İSTANBUL (AA) - İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi'nde İSKİ Genel Müdürlüğü'nün 2017 bütçesi, 6 milyar 446 milyon 431 lira olarak, 50 ret oyuna karşılık 252 oyla kabul edildi.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi İSKİ Genel Kurulu'nda konuşan İSKİ Genel Müdürü Fatih Turan, İSKİ'nin 2017 yılı plan ve bütçe komisyonu raporunu Meclis'e sundu.
Turan, İstanbul'un içme suyu ve atık su hizmetlerini, çevre ve insan sağlığını esas alarak yürüttükleri belirterek, şehirlerin bugünkü ve yarınki ihtiyaçlarını gözettiklerini aktardı.
İçme suyu kaynakları hakkında bilgi veren Turan, "Şehrimizin içme suyunun tamamına yakını yüzeysel kaynaklardan karşılanıyor. Bu sebeple, su kaynakları tamamen yağışlara bağlı bir seyir izliyor. Şu anda barajlarımızda doluluk oranı yüzde 35'lerde seyrediyor. 2016 yılı ilk 11 ayında şehrimize yaklaşık 900 milyon metreküp su verildi. Biz İSKİ olarak şehrin su ihtiyacını öngörüyoruz, gerekli yatırımları projelendiriyoruz ve İstanbul'u susuz bırakmamak için her türlü tedbiri alıyoruz. Dünyanın en büyük metropollerinden olan İstanbul'da günde 3 milyon metreküpe yakın su tüketiliyor. İstanbul, su ihtiyacı daima artan bir şehir. Ekrandaki tablo şehrin gelecekteki su ihtiyacını ortaya koyuyor. Biz hem bu tabloya, hem de farklı senaryolara göre, yatırımlarımızı bilimsel verilere dayanarak sürdürüyoruz." dedi.
- Melen Barajı
İstanbul için iklim değişikliği senaryolarına karşı tedbir alınması gerektiğini vurgulayan Turan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu tedbirin adı Melen'dir. DSİ tarafından yapımına başlanan ve İstanbul’un uzun vadeli su ihtiyacını karşılayacak olan Melen Barajının inşası devam etmektedir. Barajın tamamlanmasıyla şehrimizin su kaynakları verimini iki katına çıkarmış olacağız. 1. ve 2. hatları tamamlanan Melen Projesi'nin 3'üncü hattı devam ediyor. 3 metre çapında, 131 kilometre uzunluğunda isale hattına başladık. Bu isale hattımızın borularını temin ettik, inşaata devam ediyoruz. Bu kapsamda yaklaşık 94 kilometre boru hattı döşedik. Bütün bu yatırımlar neticesinde şunu söyleyebiliriz, 1 milyar 77 milyon metreküplük verimiyle Melen, İstanbul'un daimi sigortası olacaktır."
- Yeni Su Kaynakları
İSKİ Genel Müdürü Turan, şehri susuz bırakmamak için Melen dışında, geleceğe yönelik su temin projelerinin devam ettiğini hatırlatarak, şöyle konuştu:
"Asya Yakasında İsaköy ve Sungurlu Barajları DSİ'nin 2017 yatırım programına alındı. Avrupa Yakasında ise Karamandere Barajı için fizibilite çalışmaları sürdürülüyor. Yine Rezve Deresi'nden de yıllık 235 milyon metreküp su almayı planlıyoruz. Bu kapsamda, oradaki eşsiz tabiata zarar vermeden, 4 metre çapında 41 kilometre uzunluğunda bir tünelle suyu taşımayı planlıyoruz. Zemin etüdü çalışmaları devam eden projemizin tamamlanmasıyla inşaat ihalesine çıkacağız. Melen'e ilave olarak, bu barajlarımızla birlikte su kaynaklarımızın verimini 2020'ye kadar inşallah yüzde 69 arttırmış olacağız."
- İçme suyu Arıtma Tesisleri
Halihazırda toplam kapasitesi yaklaşık 4.5 milyon metreküp olan tesislerde, suyu yüksek kalitede arıtarak şehre verdiklerini belirten Turan, bir taraftan da şehrin gelecekte ihtiyaç duyacağı yeni içme suyu arıtma tesisleri için projelendirme çalışmalarını yürüttüklerinin altını çizerek, şunları dile getirdi:
"Ömerli İçme suyu Arıtma Tesisinde bulunan Emirli 2. Kademe İçme suyu Arıtma Tesisi projemizi hazırladık ve ihale aşamasına geldik. Aynı şekilde İkitelli 3. Kademe İçme suyu Arıtma Tesisi projesini tamamladık, inşaat ihalesine başlayacağız. Ayrıca, Cumhuriyet 2. Kademe İçme suyu Arıtma Tesisinin de proje ihale süreci başlatıldı. Yine ihtiyaca binaen Taşoluk ve Danamandıra İçme suyu Arıtma Tesislerinin de kapasitelerini arttırıyoruz. Darlık'ta ise yeni bir arıtma tesisi hizmete almayı planlıyoruz. Bu tesisimizde kimyasal kullanmadan membran teknolojisi ile içme suyu arıtma yapacağız. Bu yatırımlarımızla içme suyu arıtma tesislerimizin kapasitesi yüzde 45 artmış olacak."
Su deposu kapasitesinde yaklaşık 1,5 milyon metreküpe ulaştıklarına dikkati çeken Turan, toplam 180 bin metreküp hacminde 25 adet ilave su deposunun inşaat çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
- İçme suyu tüneli
"Melen Suyu'nun Avrupa Yakası sistemine entegrasyonunun sağlanması için 3 metre çapında 22 kilometre uzunluğunda bir tünel inşa edeceğiz." diyen Turan, Kağıthane - Bahçelievler - Sefaköy hattındaki tünelin ihalesinin bu yıl içinde gerçekleştirileceğini aktardı.
Turan, barajlardaki su seviye bilgisi, isale debi miktarları, depo seviyeleri, uzaktan kontrol vanaları gibi bilgileri, SCADA ile anında takip ettiklerini ve bu verileri yöneterek gerekli tedbirleri aldıklarını kaydederek, "Merkezi kontrol sayesinde su dağıtım sisteminin verimliliğini arttırıyoruz, böylece maliyetleri azaltıyoruz. Yine SCADA ile gelecek projeksiyonu için sağlıklı veri temin ediyoruz. Büyükşehir Belediyesinin “Akıllı Şehir” hedefi doğrultusunda biz de SCADA sistemimizi teknolojinin sunduğu imkanlarla modernize ediyoruz. Hem içme suyu hem de atık su birimlerimizin SCADA entegrasyonu için yeni projeler geliştiriyoruz." diye konuştu.
- Kayıp/kaçakla mücadelede
Sultanbeyli ve Sancaktepe'nin bazı mahallelerinde pilot çalışma yürüttüklerini ifade eden Turan, "Çalışmamız neticesinde alt bölgelerde kayıp kaçak oranını, yüzde 10 ila 20 arasında azaltmayı başardık. Sultanbeyli’deki pilot çalışmada kayıp kaçak oranını 2015 Mart ayında yaklaşık yüzde 23.22 iken, 2016 Temmuz ayında yüzde 16,45 oranına düşürdük." ifadelerini kullandı.
"Akıllı şebeke" vizyon projesi içinde çok önemli bir yer teşkil edecek olan kayıp kaçakla mücadelede çalışmalarını hızla yaygınlaştıracaklarını vurgulayan Turan, İstanbul geneline uygulamak istedikleri "akıllı şebeke" ile, on-line verilerle, kayıp/kaçak oranlarının, su kalitesinin ve basıncının takip edilebileceğini söyledi.
- Klorlama
Klorlama yöntemine değinen Turan, şöyle konuştu:
"Biz artık, şebeke ağı boyunca homojen bir klor değeri sağlamak istiyoruz. Böylece tüketicide tat ve koku memnuniyetini, en yüksek seviyede tutmak istiyoruz. Bunun için kritik noktalarda, on-line klor ölçümlerine başladık. On-line ölçümle, sudaki klor miktarına daha hızlı ve etkin müdahale edebiliyoruz. Şu anda İkitelli su besleme bölgesinde pilot uygulama başarılı bir şekilde yürütülüyor. Avrupa yakasındaki depolarımıza on-line klor izleme sistemleri kurmaya ve değerleri izlemeye başladık. Daha sonra Asya yakasındaki depolarımıza aynı sistemi kuracağız."
- 2017'de Jeneratörler devrede
İstanbul'a 24 saat kesintisiz su ulaştırdıklarını dile getiren Turan, terfi merkezlerinde elektrik enerjisi ile çalıştıkları için, zaman zaman enerji kesintileri nedeniyle bunu yerine getiremediklerini belirerek, "Elektrik kesintilerinden daha az etkilenmek ve en önemlisi abonelerimizi susuz bırakmamak için, dizel yakıtlı jeneratörleri devreye alacağız. Planladığımız sistem, deprem gibi doğal afet durumlarında da hizmet verecek." görüşünü dile getirdi.
Turan, su havzalarının korunması için yapılan çalışmalar hakkında şunları söyledi:
"Kullanarak koruma dengesi içinde havzalarımızı yakından takip ediyoruz. Havzaları korumaya yönelik faaliyetler çerçevesinde, mutlak koruma alanlarını kamulaştırıyoruz. Mutlak koruma alanlarımızda 2004 yılında yüzde 9 olan kamulaştırma oranı, bu sene itibariyle yüzde 72 seviyesindedir. Suyu daha kaynağında korumak için kamulaştırdığımız alanlarda ağaçlandırma çalışmaları yürütüyoruz. Bugüne kadar İSKİ olarak 700 bine yakın ağaç diktik."
İstanbul'da daha önce inşa ettikleri çok sayıda ileri biyolojik atık su arıtma tesisleri olduğunu hatırlatan Turan, "Yatırım programımız dahilinde Büyükçekmece, Silivri, Selimpaşa ve Çanta İleri Biyolojik Atık su Arıtma Tesislerini tamamladık. Büyükçekmece'deki tesisimizin günlük kapasitesi 132 bin metreküp. Hizmet vereceği nüfus ise 500 bindir. Tesisimiz Çatalca, Tepecik, Mimarsinan, Muratbey, Çakmaklı, Karaağaç, Ahmediye ve Bahşayiş bölgelerinin atık suyunu toplayıp arıtacak." şeklinde konuştu.
Turan, Selimpaşa'da inşa edilen ileri biyolojik tesisin 70 bin metreküp kapasiteli olduğunu aktararak, şu bilgileri verdi:
"Bu tesisimiz Selimpaşa, Celaliye, Kumburgaz, Kavaklı ve Ortaköy'de yaşayan 300 bin kişilik bir nüfusa hizmet verecektir. Silivri'deki tesisimiz, 36 bin 500 metreküp kapasiteli. Silivri, Fener köyü, Alipaşa, Gazitepe, Piri Mehmet Paşa, Fatih, Alibey ve Cumhuriyet bölgelerinin atık suyunu arıtacak, 146 bin kişilik bir nüfusa hizmet verecek. Çanta Tesisimizin hizmet vereceği nüfus 250 bin, günlük atık su arıtma kapasitesi ise 52 bin metreküp. Hizmet alanı ise Çanta ve Gümüşyaka bölgeleridir."
Çevre ve insan sağlığı için tünelleri ve atık su hatlarıyla birlikte, bu bölgede İSKİ olarak 1 milyar lirayı aşan bir yatırım gerçekleştirdiklerini kaydeden Turan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu 4 tesisimiz toplam 115 bin hektarlık bir alanın atık suyunu toplayacak. Yaklaşık 1 milyon 200 bin kişinin atık suyunu arıtacak. Bu tesislerin hizmet verdiği bölge, bildiğiniz gibi İstanbul’un yazlık beldeleri. Yaz mevsimi boyunca deniz keyfi yaşanan 48 kilometrelik bir sahil bandında, işte bu tesislerle deniz suyu kalitesi yükselmiş olacak."
Kadıköy ve Yenikapı tesislerinin dönüştürülmesinin büyük önem arz ettiğine dikkati çeken Turan, konuşmasına şöyle devam etti:
"Bu iki tesisimizin dönüşmesiyle 6,5 milyonluk bir nüfusun, yani neredeyse İstanbul'un yarısının atık suyunu biyolojik olarak arıtmış olacağız. Melen’in İstanbul için önemini arz etmiştik. İstanbul'un suyunun sigortası Melen'i korumak için de, 5 adet ileri biyolojik arıtma tesisi inşa edeceğiz. Bütün bu tesislerimizin hizmete girmesiyle atık su arıtma tesislerimizin kapasitesini 2020'ye kadar yaklaşık yüzde 60 arttırmış olacağız. İki yıl içinde ise biyolojik ve ileri biyolojik arıtma oranımız yüzde 90'ı geçmiş olacak."
- Geri Dönüşüm Suyu Projesi
"Bu yılın ilk 9 ayında 22 milyon metreküp geri dönüşüm suyu elde ettik." diyen Turan, bu suyu artık sisteme aldıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:
"İSKİ bugüne kadar 80 atık su arıtma tesisi, 15 bin kilometre atık su şebekesi, 999 kilometre kolektör, 160 kilometre tünel inşa etti ve böylece, İstanbul'da atık suyla ilgili büyük çevre kazanımları elde edildi. Su kaynaklarımız, derelerimiz, denizlerimiz atık su kirliliğinden kurtuldu. İstanbullular uzak şehirlere gitmeden deniz keyfi yaşamaya başladılar. Artık atık suyla ilgili olarak tesislerimizle, tünellerimizle ve şebekelerimizle bu büyük sistem tamamlanmak üzere. Bu çerçevede tünel inşaatlarımızı da bitiriyoruz. 2016 için 37 kilometre tünel inşa etmeyi planlamıştık, bunun yaklaşık 28 km'sini tamamladık. 2017'de ise yaklaşık 11 kilometre tünel inşa etmeyi planlıyoruz."
Bugüne kadar Büyükşehir Belediyesiyle 467 kilometre dere ıslahı tamamladıklarına dikkati çeken Turan, 2017 yılında yaklaşık 17 kilometre dere ıslah çalışması yürüteceklerini vurguladı.
- Rüzgar Enerjisi
İSKİ olarak hem uzak mesafelerden su taşıdıklarını hem de şehrin engebeli coğrafyası nedeniyle suyu sürekli terfi ederek İstanbullulara ulaştırdıklarını hatırlatan Turan, şu açıklamalarda bulundu:
"Terfi ise enerji tüketimimizin yüksek olması demektir. Biz de İSKİ'nin havzalarındaki yenilenebilir enerji potansiyelinden yararlanarak, kendi enerjimizi üretmeyi ve böylece enerji giderlerimizi düşürmeyi amaçlıyoruz. Bu nedenle havzalarda, arıtma tesislerinde ve isale hatlarına yakın bölgelerde fizibilite çalışmaları yürütüyoruz. Istrancalardan Melen'e uzanan geniş bir alanda, rüzgar türbinleri inşa etmek için ölçümlere devam ediyoruz. Bu bölgeler, Karadeniz'in kuzey rüzgarlarına açık, hava koridorlarının yer aldığı bölgeler. Terkos Gölü çevresinde mutlak koruma alanı içerisinde kalan bölümde saha çalışması gerçekleştirdik, projemizi hazırladık."
- Güneş Enerjisi
"Rüzgar enerjisi dışında güneş enerjisinden de istifade etmek istiyoruz" diyen Turan, tesislerde ölçümler yaptıklarını dile getirerek, şunları kaydetti:
"Bu ölçüm sonuçları ile tesislerimizin güneş enerjisi potansiyelini tespit edip buna göre güneş santralleri kuracağız. Bunun için İkitelli İçme suyu Arıtma Tesislerimizde 2 depo üzerinde güneş enerjisi santrali kurulumu projesini tamamladık ve ihaleye çıkma aşamasına geldik. Ayrıca yüzer güneş enerjisi sistemlerinde de belli bir mesafe kat ettik. Bu sistemde hem enerji elde ediliyor hem de su kaynağının üstü kapatıldığı için buharlaşma azalıyor. Bir AR-GE faaliyeti olarak bu teknolojinin İstanbul’un su kaynaklarında uygulanabilirliğini ölçmeye başladık. İlk etapta pilot uygulamayla Büyükçekmece Gölü üzerinde yüzer sistemle güneş panelleri yerleştirdik."
İSKİ'nin 5 milyondan fazla abonesi bulunduğunu ifade eden Turan, 2016 yılı içinde bilgi işlem altyapısında gerçekleştirdikleri proje ile bütün abonelik başvurularını internet üzerinden alabilir hale geldiklerini söyledi.
İSKİ olarak öngörüleri tutarlı, uygulanabilir, İstanbul'un ihtiyaçları çerçevesinde yatırımlar gerçekleştirdiklerini aktaran Turan, "2 milyar 710 milyon 470 bin TL tutarındaki yatırım öngörümüzün, 2016 yılı ilk 9 aylık döneminde 1 milyar 726 milyon 760 bin lirasını gerçekleştirdik. 2017 yılında ise toplam 2 milyar 974 milyon 818 bin lira tutarında yatırım yapmayı planlıyoruz."diye konuştu.
Konuşmanın ardından İBB Meclisi'nde İSKİ Genel Müdürlüğü'nün 2017 yılı bütçesi, 6 milyar 446 milyon 431 lira olarak, 50 ret oyuna karşılık, 252 oyla kabul edildi.
AA