ANKARA (AA) - SELMA BIYIKLI ADABAŞ - Türkiye'de her yıl 162 bin kişiye yeni kanser tanısı konuluyor. Erkeklerde en fazla trakea, bronş ve akciğer, kadınlarda ise meme kanseri görülüyor.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca hazırlanan Türkiye Kanser İstatistikleri'ne göre ülkede kanser hızı erkeklerde yüzbinde 269,7, kadınlarda ise yüzbinde 173,3, kadın erkek ortalama kanser görülme sıklığı ise yüzbinde 221,5.
Kanser görülme sıklığı açısından dünyadaki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye halen kanser açısından hem kadınlarda hem de erkeklerde daha düşük bir hızda.
Ülkede görülen ilk 5 kanser türü dünyadaki ve diğer gelişmiş ülkelerdeki örüntüyle benzerlik gösteriyor. Erkeklerde trakea, bronş ve akciğer kanseri (yüzbinde 66), kadınlarda ise meme kanseri (yüzbinde 40,6) en sık görülen kanser türleri.
Erkeklerde trakea, bronş ve akciğer kanserini sırasıyla prostat (yüzbinde 36,1), mesane (yüzbinde 21,4), kolorektal (yüzbinde 21) ve mide kanseri (yüzbinde 16) izliyor.
Kadınlarda ise meme kanserinin ardından en fazla trioid (yüzbinde 18,6), kolorektal (yüzbinde 13,4), uterus korpusu (yüzbinde 9,3) ve trakea, bronş ve akciğer kanseri (yüzbinde 8,1) görülüyor.
Çocuklarda ise çocukluk çağı lösemileri en sık görülen kanser türü.
Çocukluk çağında her iki cinsiyette de lenfomalar, merkezi sinir sistemi tümörleri ve nöroblastomalar lösemileri takip ediyor.
15-24 yaş grubundaki gençlerde ise erkeklerde testis kanseri ve kemik kanserleri, kadınlarda ise tiroid ve Hodgkin Hastalığı ön planda.
-Sigara büyük tehlike
Tütün ve tütün ürünlerinin yol açtığı en önemli kanser türü olan akciğer kanserinin ülkede erkeklerde ilk sırada, kadınlarda ise beşinci sırada olması tütünle mücadelenin önemini ortaya koyuyor.
Bu kanserin özellikle erkeklerde 25-49 yaş grubundan itibaren tüm yaş gruplarında ilk sırada görülmesi, Türkiye'de akciğer kanserlerinin halen ve gelecekte önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kalacağını gösteriyor.
Akciğer kanserinin evreleri incelendiğinde yüzde 57,9'unun uzak organlara da metastaz yaptığı görülüyor. Teşhisi genellikle geç olduğu için sağ kalımları da diğer kanserlere göre oldukça düşük.
-Meme kanserleri
Türkiye'de her 4 kadın kanserinden 1'i meme kanseri.
Ülkede meme kanseri yaş dağılımı incelendiğinde vakaların yüzde 42,5'i 15-49 yaşları arasında. İnsidans hızları 35-39 yaş grubunda yüzbinde 50,8, 40-44 yaş grubunda yüzbinde 81,1, 45-49 yaş grubunda yüzbinde 109,1.
Kolorektal kanserler hem kadınlarda hem de erkeklerde ilk beş kanser içinde yer alıyor. Bu kanser erkeklerde yüzbinde 21,0, kadınlarda ise yüzbinde 13,4 sıklıkta görülüyor.
Meme, uterus korpusu ve over gibi kadın kanserlerinde en önemli risk faktörlerinden birisi obezite. Her yıl yaklaşık her yüz bin kadının 50’sinde bu kanserler gelişiyor.
Tiroid kanseri kadınlarda en sık görülen ikinci kanser. Erkeklerde ise ilk on beş kanser türü içinde.
-Doğru bilinen yanlışlar
2014 yılında Uluslararası Kanser Kontrol Derneğinin, kanserde belirlediği 4 doğru bilinen yanlış şöyle:
Doğru Bilinen Yanlış-1: Kanser hakkında konuşmamıza gerek yok.
Doğru: Kanser, özellikle de bazı kültür ve çevrelerde hakkında konuşulması çok zor bir konudur. Bu hastalıkla açık bir şekilde uğraşmak; hem hasta kişinin hem de toplum ve politika seviyesinde sonuçları iyileştirir.
Doğru Bilinen Yanlış-2: Kanserin hiçbir belirti ya da bulgusu yoktur.
Doğru: Pek çok kanser için, uyarıcı belirti (kişinin kendinde hissettiği) ve bulgular (hekimin kişide tespit ettiği) vardır. Bu işaretleri izleyerek erken teşhis mümkün olabilir. Erken teşhisin faydaları zaten tartışma konusu bile değildir.
Doğru Bilinen Yanlış-3: Kanser için yapabileceğim hiçbir şey yok.
Doğru: Hem kişi hem de toplum ve politika bazında doğru strateji ile yapılabilecek çok şey mevcuttur. En sık görülen kanserlerin en az üçte biri önlenebilir mahiyettedir.
Doğru Bilinen Yanlış-4: Kanser tedavisi alma hakkım yok.
Doğru: Bütün insanlar kanıtlanmış ve etkin kanser tedavisini eşit koşullarda ve herhangi bir bedel ödemek zorunda kalmadan alma hakkına sahiptir.
-Ulusal Kanser Haftası
1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası kanserle ilgili farkındalık ve bilinç düzeyinin artmasını sağlamak, kansere karşı mücadelede önemli bir adım olan doğru bilinen yanlışlardan kurtulmak ve doğruların herkese ulaşmasını hedeflemek amacıyla yurt genelinde 81 ilde kutlanıyor.
Bu yıl 13. Ulusal Kanser Haftası nedeniyle 2-4 Nisan tarihlerinde Sağlık Bakanlığınca Ankara'da toplantı düzenlenecek.
Her yıl kanser alanında gerçekleşen pek çok yeniliğin değerlendirildiği ve ülke uygulamalarının tüm detaylarıyla ilgili uzmanlarla masaya yatırıldığı kongre bu yıl 6 üniversite (Hacettepe, 9 Eylül, İstanbul, Gazi, Ankara, Yıldırım Beyazıt Üniversiteleri) ve 3 onkoloji enstitünün işbirliğiyle yapılacak.