanların, izinlerini keserek derhal görevlerine başlamaları ve adli tatilin iptaline karar verildi.
Genelkurmay Başkanlığından çıkan 200'e yakın silahsız er ve erbaş 09.40 itibarıyla polise teslim olurken eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk ile Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanlığı (EDOK) Muhabere ve Destek Eğitim Komutanı Korgeneral Metin İyidil hakkında, vatana ihanet suçundan işlem başlatıldı.
Genelkurmay Başkanlığından çıkan 700'e yakın silahsız er ve erbaş saat 10.07'de polise teslim oldu. Genelkurmay Başkanlığı içinde darbeye katılmadığı için elleri bağlı olarak odalar içinde kilitli tutulan subay ve astsubaylar, sabah saatlerinde tahliye edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir süre kalıp ayrıldığı Marmaris'teki otele ağır silahlarla helikopterlerden ve karadan ateş açan askerler, darbe girişiminin başarısız olması sonucu bölgeden kaçtı.
- Başbakan Yıldırım: "Orgeneral Akar görevinin başındadır."
Başbakan Yıldırım saat 10.37'de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar'ın sağ salim kurtarıldığı ve Çankaya'daki kriz merkezinde görevinin başında olduğunu açıkladı.
FETÖ üyeleri darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Akıncı Üssü'nü saat 10.41'de terk etmeye başladı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu'nda görevli üç Cumhuriyet savcısı, darbe girişimine karışan FETÖ'cü askerleri teslim almak üzere saat 12.56'da Genelkurmay Karargahı'na geldi.
- Darbe girişiminin bastırılma saati 13.00
Darbe girişiminin tamamen kontrol aldığına ilişkin açıklama Başbakan Yıldırım tarafından yapıldı. Yıldırım, Çankaya Köşkü'nde Genelkurmay Başkanı, İçişleri, Adalet ve Milli Savunma Bakanları ile birlikte kameraların karşısına geçti. Yıldırım, "Bu kalkışma bastırılmıştır. Bir belayı büyük milletimiz basiretiyle defetmiştir" açıklamasını yaptı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının hazırladığı ve 15 Temmuz FETÖ'nün darbe girişiminde yaşananların dakika dakika anlatıldığı iddianamede darbe girişiminin tamamen kontrol altına alındığı saatlerle ilgili "Saat 13.00'te, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Amasya Genelgesi'nde 'Vatanın bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.' dediği gibi, Sayın Cumhurbaşkanı'nın liderliğinde, iktidar ve muhalefet partilerinin desteğiyle aziz millet, 15 Temmuz 2016'da gerçekleştirilen darbe girişimine 'Dur' demiş, azim ve kararlılığı ile istiklaline ve istikbaline sahip çıkmıştır." ifadeleri kullanıldı.
Darbe girişimi sırasında tanklara, tüfeklere, FETÖ mensubu teröristlere karşı sokaklarda mücadele veren 250 kişi şehit, 2 bin 193 kişi gazi oldu.
AA