İSTANBUL (AA) - Boğaziçi Üniversitesi (BÜ), ağrısız ve hızlı kolonoskopi için robot geliştirecek.
Konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamaya göre, BÜ Makina Mühendisliği ve Biyomedikal Mühendisliği bölümleri, kolonoskopi işleminin süresini yarıya indirmeyi ve işlem sonrasında hastanın ağrılarını azaltmayı hedefleyen yeni bir medikal cihaz geliştirmek için TÜBİTAK destekli bir projeye başladı.
Robotik bir sistemle geleneksel kolonoskopi yöntemini değiştirmeyi amaçlayan proje kapsamında, Türkiye'de ilk olduğu belirtilen yerli robotik kolonoskopi cihazı geliştirilecek.
Kolon kanserinin teşhis ve tedavisinde yaygın metotlardan biri olan kolonoskopi uygulamasında BÜ'de geliştirilecek yenilikçi bir cihazla "ilk" kez yerli robot teknolojisi kullanılacak.
- Kanser teşhisinde daha hızlı ilerlenecek
Bütün dünyada aynı şekilde uygulanan kolonoskopi işlemiyle ilgili BÜ, tıp dünyasını rahatlatması öngörülen yeni bir yaklaşım geliştiriyor.
BÜ Makina Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Evren Samur ve ekibi, acısız ve kısa sürede gerçekleşen robotik bir kolonoskopi cihazı geliştirmeyi hedefliyor.
Yaklaşık iki yıl önce öğrencisiyle beraber oturup bu fikir üzerine düşünmeye başlayan Samur, balon sistemi ortaya çıkınca projenin ilk adımlarını laboratuvarda küçük bir prototiple deney yaparak attı. Deneyin başarılı olması ve gerekli planlamaların hazırlanmasının ardından tüm dünyada geçerli olan PCT patent başvurusu yapıldı. Bu yıl haziran ayı itibarıyla TÜBİTAK'tan 1003 projesi olarak yaklaşık 2 milyon TL ile desteklenmeye başlayan yeni endoskopi cihazı geliştirme çalışmalarının 3 yıl içinde tamamlanması planlanıyor.
Projede araştırmanın tamamı Makina Mühendisliği Bölümü ve Yaşam Bilimleri Enstitüsü'nün altyapısı kullanılarak Boğaziçi Üniversitesi tarafından yürütülüyor. Medikal anlamda bilimsel danışmanlık rolü ve projenin son yılında gerçekleşecek testlerin sorumluluğunu ise Acıbadem Üniversitesi üstleniyor. Balon sisteminin üretiminde Simeks Medikal adlı firma projeye destek oluyor.
Projenin son yılında bitmiş prototipler önce plastik mankenler, sonra da domuzlar üzerinde denenecek. Etik kurul onayları alınmış ve Acıbadem Üniversitesi'nin üstleneceği deneylerin başarıya ulaşması durumunda uluslararası izinlerle bir sonraki adımlar izlenecek. Samur ve ekibi, kolonoskopi süresini yarıya indiren ve acıyı azaltan dünyadaki ilk robotik kolonoskopi cihazını ürünleştirmek istiyor.
Yeni projede ince, uzun, esnek ve sabit uzunluktaki cihaz geride bırakılıp yerine havayla şişen balon sistemi getiriliyor. Şişerken bağırsağın şeklini alarak ilerlemesi planlanan cihazla hasta rahatsızlığının önüne geçilecek.
Robotik olarak tasarlanan cihaz ile endoskopistin hastanın başında olmak yerine, daha rahat bir yerde oturarak uzaktan kumandayla cihazı kontrol etmesi planlandı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Samur, klasik kolonoskopi işleminin dezavantajlarına değinerek, şu bilgileri paylaştı:
"Rutin bir işlem olduğu için hasta sayısı çok oluyor. Fakat işlem uzun sürüyor. Bir endoskopistin tek günde bakabileceği hasta sayısı 8-10 civarında. Türkiye'de de bu prosedürün Sağlık Bakanlığı tarafından rutin olarak yapılması istendiği için şu an kapasite karşılanamıyor. Bu süre düşürülürse daha fazla hastaya daha hızlı bakılabilecek ve kanser teşhisinde hızlı ilerlenebilecek."
Projenin nasıl başladığına ilişkin bilgi veren Samur, "Böyle bir talep hekimlerden geldi. İşlem süresi uzun, el-göz koordinasyonu zordu. Daha doktoramı yaparken kolonoskopiyi robotik hale getirmemizle ilgili bir öneri gelmişti. Bunun üzerine çalışan araştırma grupları var ama klinik olarak kanıtlanmış ve ürüne dönüşmüş bir kolonoskopi robotu dünyada yok." ifadelerini kullandı.
Boğaziçi Üniversitesi'nin yürütücülüğünde gerçekleştirilen projede yer alan isimler şöyle:
"BÜ'den Yrd. Doç. Dr. Evren Samur, Makina Mühendisliği Bölümü (Proje yürütücüsü), Yrd. Doç. Dr. Özgür Kocatürk, Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü (Araştırmacı), Prof. Dr. Cengizhan Öztürk, Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü (Danışman), Cem Tutcu ve Onur Mert Erkan (Doktora öğrencileri), Acıbadem Üniversitesi'nden Prof. Dr. Nurdan Tözün, Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.B.D. Bşk. (Alt proje yürütücüsü), Yrd. Doç. Dr. Emin Aksoy, Tıp Mühendisliği Bölümü (Araştırmacı), Dr. Dilek Kitapçıoğlu, Acıbadem CASE (Araştırmacı), Dr. Pelin Çelikbilek Erkasap, Acıbadem CASE (Araştırmacı), Simeks Tıbbi Ürünler'den Özgür Karadeniz, Üretim ve ARGE Müdürü (Alt proje yürütücüsü), Yalın Dermanlı, AR-GE mühendisi (Araştırmacı), Eda Yılmaz, AR-GE mühendisi (Araştırmacı)."
AA