CAPE TOWN (AA) - MURAT KARADAĞ - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde halk, devlet başkanını, ulusal parlamento üyelerini, eyalet valilerini ve eyalet meclis üyelerini seçmek için sandık başına gidiyor.
Apartheid (ırk ayrımcılığı) rejiminin sona erdiği 1994 yılından bu yana bugün 6. kez yapılacak seçimlerde halk, devlet başkanını, ulusal parlamento üyelerini, eyalet valilerini ve eyalet meclis üyelerini seçecek.
Seçimlerde iktidar partisi Afrika Ulusal Kongresini (ANC) Cyril Ramaphosa, ana muhalefet Demokratik Birlik Partisini (DA) ise Mmusi Maimane temsil ediyor.
- 26,7 milyon seçmen oy kullanacak
Bağımsız Seçim Komisyonu (IEC) verilerine göre, 56 milyon nüfuslu ülkede 35 milyon seçmenden 26,7 milyonu oy kullanmak için kayıt yaptırdı.
Başvuru yapan 285 partiden 48'i seçime girmeye hak kazandı.
Kısmi daraltılmış seçim sisteminin uygulandığı Güney Afrika’da yasalar gereği bağımsız adaylık bulunmuyor. Partiler yüzde 1’in altında bile oy alsa meclise girebilme şansına sahip.
- Siyahi çoğunluk siyasette etkin
Sömürge tarihinden dolayı çok farklı etnik unsurun bir arada yaşadığı Güney Afrika’da nüfusun yüzde 81’ini siyahiler, yüzde 8’ini beyazlar, yüzde 9’unu melezler ve yüzde 2’sini Hintler oluşturuyor.
Asırlarca sömürülen, 46 yıl anayasal düzenlemeyle ırk ayrımcılığına tabi tutulan ve 1994 yılına kadar bütün siyasal haklarından tecrit edilen Güney Afrika’da siyahi çoğunluk, bugün politik pozisyonların yüzde 70’ini elinde bulunduruyor.
- İki kanatlı parlamento
"Ulusal Meclis" ve "Ulusal Eyaletler Konseyi" olmak üzere iki kanattan oluşan Güney Afrika parlamentosu, 490 sandalyeyle temsil ediliyor.
400 sandalyeden oluşan Ulusal Meclis üyeleri seçimlerle belirlenirken, 90 sandalyeli Ulusal Eyaletler Konseyi ise 9 eyaletin her birinin onar temsilci atamasıyla oluşturuluyor.
Ülkede yasa yapma yetkisi Ulusal Meclise aitken, Ulusal Eyaletler Konseyi ise Ulusal Meclisin temsil ettiği eyaletlerle ilgili yapılan yasaları ve alınan kararları takip ediyor.
- 2014 seçimlerini ANC kazandı
2014 seçimlerinde 13 partinin girdiği Güney Afrika parlamentosunda çoğunluğu, ırk ayrımcılığı döneminde beyaz olmayan halkın özgürlük mücadelesini yürüten Afrika Ulusal Kongresi (ANC) elinde tutuyor.
Ana muhalefette ise daha çok ülkedeki beyazların destek verdiği Demokratik Birlik Partisi (DA) bulunuyor. Mecliste ağırlığını hissettiren ve siyahi milliyetçiliği yapan Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EFF) ise 3. parti konumunda bulunuyor.
- Çözülemeyen sorunlar
Apartheid döneminden beri çözülememiş olan toprak paylaşımı sorunu ve tüm bu sebeplere bağlı olarak güvenlik problemleri ise ülkedeki önemli sorunların başında geliyor.
İşsizlik, yoksulluk ve gelir adaletsizliği ise çözülemeyen sorunlar arasında yer alıyor.
- "İlk çözülmesi gereken sorunlar işsizlik ve gelir adaletsizliği"
AA muhabirine seçime yönelik beklentilerini dile getiren 29 yaşındaki güvenlik görevlisi Khulisani Nalova, yeni hükümetin ilk çözmesi gereken problemlerin işsizlik ve gelir adaletsizliği olduğunu dile getirdi.
ANC’nin bu problemleri çözmede samimiyetini kaybettiğini belirten Nalova, "Oyumu bu seçimde EFF’ye vereceğim. Bugüne kadar hep ANC’yi destekledik fakat küçük bir kesim çok zengin olurken bizim hayatımızda değişen bir şey olmadı." dedi.
Devlet memuru Ian Esau (45) ise ANC'nin ülkeye eşitlik getirdiğini belirterek oyunu ANC'ye vereceğini söyledi.
ANC'nin tüm ülkeyi dönüştürdüğünü ifade eden Esau, "Bugün özgürce yaşadığımız Güney Afrika'yı ANC oluşturdu. ANC sayesinde ülkede bir orta sınıf oluştu. Apartheid zamanında siyahilerin evinde su ve elektrik bile yoktu. Önceden sahip olmadığımız birçok şeye şimdi ANC sayesinde sahibiz." diye konuştu.