HATAY (AA) - LALE KÖKLÜ - Hatay'da yaşayan üroloji uzmanı İzzetin Zan, 1983'ten bu yana girdiği ameliyatlarda hastalarından çıkarttığı böbrek ve idrar yolu taşlarını muayenehanesinde sergileyerek bu konuda bilinç oluşturmaya çalışıyor.
Mesleğe başladığı 1983'ten bugüne kadar 3 binin üzerinde ameliyat gerçekleştiren doktor Zan, hastalarının böbrek ve idrar yollarından farklı ebatlarda ve değişik şekillerde yaklaşık 250 taş çıkarttı.
En büyüğü 650 gram, en küçüğü ise 0,8 milimetre olan taşları üzerinde hastalarının isminin bulunduğu küçük kutularda muhafaza eden Zan, böbrek ve idrar yolu taşının neden olduğu hastalıklara dikkati çekmek için taşları muayenehanesinin köşesinde hazırladığı bir bölümde sergiliyor.
Aralarında dinazor, kalp ve solucanı andıran taşların da bulunduğu koleksiyonu görenler ise büyük şaşkınlık yaşıyor.
- Ağırlığı 650 gram olan taş da var
Doktor Zan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çok sevdiği mesleğinde daha üniversite yıllarında böbrek ve idrar yolu taşlarına merak sardığını söyledi.
Mezun olduktan sonra memleketinde muayenehane açtığını ve girdiği ameliyatlardan çıkarttığı taşları biriktirmeye başladığını belirten Zan, şöyle devam etti:
"Fakültedeyken acaba bir taş bulur muyuz uğraşı içindeyken buraya gelince insanların çoğunda taş olduğunu saptadım. Bunun üzerine yapı ve şekil olarak değişik taşlardan bir koleksiyon yapmak istedim. Şu an burada teşhir ettiğim taşların arasında 1984'te Suudi Arabistan'dan ölüm döşeğinde bana getirilen bir hastamın idrar torbasını kaplayan ve ağırlığı tam tamına 650 gram olan taş da var. Görenler gözlerine inanamadı. O hastamdan çıkarttığım taşı sakladım ve koleksiyonumun ilk taşı o oldu. Sonrasında sayısız ameliyat yaptım ve aralarında 22 santim uzunluğunda solucanı andıran veya dinazor şekline benzeyen bazı taşlar çıkarttım. İnsanlara gösterme ve bilinç oluşturma adına burada 0,8 milimden başlayan ve 650 grama kadar büyüyen değişik boyutlarda taşı sergiliyorum."
Görenlerin şaşırdığını ifade eden Zan, "Bu taşların insanlardan çıkacağını tahmin bile edemiyorlar. 'Acaba doktor nehirden mi topladı?' diyenler bile çıktı. Oysa bunların hepsinin insanlardan çıktığını teyit eden resimlerimiz var." dedi.
- Taşlar kırmızı ve mavi kutularda
Her bir hastanın adını yazdığı kutulara, onlardan çıkarttığı taşları koyduğunu anlatan Zan, kutuları kırmızı ve mavi olarak işaretlediğini aktardı.
Kırmızı olanların geç kalıp da organını kaybedenlere, mavi olanların ise erken teşhisle taşı alınan hastalara ait olduğuna işaret eden Zan, "Her yerde kırmızı dur anlamına geldiği için biz de bununla bir nevi geç kalınmamasının, erken teşhisle böbreğindeki veya idrar yollarındaki taşlardan hastalarımızın kurtulabileceğinin, senede bir kontrol ettirin ve böbreğinizi kaybetmeyin, mavide kalın mesajını verdik." dedi.
Zan, taşı olan hastaların erken teşhisle rahata kavuşabileceğini ve bu nedenle yılda en az bir defa muayene olmaları gerektiğini vurguladı.
Böbrek taşlarının oluşmasının çeşitli nedenleri olduğuna dikkati çeken Zan, şunları kaydetti:
"Acılı ve ekşili baharat başta olmak üzere alkol, boğaz enfeksiyonları ve genetik yapı, böbrek ve idrar yolu taşlarına sebep olur. Teknolojinin gelişmesiyle hastalarımız daha bilinçli oldu ancak maalesef kırsal bölgelerde hastanın ağrısı olunca 'Bu bir üşütmedir' diyerek geçiştiriyorlar ve bize 2-3 santim büyüklüğünde taşla geliyorlar ve iş işten geçmiş, böbreği zarar görmüş oluyor. Eğer hastanın idrarında herhangi bir renk değişikliği, kasıklarda ağrı, idrarda yanma gibi vakalar olursa derhal doktora gitmesini, hiç olmazsa yılda bir defa tahlil yaptırmalarını öneriyorum."
AA