ANKARA (AA) - İkinci Dünya Savaşı'nın Sovyetler Birliği, İngiltere, Fransa ve ABD'nin oluşturduğu İttifak Devletleri'nin galip gelmesiyle sona ermesinin üzerinden 74 yıl geçti.
Savaşın sonucunda Avrupa'da Nazi tehlikesi ortadan kalkmasına rağmen Sovyet ideolojisinin yirminci asrın dengelerinde güç kazanması, çift kutuplu dünyanın aktörlerini ortaya çıkardı.
İtalya, Japonya ve Nazi Almanyası'nın oluşturduğu Mihver Devletleri ile İttifak Devletleri'nin arasında 6 yıl boyunca süren savaş Mayıs 1945'te son buldu.
ABD, Sovyetler ve İngiltere liderlerince 1943-1945 yıllarında düzenlenen Tahran, Moskova, Yalta ve Potsdam zirvelerinde savaş sonrası yeni haritalar çizildi.
Sovyetler Birliği, Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya ile Avrupa'da Romanya, Yugoslavya, Macaristan ve Bulgaristan'da hakimiyetini pekiştirdi.
Batı Avrupa'nın ve savaşın sonucu olarak ikiye bölünen Almanya'nın batı bölgelerinin kontrolü Fransa, ABD, İngiltere'ye verilirken, Sovyetler'e ise doğu bölgeleri teslim edildi.
Avrupa ve Almanya'nın yorulan güçler arasında paylaşımı yeni dönemin büyük güçlerini de karşı karşıya getirdi.
Sonraki süreçte Sovyetler'in Avrupa'da yayılmacı politika yanlısı girişimlerini sürdürmesi sürecin iki kutba bölünmesi sonucunu doğurdu.
Sovyetler'in bir güç kutbunu temsil edebilme sürecine evrilen bu sonuç ayrıca karşı cephenin de bütünleşerek diğer kutbu oluşturmasına sebep oldu.
ABD, savaşın ardından süper güç haline gelerek dünya lideri rolünü İngiltere'den devraldı ve Sovyetler'in karşısına çıktı.
Batı blokunun temsilcisi rolüne de soyunan ABD, yeni dönemin diğer güç kutbunu meydana getirdi.
Bu iki sonuç, 20. asrın ikinci yarısından itibaren iki kutbun arasındaki Soğuk Savaş döneminin tohumlarını ekti.
- Muharip güçlerin olağanüstü harcamaları
Savaş sanayisine muharip güçlerin olağanüstü askeri harcamaları da dikkat çekti.
Bu dönemde 1 trilyon dolarlık bütçesi olan ABD, savaşa 341 milyar dolar yatırım yaptı.
Nazi Almanyası'nın harcamaları 272, Sovyetler'in 192, İngiltere'nin ise 120 milyar dolardı.
- Savaşın kayıtlı acıları
Savaşın sürdüğü 6 yıl boyunca asker ve sivil 60 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.
Kıtlık ve hastalıklar nedeniyle ölenler de eklendiğinde bu sayı sonraki yıllarda 80 milyona yaklaştı.
Kayıtlara göre 70 milyondan fazla askerin çarpıştığı savaş, dünya tarihine en çok can kaybının verildiği savaş olarak geçti.
Pasifik cephesinde Amerikalı ve Japon askerler sıtmayla mücadele ederken Avrupa ve Kuzey Afrika cephelerinde de tifüs yüzlerce kişinin hayatına mal oldu.
ABD'nin Japonya'nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine attığı atom bombalarının nükleer etkileri, çok sayıda insanın vücudunda başta kanser olmak üzere şekil bozukluğu ve sakatlık gibi hastalıkların baş göstermesine sebep oldu.