ANKARA (AA) - DİLARA ZENGİN - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, iş adamlarının da içinde yer aldığı bir heyetle 24-27 Aralık'ta Sudan, Çad ve Tunus'a yapacağı ziyaretlerin söz konusu Afrika ülkeleriyle siyasi ilişkilerin yanı sıra ekonomik iş birliğini de güçlendirmesi hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24-25 Aralık'ta Sudan'a, 26 Aralık'ta Çad'a ve 27 Aralık'ta da Tunus'a ziyarette bulunacak.
Siyasi görüşmelerin ardından düzenlenecek iş forumlarına katılması planlanan Erdoğan, yatırımcılarla ekonomik iş birliğini geliştirmek ve yatırımları karşılıklı artırmak amacıyla değerlendirmeler yapacak.
İş dünyası temsilcileri, Erdoğan'ın yarın başlayacak Afrika ülkeleri ziyaretini AA muhabirine değerlendirdi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Sudan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Korkmaz, Türkiye ve Sudan'ın uyumuna işaret ederek, iki ülkenin gerçekleştireceği birçok iş ve projenin bulunduğunu belirtti.
Türkiye'nin Sudan ile ticari ilişkisinin yanı sıra "gönül bağı"nın da bulunduğunu vurgulayan Korkmaz, "İnanış, duygu ve düşüncede bu kadar mutabık olduğumuz bir ülkeyle duygusal yakınlığı ticari avantajlara dönüştürebiliyor muyuz? Buna 'evet' diyebilmeyi ne çok isterdik. 500 milyon dolarlık ticari hacmimiz buna maalesef fırsat vermiyor. Geçmiş yıllardaki ticaret hacmimize baktığımızda da hemen hemen aynı tabloyu görmekteyiz. Bu makus tabloyu yıkmak mümkün mü? Evet. Bunu kim yapacak? Bizler yapacağız." dedi.
Korkmaz, Sudan'da Eximbank'ın kredi limiti açamaması ve iki ülke arasında imzalanan Tarımsal İşbirliği Anlaşması'nın hala uygulanamaması gibi problemlerin bir an önce çözülmesini istediklerini belirterek, bu iki konuya ilişkin gelişmelerin kendilerini umutlandırdığını ancak en kısa sürede çözümle sonuçlanmalarının karşılıklı ticareti olumlu etkileyeceğini vurguladı.
Türkiye ve Sudan arasındaki mevcut ticaret hacmini sorunların çözümüyle yüzde 100 artırmayı hedeflediklerini anlatan Korkmaz, şöyle devam etti:
"Sudan’da yerleşik Türk firmalarımız var. İmalat, sanayi, enerji, hizmetler, tarım, makine teçhizatta ticaretlerini sürdürerek Sudan ekonomisinin istihdamına katkıda bulunup ileri gitmesini sağlıyorlar. Yine her alanda Sudan'a hizmet etmeye hazır, Türkiye'den gelen firmalarımız var. Bu ilginin daha da artarak devam edeceğini ümit ediyoruz."
- Tunus'a yatırım yapacaklara Eximbank'tan destek
DEİK Türkiye-Tunus İş Konseyi Başkanı Uğur Doğan da Kuzey Afrika'nın en genç ve eğitimli nüfusunu barındıran Tunus'un doğrudan yabancı yatırımları çekebilmek için birçok teşvik sağladığını bildirdi.
Doğan, yatırımcılara sanayi bölgelerinde bedelsiz arazi tahsisi, 10 yıl süreyle vergi muafiyeti, 5 yıl süreyle sigorta primlerinden muafiyet ve kazançların sınırlama olmaksızın serbestçe yurt dışına transferinin öne çıkan teşvikler arasında olduğunu belirterek, "Tunus'a yatırım yapacak Türk yatırımcılar için Türk Eximbank düşük faizle kredi temin ediyor." ifadesini kullandı.
Tunus'ta pek çok Türk yatırımcının faaliyette bulunduğuna işaret eden Doğan, söz konusu ülke yetkililerinin Türkiye'den daha fazla ithalat yapmasını istediklerini aktardı.
Doğan, ülkede altyapı yatırımlarına duyulan ihtiyaç nedeniyle otoyol, tünel, köprü, baraj, enerji üretim ve iletim tesisleri yapımının Türk müteahhitler için cazip bir alan oluşturduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Türkiye'ye ve Türklere karşı büyük sempati besleyen Tunus önemli bir tekstil ürünleri ihracatçısı olmasına rağmen, pek çok tekstil ham maddesini ithal etmektedir. Tunus'ta ihtiyaç duyulan yatırım alanları, otomotiv yan sanayisi dışında ulaştırma, haberleşme, tarım ürünleri işleme, imalat sanayisi yatırımlarıyla turizm yatırımları işletmeciliğidir."
- Çad'daki iş adamlarından "koruyucu anlaşma" talebi
DEİK Türkiye-Çad İş Konseyi Başkanı Can Hakan Karaca, bu ülkede inşaat, tarım, gıda işleme ve soğuk depolama, hayvan ürünleri işleme ve depolama, tekstil, farklı türde makine ve ekipmanların üretimiyle montajı ve enerji alanlarında Türk yatırımcılar için fırsatlar bulunduğunu kaydetti.
Çad'ın zengin altın, uranyum ve petrol rezervlerine sahip olduğunu anlatan Karaca, özellikle tarım ürünlerinden elektrik malzemelerine, inşaattan hazır giyime kadar pek çok alanda Türkiye için ihracat fırsatının bulunduğunu bildirdi.
Karaca, yetersiz enerji ve maliyetli ulaştırma altyapısıyla düzenleyici kurumların zayıflıkları ve ülkede yerleşik yolsuzlukların Çad'da karşılaşılacak başlıca güçlükler arasında olduğunu vurgulayarak, söz konusu zorlukların Çad'daki operasyon maliyetlerini yükselttiğini, gümrüklerdeki uzun bekleme sürelerinin külfetli ve bürokrasi gerektiren bir süreç olduğunu ifade etti.
Karaca, Çad'da iş yapan Türk yatırımcılarının Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretinden beklentilerine ilişkin de şu değerlendirmelerde bulundu:
"Sayın Cumhurbaşkanımızın Çad ziyareti, Türkiye'nin, Afrika ile Türkiye arasındaki ortaklığını güçlendirmeye yönelik kararlılığını göstermektedir. İkili ilişkilerin güçlenmesini Türk Hava Yollarının daimi seferleri kolaylaştırmaktadır. Bankacılık konusunda Türk bankalarının bu ülkelerde şube açmalarını şiddetle arzu etmekteyiz. Ticari rekabette yaşadığımız sorunların başında bankacılık lobisi gelmektedir. Diğer taraftan iki ülke arasında yatırımcı firmaları koruyacak anlaşmaların yapılması ve gerekli koruyucu yasaların uygulanması gerekmektedir."
- Dış ticaret hacminde son beş yılda yüzde 29'luk artış
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin söz konusu Kuzey Afrika ülkeleriyle dış ticareti, son beş yılda önemli artış gösterdi.
Türkiye'nin Sudan, Çad ve Tunus ile 2012'de 1,3 milyar dolar olan toplam dış ticaret hacmi 2016'da yaklaşık yüzde 29 artışla 1,7 milyar dolara yaklaştı.
Türkiye'nin söz konusu üç ülkeyle dış ticaret hacmi 2012-2016 yıllarında toplam 7,4 milyar dolar oldu.
Türkiye'nin bu ülkelere son beş yıldaki toplam ihracatı 6,2 milyar dolara yaklaşırken bu ülkelerden yapılan ithalat aynı dönemde toplam 1,2 milyar doları geçti.
Tunus, 2012-2016 yıllarında 4,3 milyar doları aşkın rakamla üç ülke arasında Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ülke oldu. Bu ülkeyi, 1,7 milyar doları aşkın rakamla Sudan ve yaklaşık 78 milyon dolarla Çad takip etti.
Türkiye'nin bu dönemde söz konusu ülkeler arasında en çok ithalat yaptığı ülke sıralamasında ise Tunus liderliğini korurken, 2012-2016 yıllarında bu ülkeden yapılan toplam ithalat 1 milyar doları geçti. Tunus'u 124 milyon dolarla Sudan ve 83 milyon dolarla Çad izledi.
Türkiye'nin bu yılın 10 ayında ise Sudan, Çad ve Tunus'a yaptığı toplam ihracat 1 milyar doları geçti. Bu dönemdeki toplam dış ticaret hacmi ise 1 milyar 333 milyon dolar olarak hesaplandı.
AA