Kolorektal Kanser Nedir ve Nasıl Oluşur?
Kolorektal kanser, kolon (kalın bağırsağın üst kısmı) ve rektum (kalın bağırsağın alt kısmı) bölgesinden kaynaklanan kanser türlerini ifade eder. Medicana Sağlık Grubu Genel Cerrahi Bölümü'nden Op. Dr. Yılmaz Polat, kolorektal kanserin en önemli nedenlerinden birinin sağlıksız beslenme olduğunu belirterek şu bilgileri paylaştı:
"İşlenmiş kırmızı et tüketimi, alkol ve sigara kullanımı, taze sebze-meyve eksikliği ve obezite, kolorektal kanser riskini artıran başlıca etkenlerdir. Sağlıksız bir yaşam tarzı bu kanser türüne davetiye çıkarır."
Türkiye'de Kolorektal Kanser Verileri
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon 800 bin kişi kolorektal kansere yakalanırken, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı verileri her yıl 20 binden fazla yeni vaka bildirildiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, risk faktörlerini taşıyan kişilerin tarama testlerine daha erken yaşlarda başlaması gerektiğini vurguluyor.
Kimler Risk Altında?
Op. Dr. Yılmaz Polat, kolorektal kanserlerde genetik ve çevresel faktörlerin risk oluşturduğunu belirtti. Özellikle şu gruplar risk altında:
- Ailesinde kolorektal kanser öyküsü bulunanlar
- Uzun süreli inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn ve ülseratif kolit) olanlar
- Kolorektal kanseri nedeniyle ameliyat geçirmiş kişiler
Polat, "Bu gruptakilerin erken tarama yaptırması hayati önem taşıyor. Kolorektal kanserlerin %90'ı poliplerden oluşur ve bu poliplerin erken teşhisi kansere dönüşümü önler" dedi.
Kolorektal Kanser Belirtileri Nelerdir?
Kolorektal kanserin sık görülen belirtileri şunlardır:
- Gaitada kanama
- İstemsiz kilo kaybı
- Kabızlık veya ishal
- Karın ağrısı ve kramplar
- Halsizlik ve yorgunluk
- Kansızlık ve karında şişkinlik hissi
Op. Dr. Polat, bu belirtilerin hemoroid gibi daha küçük rahatsızlıklarla karıştırılabileceğini, ancak ileri evrelerde ciddi komplikasyonlara yol açabileceğini belirtti.
Tedavide Cerrahi ve Yeni Yöntemler
Kolorektal kanser tedavisinde cerrahinin önemli bir rol oynadığını söyleyen Op. Dr. Polat, hastalığın evresine ve tümörün özelliklerine göre laparoskopi ve robotik cerrahi yöntemlerinin giderek yaygınlaştığını ifade etti. Polat, "Cerrahi tedavi ile tümörün yerleşim yerine ve boyutuna göre farklı protokoller uygulanmaktadır. Erken teşhis, bu süreçte başarıyı artırır" dedi.
Tarama ve Erken Teşhisin Önemi
Türkiye'de 50-70 yaş aralığındaki bireyler için her iki yılda bir ücretsiz gaitada gizli kan testi (GGKT) yapılması öneriliyor. Risk gruplarındaki kişilerin ise bu testlere daha erken başlaması gerekiyor. Op. Dr. Polat, erken teşhis ve taramanın ölüm oranlarını azaltmada kilit rol oynadığını vurguladı.
Kolorektal kanser, sağlıklı bir yaşam tarzı ve düzenli tarama ile büyük ölçüde önlenebilir. Uzmanların önerilerini dikkate alarak yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.