İSTANBUL (AA) - ELİF FERHAN YEŞİLYURT - Büyük can ve mal kaybına neden olan 17 Ağustos 1999'daki Marmara Depremi'nin ardından zararların en aza indirilmesi amacıyla getirilen Zorunlu Deprem Sigortası'nda hedeflere hala ulaşılamadı. Depremin 18'inci yılında, Türkiye'deki 17 milyon 661 bin 690 konuttan sadece yüzde 45,50'sinin Zorunlu Deprem Sigortası bulunuyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, sadece bulunduğu bölgeyi değil, ülkeyi de ekonomik olarak sarsabilecek şiddette bir afet türü olan deprem, Türkiye'de en sık rastlanan afet türü olarak biliniyor. Devletin güvence olarak sunduğu Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), konutları depreme ve depremin doğrudan neden olduğu yangın, infilak, yer kayması ve tsunami gibi afetlere karşı güvence altına alıyor.
Zorunlu Deprem Sigortası uygulamasının başladığı 27 Eylül 2000'den itibaren gerek kurum gerekse sigorta şirketleri, toplumda sigorta bilincini artırmak amacıyla çok sayıda kampanya düzenledi. Uzmanlar, buna karşın sigortalılık oranının halen istenilen düzeyde olmadığına dikkati çekiyor.
- Hasar sahiplerine 175 milyon lira ödeme yapıldı
DASK istatistiklerine göre, ülkede en yoğun kentleşmenin yaşandığı ve 6 milyon 14 bin 550 konutun yer aldığı Marmara, deprem sigortasına en fazla ilgi gösteren bölge oldu. Bölgede, yüzde 55,50'lik oranla 3 milyon 338 bin 323 konutun Zorunlu Deprem Sigortası bulunuyor.
Marmara Bölgesini yüzde 44,30 ile İç Anadolu, yüzde 43,30 ile Ege, yüzde 38,50 ile Akdeniz, yüzde 36,80 ile Karadeniz, yüzde 35,70 ile Doğu Anadolu ve yüzde 32,40 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi izledi.
Bugüne kadar Türkiye genelindeki 17 milyon 661 bin 690 konuttan yüzde 45,50'si yani 8 milyon 30 bin 150 konut için deprem sigortası yaptırıldı.
DASK'ın kurulduğu Eylül 2000'den bu yana meydana gelen 550 hasar yapıcı deprem sonrasında hasar sahiplerine 175 milyon liralık ödemede bulunuldu.
- Şırnak, Hakkari, Siirt'e dikkat
Büyükşehirlerin sigortalılık oranına bakıldığında İstanbul’da yüzde 55’e, Ankara’da yüzde 53’e, Antalya’da yüzde 48’e, İzmir’de yüzde 46’ya ulaştı. 2016’da yüzde 43 olan sigortalı konut oranı ise içinde bu yıl yüzde 45 seviyesini aştı.
Zorunlu deprem sigortalılık oranı en yüksek olan iller yüzde 84 ile Düzce, yüzde 75 ile Bolu ve yüzde 74 ile Yalova iken, sigortalılık oranının en düşük olduğu illerin arasında ise yüzde 7 ile Şırnak, yüzde 8 ile Hakkari ve yüzde 21 ile Siirt gibi birinci derece deprem bölgelerinde olan iller bulunuyor.
Yakın geçmişte büyük depremlerin yaşandığı illerden Van ve Elazığ’daki sigortalı konut oranı yüzde 35 civarında bulunurken, Erzincan yüzde 55’lik sigortalı konut oranıyla Türkiye ortalamasının üstünde yer alıyor.
- Son 5 senede sigortalı konut sayısında yüzde 102 artış
Konuya ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulunan DASK Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kayacı, Marmara depreminin yaşandığı 1999 yılında Türkiye’de deprem karşı teminatı bulunan sadece 500 bin konutun olduğunu anımsatarak, 17 Ağustos 1999 depreminin ardından 2000 yılında uygulanmaya başlanan Zorunlu Deprem Sigortası ile birlikte ise bugün Türkiye’de 8 milyon sigortalı konut bulunduğunu kaydetti.
Özellikle 18 Ağustos 2012 tarihinde yürürlüğe giren Afet Sigortaları Kanunu ile konut kredisi ve tapu işlemlerine ek olarak elektrik ve su aboneliği gibi işlemlerinde de sigortanın zorunlu olarak aranmaya başlanmasıyla Zorunlu Deprem Sigortası'nın ivme kazandığını ifade eden Kayacı, şunları söyledi:
"Son 5 sene içerisinde sigortalı konut sayısında yüzde 102 artış gerçekleşirken, 2012 yılında yüzde 23 olan sigortalılık oranı ise bugün itibarıyla yüzde 46’ya yaklaştı. Kanunla birlikte sisteme gelen poliçelerin yenilenmesi bizim açımızdan önem taşıdığı için yenilemelerin takibinde ciddi bir takip mekanizması yürütüyoruz. DASK olarak zorunlu deprem sigortası sahiplerine poliçe yenilemelerini hatırlatmak için poliçe vadesi sona ermeden ve poliçe vadesi sona erdikten sonra bir ay içinde hatırlatma SMS’leri gönderiyoruz. Aynı zamanda süresi dolan poliçelerin sahiplerini arıyor ve yenileme yapmalarını hatırlatıyoruz. İlgili acenteleri de gerekli işlemleri tamamlamaları için sigortalılara yönlendiriyoruz."
Eylül 2000'den bu yana Türkiye'deki konut sayısı, Zorunlu Deprem Sigortalı konut sayısı, poliçe dağılımı ve sigortalılık oranları şöyle:
Bölge | Konut sayısı | Sigortalı konut sayısı | Poliçe dağılımı (yüzde) | Sigortalılık oranı (yüzde) | Prim (TL) |
Marmara | 6.014.550 | 3.338.323 | 41,6 | 55,5 | 456.834.331 |
İç Anadolu | 3.332.500 | 1.475.578 | 18,4 | 44,3 | 97.260.621 |
Ege | 2.616.350 | 1.133.624 | 14,1 | 43,3 | 174.250.832 |
Akdeniz | 2.236.030 | 860.136 | 10,7 | 38,5 | 96.962.952 |
Karadeniz | 1.693.780 | 624.057 | 7,8 | 36,8 | 68.370.336 |
Güneydoğu Anadolu | 991.460 | 321.239 | 4 | 32,4 | 30.527.040 |
Doğu Anadolu | 777.020 | 277.193 | 3,5 | 35,7 | 39.312.378 |
Toplam | 17.661.690 | 8.030.150 | 100 | 45,5 | 963.518.491 |
AA