BAĞDAT (AA) - ALİ CEVAD - Irak'ta son yıllarda, Dicle ve Fırat nehirlerindeki su seviyesinin düşmesiyle tüm ülkede ve özellikle güney vilayetlerinde başta içme suyu olmak üzere tarım alanlarında yaşanan su sıkıntısını had safhaya çıkardı.
Irak'ta çeşitli bölgelerdeki küçük çaplı göl ve küçük su kaynakları olmasına rağmen ülkenin temel su ihtiyacı Dicle ve Fırat nehirlerinden karşılanıyor. Kuzeyde birçok vilayetin kullanımından sonra güneye ulaşan nehirlerden geriye kullanıma uygun olmayan su kalıyor. Güneye ulaşan suların kalitesinin düşüklüğü ve içmeye elverişli olmamasının yanında ihtiyacı karşılayacak miktarda olmadığı bildirildi.
Dicle ve Fırat nehirlerindeki su seviyesinin düşüşü ülkenin güney vilayetlerinde içme suyu ve tarım alanlarındaki sıkıntının had safhaya ulaşmasına neden oluyor. Babil, Semava, Misan, Zikar ve Basra vilayetleri sıkıntının en çok yaşandığı vilayetler arasında yer alıyor. Zikar vilayeti ülkenin en güneyinde olması nedeniyle yaşanan su sıkıntısından en çok etkilenen kent oldu.
AA muhabirine konuşan Zikar Vilayeti İl Meclis Üyesi Eşvak Talib, "Dicle ve Fırat nehirlerindeki su seviyesinin düşüşü ülke genelinde tarım alanlarını olumsuz etkiliyor. Güneydeki Zikar vilayeti içme ve sulama suyuna ulaşmakta zorluk çekiyor." ifadesini kullandı.
İçme suyuna bağlı projelerin durmak üzere olduğunu belirten Talib, hidroelektrik santrallerinin düşük su seviyesinden dolayı elektrik üretiminin azaldığına dikkati çekti.
- "Çiftçi toprağını ekemez hale geldi"
Talib, kuraklığın Zikar'daki tarım alanlarını ciddi şekilde etkilediğini belirterek, "Kuraklıktan en çok etkilenen bölge olmasından dolayı, Zikar'da yüzlerce çiftçi toprağını ekemez hale geldi. Tarım buralarda önemli olmasına rağmen ekim terk edildi. Ancak bu sorundan daha önemlisi içme suyu sıkıntısı bulunmaktadır. İçme suyuna ihtiyaç var. Bu hayat memat meselesi." dedi.
Güneydeki Misan Vilayeti İl Meclis Üyesi Rahi el-Bezuni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Misan'da bir buçuk milyon dönümlük tarım arazisinin aşırı kuraklıktan etkilendiğini ve vilayet sınırlarında içme suyu konusunda Dicle nehrine bağımlı olduklarından dolayı sıkıntının had safhaya ulaştığını belirtti.
Kuzey vilayetlerinin paylarına düşenden fazla su kullandıklarını dile getiren Bezuni, Su Kaynakları Bakanlığı'nın söz konusu ayarlamayı yapmasına rağmen fazla su kullanılması sorununun ancak yargıyla çözüleceğini vurguladı.
- Güvenlik güçleri fazla su kullanımına engel olacak
Su Kaynakları Bakanı Hasan el-Cenabi Kasım ayı sonlarında "Kuraklık İdaresi Kriz Masası" acil toplantısını Babil vilayetinde topladı. Gelecek yaz ayı için su sorunu konusundaki endişelerini dile getiren Cenabi, yapılan çalışmalar sonucunda ülke genelinde su kaybının yüzde 50'yi aştığının tespit edildiğini dile getirdi.
Cenabi, toplantının ardından yaptığı açıklamada, bölgede sulama ve elektrik barajlarının idaresinin Su Kaynakları Bakanlığı'na verildiğini söyledi. Bazı vilayetlerin su kullanımında haklarına düşen sınırı aştıklarını dile getiren Bakan Cenabi, "Güvenlik güçleri paylarına düşenden fazla su kullanımını durdurmak üzere Başbakan ve Meclis Başkanı'ndan talimat almıştır. Gerekirse güç kullanılacak." ifadelerini kullandı.
Fırat ve Dicle sularının kullanımına ilişkin Irak 2014 yılında Türkiye ile bir protokol imzalamıştı. Her ülkenin su kullanımının yer aldığı protokol 2017'de yürürlüğe girdi.
- Güney yerleşime uygun olmaktan çıkar
Güney'deki Misan vilayeti gölet ve sazlıkların idaresinden sorumlu Abdurrahman el-Hüseyni, Fırat ve Dicle sularının azalmasından dolayı su sıkıntısının zirveye çıktığı güneydeki Ehvar bölgesinde çevre kirliliğinin ileri düzeyde olduğuna dikkati çekti.
"Su kıtlığının yanında bölgedeki insanların çevre bilincinin yetersizliği kirliliği artırıyor." diyen Hüseyni, "Bu durum bölge halkının yaşamını olumsuz olarak etkiliyor." dedi.
Kuraklığın uzun zamandan beri sürdüğünü hatırlatan Hüseyni, "Şayet su krizi devam edecek olursa, Güney vilayetleri yerleşime uygun bölgeler olmaktan çıkacak." uyarısında bulundu.
Konuya ilişkin hazırlanan raporlarda mevcut su kaybının nedenleri arasında kaynakların kötü yönetiminin yanında tahrip olmuş baraj, kanal ve su şebekeleri ile sulama sistemlerindeki eksiklik olduğu kaydedildi. Ayrıca atık suların doğrudan akarsulara aktarılması nedeniyle de suyun kalitesinin bozulduğu aktarıldı.
Irak'ta yaşanan savaşların meydana getirdiği tahribatın yanında adil su kullanımının yönetilememesi ciddi su sorununa yol açtı. Yaşanan su sorununu iç politikasına taşıyan Irak bundan Türkiye'yi sorumlu tutarak asıl sorunu perdelemeye çalıştığı belirtildi.
Irak'ta su, Dicle ve Fırat nehirlerinden karşılanırken yıllık ihtiyacın 53 milyar metreküp olduğu kaydedildi.
AA