Bakanlar Kurulu’nun, 7 Eylül 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak aynı gün yürürlüğe giren İthalat Rejimi Kararına Ek Kararı, özellikle Japonya’dan ithalat yapan lastik markalarını vurdu.
Kararnameye göre bazı ülkeler istisna tutularak araç, sanayi, tarım ve orman, motosiklet ve bisiklet dış lastiği ithalatına ilave yüzde 21.8 oranında gümrük vergisi uygulanmaya başlandı.
İlk bakışta özellikle Çin’den ithal edilen lastiklerin ‘önünü kesmek için’ alınmış gibi görünen bu karar, Çin’den lastik ithalatı yapan firmalardan çok, başta Türkiye’de yatırımları olan Bridgestone ve ürünlerini tamamen Japonya’dan ithal eden Yokohama markalarını özellikle iş makineleri lastikleri ithalatında olumsuz etkiledi.
Konu her ne kadar ilk bakışta yerli üreticileri, ithal ucuz lastiklere karşı ‘korumak’ gibi algılansa da, içlerinde Türkiye’de üretim yapanların da bulunduğu, Brisa, Continental, GoodYear, Hankook, Michelin ve Pirelli markalarının oluşturduğu Lastik Üreticileri Derneği (Lasid) bu kararı ‘rahatsız edici’ olarak tanımlıyor.
Lasid Genel Sekreteri Bahadır Ünsal, ‘Yeni durum her ne kadar üyelerimizden sadece ürünlerinin bir kısmını Japonya’dan ithal eden Brisa’yı ilgilendirse de, esas itibarıyla tüm üyelerimiz adına konuya ilişkin görüşlerimizi en kısa sürede ilgili mercilere ileteceğiz’ dedi. Ünsal söz konusu kararın, Çin’den ithal edilen lastikler hariç yüzde beşlik bir paya vergi külfeti getireceğini, ancak özellikle jant çapı 61 cm’den büyük ürünler, yani tane fiyatı 10 bin doları bulan kimi lastiklerin rekabet ettiği pazarda rekabeti bitireceğini söyledi. Bahadır Ünsal’a göre, Japonya’dan gelen ürünlere yüzde 21.8’lik gümrük vergisi artışı getiren karar büyük iş makinesi lastiklerini Japonya’dan ithal eden Bridgestone’u fiyatları bu oranda artacağı için devre dışı bırakıp, pazarın neredeyse tamamını Avrupalı bir markaya bırakacak ya da pazardaki varlığını sürdürebilmek için ‘kazanmadan satmaya’ zorlayacak.
Ürünlerinin tamamını Japonya’dan ithal eden Yokohama Türkiye’nin Genel Müdürü Halil Karagülle ise, Türkiye lastik endüstrisinin yılda 50 milyon adet lastik üretip ve bunun 35 milyon adedini ihraç ettiğini ve bu haliyle cari fazla veren bir endüstri olduğuna dikkat çekerek bu yeni gelişmenin ‘hesaplı lastiklerin’ önünü keserek pazardaki binek otomobil lastiklerinin ‘başlangıç fiyatlarını’ yukarı çekip tüketiciye en az yüzde 20’lik bir külfet getireceğini söyledi.
KARARIN YÜRÜRLÜK TARİHİ DE MAĞDUR ETTİ
Bakanlar Kurulu kararının yayınlandığı gün yürürlüğe girmesi, özellikle Japonya, Çin ve diğer gümrüğe tabi ülkelerden lastik sipariş etmiş olan ya da sipariş ettiği lastikleri henüz gümrüklerden çekmemiş olan ithalatçıların ‘karar yoluyla’ zarar etmelerine neden oldu. Karara göre AB ve EFTA üyesi ülkeler, İsrail, Makedonya, Bosna Hersek, Fas, Batı Şeria ve Gazze Şeridi, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Ürdün, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Mauritius, Güney Kore ve Malezya menşeli olanlar hariç olmak üzere diğer ülkelerden yapılacak araç dış lastiği ithalatından ek yüzde 21,8 gümrük vergisi alınıyor.
AMAÇ ÇİN MALLARININ ÖNÜNÜ KESMEK
Bakanlar Kurulu’nun özellikle Çin’den ithal edilen ürünlerin önünü kesmek ve yerli üreticilere bir avantaj sağlamak için getirdiği yeni gümrük vergisinin, kendisinden çok yan etkileri tartışılıyor. Özellikle Çin’den ithalat yapan firmalar, regülasyona uyan ucuz lastiklerin pazarı terbiye ettiğini ve bu gelişmenin ‘rekabet hukukuna aykırı’ olduğunu savunuyorlar. Bu yılın mayıs ayında yayınlanan bir başka kararname ile, kilogram fiyatı 5 dolardan düşük olan lastiklerin, 5 dolar üzerinden vergilendirilmesi kararı alınmıştı. Aynı tarihlerde Çin’den ithal edilen ürünler için anti damping soruşturmasına da başlanmıştı.
Hakan Özenen / Gazete Habertürk