BAĞDAT (AA) - HAYDAR KARAALP - Irak'ta hükümeti kurmakla görevlendirilen Adil Abdulmehdi'nin geçen hafta meclisten geçen yeni kabinesinde 14 bakan yemin ederek görevlerine başlarken 8 kritik bakanlık ise sahiplerini bekliyor.
Abdulmehdi'nin 22 kişilik yeni kabinesindeki 14 bakan, siyasi gruplar arasında yaşanan çekişme ve anlaşmazlıklara rağmen geçen hafta meclis onayından geçerek görevlerine başladı. Bu durum hükümetin resmi olarak çalışmaya başlamasını sağladı. Nitekim Başbakan Abdulmehdi selefi Haydar el-İbadi'den koltuğu devralarak yeni hükümetin resmen göreve başladığını duyurdu.
- Meclisin onayından geçen bakanlar "Sadr destekli" isimler
Geçen mayıs ayında yapılan genel seçimlerin ardından ancak aylar sonra kurulabilen yeni hükümette yer alan ve meclisin onayından geçen bakanların bir bölümünün "bağımsız" oldukları ileri sürülse de bu kişilerin Mukteda es-Sadr'a bağlı meclisin en büyük grubu Sairun destekli kişiler olduğu biliniyor.
Göreve başlayan bakanların isimlerine bakıldığında Irak'ta şu anki tablo itibariyle Sadr'ın kazançlı çıktığı görülüyor.
- Kabinedeki iki önemli bakanlık KDP'ye emanet
Mesut Barzani'nin Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Cumhurbaşkanlığını Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne (KYB) kaptırsa da kabinenin en önemli iki bakanlığını almayı başardı.
"Maliye" ile "İskan ve İmar" bakanlıklarını alan KDP'nin, Göç ve Göçmenler Bakanlığını da istediği hatta bunun için adaylarının bile hazır olduğu söyleniyor.
- Kritik bakanlıklar 6 Kasım'ı bekliyor
Irak'ın yeni Başbakanı Abdulmehdi, "Savunma" ve "İçişleri" gibi kritik bakanlıklar ile Adalet, Planlama, Kültür, Yüksek Öğretim, Eğitim ile Göç ve Göçmenler bakanlıkları için geçen haftaki oturumda meclise herhangi bir isim sunmadı.
Söz konusu 8 bakanlık için 6 Kasım'da mecliste bir oturum düzenleneceği ve kabinenin geri kalanın bu oturumda netleşeceği belirtiliyor.
Geçen hafta meclise, cebinde 22 kişilik kabinede yer alacak tüm adayların isimlerinin bulunduğu listeyle gelen Abdulmehdi, perşembe günü düzenlediği ilk basın toplantısında 8 bakanlık için adaylarını meclise sunamama nedeninin "siyasi anlaşmazlıklar" olduğunu itiraf etmişti.
- Sadr, İçişleri Bakanlığı için Feyyad ismine karşı
Alınan bilgilere göre Abdulmehdi'nin İçişleri Bakanlığı için Haşdi Şabi gruplarının yer aldığı Bina Koalisyonu'nun içişleri adayı eski Milli Güvenlik Müsteşarı Falih Feyyad'ı aday gösterdiği ancak Sadr (Sairun) grubunun buna şiddetle karşı çıktığı belirtiliyor.
Sadr, İçişleri Bakanlığı'na Feyyad yerine partiler üstü bağımsız bir ismin getirilmesini istiyor. Nitekim bir açıklamasında Sadr, Savunma ve İçişleri gibi kritik bakanlıkların Başbakana bağlı kalması ve buralara bağımsız kişilerin getirilmesi gerektiğini söylemişti.
- Savunma Bakanlığı için Allavi ve Sünni gruplar anlaşamıyor
Sahibini bekleyen 8 koltuktan biri olan Savunma Bakanlığı'nda ise Sünni gruplar ile Vataniyye Koalisyonu lideri İyad Allavi arasında aday isim noktasında anlaşmazlık yaşanıyor.
Irak'taki mevcut siyasi dengeye göre Sünnilerin payına düşen Savunma Bakanlığı'na getirilecek isim konusunda Allavi ve Sünni gruplar tek aday üzerinde anlaşamıyor.
- Sadr, Maliki grubuna bakanlık verilmesine karşı
Abdulmehdi'nin meclise gelirken cebinde bulunan listeye göre Planlama Bakanlığı adayının Irak İslami Partisi (Sünni) Genel Başkanı İyad Samarrayi olduğu, Yüksek Öğretim Bakanlığı'nın ise eski başbakanlardan Nuri el-Maliki grubuna verileceği söyleniyor. Sadr ise Maliki grubuna bakanlık verilmesine karşı çıkıyor.
Yeni kabinede Eğitim Bakanlığı'nın Sünnilere, Kültür Bakanlığı'nın Şii milis gücü Asayip Ehlilhak grubunun adayına, Göç ve Göçmenler Bakanlığı'nın ise Barzani'nin KDP'sine verileceği ifade ediliyor.
- Türkmenler kabine dışı kalmaktan endişeli
Abdulmehdi hükümetinde Adalet Bakanlığı'nın da Hristiyanlara verileceği konuşulurken, ülkenin üçüncü temel bileşeni Türkmenlerin ise kabine dışında kalacağı görülüyor.
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Erşet Salihi, birkaç gün önce AA muhabirine yaptığı açıklamada, kabinede bir bakanlık ve Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığına talip olduklarını söyledi.
Bunun gerçekleşmemesi durumunda Salihi, Türkmen halkının gösteri gibi meşru tüm baskı hakkını kullanacağı uyarısında bulundu.
Eski Cumhurbaşkanı Fuad Masum'un 3 yardımcısının olduğu Irak'ta, yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Başbakan Abdulmehdi'nin bu duruma sıcak bakmadığı, Cumhurbaşkanı yardımcılarını 3'ten 1'e düşürmek istedikleri iddia ediliyor. Dolayısıyla Türkmen lider Salihi'nin bu noktada şansının az olduğu belirtilirken, Cumhurbaşkanlığı Birinci Yardımcılığı'na Nuri Maliki'nin getirileceğine ise kesin gözüyle bakılıyor.
- İbadi'nin koalisyonuna kabinede tek koltuk yok
Eski Başbakan Haydar el-İbadi'nin meclis üçüncüsü Nasır Koaliyonu'na kabinede tek bir koltuk verilmemesi de dikkati çekiyor.
Abdulmehdi'nin Dışişleri Bakanlığı'nı İbadi'ye vereceği söylentilerinin uzun süre dillendirilmiş olması sebebiyle bu koltuğa Muhammed el-Hekim'in getirilmesinin eski Başbakan için sürpriz olduğu konuşuluyor.
Irak'ta 12 Mayıs seçimleri sonrasında hükümeti kurmakla görevlendirilen Abdulmehdi hükümetinde yer alan 22 bakandan 14'ü geçen hafta meclisten onay aldıktan sonra yemin ederek görevlerine başlamıştı.
Başbakan Abdulmehdi'nin meclis onayına sunulan kabinesinde Dışişleri Bakanlığına Muhammed el-Hekim (Şii), Petrol Bakanlığına Samir Gazban (Şii) getirilirken, Maliye Bakanlığına Fuad Hüseyin (Kürt), Sağlık Bakanlığına Ala Alvani, Sanayi Bakanlığına Abdullah Cuburi, İmar ve İskan Bakanlığına Bengin Rengani (Kürt), Ticaret Bakanlığına Muhammed Haşim Abdulmecid, Ziraat Bakanlığına Salih Hüseyin el-Hasani, Spor ve Gençlik Bakanlığına Ahmet Riyad Ubeydi (Sünni), Çalışma ve Sosyal Bakanlığına da Basim Rubayi, Su Kaynakları Bakanlığına Camil el-Adili, Ulaştırma Bakanlığına Abdullah Luaybi, Elektrik Bakanlığına Luay el-Hatip ve İletişim Bakanlığına ise Naim Rubayi getirildi.
Kabinedeki İçişleri, Savunma, Adalet, Eğitim, Kültür, Yüksek Öğretim, Göç ve Göçmenler ile Planlama bakanlıkları için oylama ise 6 Kasım'a ertelendi.