İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - Türkiye'de konut satışlarında son aylarda yaşanan hızlı yükselişler, sektör temsilcilerini 2020 için pozitif beklentilere yöneltti.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkan Yardımcısı Ahmet Erkurtoğlu, yılın 11 ayında satılan konut sayısının geçen yılın sadece yüzde 10 gerisinde olduğunu belirtti.
Yılı 1 milyonun üzerinde konut satışıyla kapatmaya hazırlanan sektörün, 2019'a iyi başlangıç yapmadığını, neredeyse son çeyreğe kadar her ay 100 binin altında konut satışlarının gerçekleştiği aylara şahitlik edildiğini kaydeden Erkurtoğlu, "Konut kredi faiz oranlarının psikolojik sınır olan yüzde 1'in altına inmesinin etkisini hemen gösterdiğini bir kez daha gözlemledik." dedi.
Erkurtoğlu, kasımda ipotekli konut satışlarında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 700'ün üzerinde artışın konut kredilerine olan ilgiyi gösterdiğini söyledi.
2020 yılında daha az konut üretileceği için ve düşen faiz oranlarını değerlendirilecek en uygun zaman diliminde olunduğunu ifade eden Erkurtoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Konut alıcılarının bu rüzgardan yararlanması lazım. Gayrimenkul her dönem, yatırımcısı için güvenli bir liman olmuştur. Uygun fiyat avantajlarından yararlanmak için en uygun dönem. 2020 yılında ise sektör daha çok kentsel dönüşüm projelerine odaklanacak. Burada da devletin kentsel dönüşüm desteklerini artırması gerekiyor ki vatandaş binalarını yenilesin. Müteahhitlik yasasının devreye girmesi ve kentsel dönüşüm teşvikleriyle kentsel dönüşüm hız kazanacaktır. Yabancıya konut satışında da vatandaşlık yasası, KDV muafiyeti doğru adımlardı. Ancak bizim burada Türkiye'nin marka değerini artırmamız, yabancıların ilgisini çekebilecek konutlar inşa etmemiz gerekiyor. Örneğin; dünyanın en uzun alışveriş caddesi unvanını taşıyan Bağdat Caddesine Avrupalı konut alıcılarını getirebilmeliyiz. Bunun için de hem bizim gibi STK'lara hem yere yönetimlere hem de hükümete sorumluluklar düşüyor."
- "Satışlardaki artış 2020 satışları için zemin oluşturacak"
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt da konut satışlarında yaşanan yüzde 54,4'lük artışın, son derece memnuniyet verici olduğunu belirtti.
Satış rakamları üzerinde faiz indirimi ve uzayan vadelerin etkisinin belirgin olduğunu ifade eden Özyurt, "Kredili satışlarda temmuzdan bu yana yaşanan artış, sadece 2019 hedeflerine ulaşmamızı kolaylaştırıcı bir etki sağlamakla kalmayacak. Aynı zamanda 2020 satışları için de bir zemin oluşturacak." ifadelerini kullandı.
Özyurt, stok miktarının azaldığına, bu nedenle 2020 yılı ve sonrası için yeni projelere ihtiyaç olacağına dikkati çekti.
Bu durumu önceden gören ve hazırlıklarını yapan finansal açıdan güçlü, kendi sermayesiyle ayakta durabilen, markalı konut üretiminde köklü tecrübeye sahip olan şirketlerin adının, 2020'de sıkça duyulacağını söyleyen Özyurt, şunları kaydetti:
"2019'un 7 ayında yaşadığımız durgunluk döneminden çok önemli dersler aldık. Faizlerin yatırımcıları harekete geçiren en önemli unsur olduğunu bir kez daha hatırladık. Sektörümüzde döviz fiyatlarına bağlı olarak karlılık dengesinin tamamen değiştiğini gördük. Bu önemli argümanlar, 2020 yılı ve sonrası için bize yol gösterecek. Yılın son 5 ayı, yıl sonu hedeflerinin tutturulmasında ciddi bir katkı sağlayacak. Yılın son 5 ayından aldığımız güçle 2020'de giderek yükselen satış rakamları ile yeni ortaklıkları, projeleri konuşacağız. Yeni dönemde yatırımcılar köklü ve güvenilir, katma değeri yüksek projelere imza atan markaları tercih edecekler."
- "2020'de yeni projeler konuşulacak"
Bahaş Holding Üst Yöneticisi (CEO) Abdüssamet Bahadır ise temmuz ayında faizlerin yüzde 1'in altına düşürülmesiyle başlayan hareketliliğin kasım ayında hız kazandığını söyledi.
Gayrimenkul ve inşaat sektöründe yüksek faiz oranlarının her dönem sektörde durgunluğa işaret ettiğini belirten Bahadır, "Bunun son örneğini yılın 7 ayında gördük. Düşük faiz ve uzayan vadeler her dönemde yatırımcıyı harekete geçiren 2 önemli unsur olarak karşımıza çıkıyor. Bu iki unsur, sektörümüzde yatırım iklimi oluşmasını tetikliyor. 2019'un son dönemi, 2020 için yatırım iklimini oluşturuyor. Hız kazanan satışlar, stokları da eritme noktasında önemli bir kazanım sağladı. 2020 yılı, yeni projelerin konuşulacağı, sektörümüzün gelişimi yönünde önemli adımların atılacağı gelişmeleri beraberinde getirecek." ifadelerini kullandı.
- "2020'nin temelleri 2019'un son 5 ayında atıldı"
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş da sektörde 2019 yılı başından temmuz ayına kadar süren daralmanın ardından başlayan hareketli günlerin yıl bitimine sayılı günler kala hız kazandığını belirtti.
Şirketlerin, satışlardaki bu hareketlilik karşısında, geleceği öngören bir yaklaşımla yatırımlarını hızlandırması, azalan stoklar karşısında doğabilecek konut ihtiyacına hızlı çözüm üretebilecek bir pozisyonda durması gerektiğini söyleyen Akkuş, "Çünkü 2020, yeni yatırımların, ayrıcalıklı yaşam alanı sunan, katma değeri yüksek projelerin başrol oyuncusu olduğu bir yıl olacak. 2020'nin temelleri bir bakıma 2019’un son 5 ayında atıldı diyebiliriz. Yılın ilk 7 ayında yaşanan daralmayı, kendi içlerinde başarıyla yönetebilen şirketler yeni yatırımlarıyla 2020’de söz sahibi olabilecekler." şeklinde konuştu.
- "Yeni proje üretemeyen şirketlerin sektörden çekilme süreci 2020'de hız kazanacak"
İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık ise gayrimenkul ve inşaat sektöründe temmuz ayında faiz oranlarında yapılan indirim ve uzayan vadelerin sektöre ciddi bir dinamizm kazandırdığını belirtti.
Oturum ya da yatırım amaçlı konut sahibi olmak isteyen yatırımcıların bu durumu fırsat olarak karşıladığını ifade eden Çulhalık, yıl sonuna sayılı günler kala açıklanan kasım rakamlarının yıl sonu hedeflerinin tutturulması noktasında çok önemli bir referans olacağını söyledi.
Çulhalık, temmuz ayı sonrası dönemin 2020 faaliyetleri için önemli bir zemin oluşturduğunu bildirdi. Satışlardaki hareketlilikte nitelikteki konutların başrol oynadığına dikkati çeken Çulhalık, "Bu yönde proje üreten şirketler, yeni dönemde yeni proje yapımı için düğmeye basacaklar. Dolayısıyla sektörümüzde 2020 yılını 2019’un son 5 ayı şekillendirecek diyebiliriz. Yatırımcılara güven sunan, kendi öz sermayesi ve müşteri potansiyeli ile ayakta duran, tecrübeli şirketlerin öne çıkacağı yeni bir dönem bizi bekliyor. Bu durumun kaçınılmaz bir sonucu olarak kendi öz sermayesi ile ayakta duramayan, proje inşaatları durma noktasına gelen ve dolayısıyla yeni proje üretemeyen şirketlerin sektörümüzden çekilme süreci de 2020 yılında hız kazanacak." değerlendirmesinde bulundu.
- "Konutta teşvikler 2020'de devam etmeli"
Fuzul Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Akbal ise kasım ayı konut satış rakamlarının aslında devlet teşviklerinin de ne denli önemli olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Konut kredi faiz oranının yüzde 1'in altında ve KDV ile tapu harcında teşviklerin 31 Aralık 2019'da bitiyor olmasının kasım ayı satışlarındaki yüksek artışın nedenlerinin başında geldiğini söyleyen Akbal, "Bu durum, zaten avantajlı olan konut fiyatları dolayısıyla bekleyen talebi canlandırdı. Dolayısıyla Kasım 2019'da 138 binin üstünde konut satışı gerçekleşti. Yabancıya satış da 4 bin adet oldu. Detaya indiğimizde ipotekli konut satışlarının da 50 bin bandına oturduğunu görüyoruz ki böyle bir rakam geçen yıl yoktu. Dolayısıyla devlet teşviklerinin 2020’de devam etmesi, özellikle ilk konutunu alacak olana destekler sunulması oldukça kıymetli." diye konuştu.
- "Merkez Bankası faiz indirim serisine başlamasaydı, satışta 1 milyonu görmezdik"
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş ise kasım ayıyla birlikte ilk 11 ayda konut satışlarının 1 milyon 150 bine yaklaştığını söyledi.
"Merkez Bankası faiz indirim serisine başlamasaydı, yıllık toplam satışında 1 milyonu görmezdik." diyen Taş, psikolojik sınır denilen konut kredi faiz oranında yüzde 1'in altının ne denli önemli olduğunun şimdi daha iyi anlaşıldığının altını çizdi.
Taş, yıl toplamında 1,3 milyona yaklaşılacağını belirterek, şöyle devam etti:
"Normalde yarım baz puanlık faiz indirimi 200 bin daha fazla konut satışı sağlıyor. Fakat bekleyen talebin de fazlalığı sayesinde yarım baz puanlık indirimle 300 bin daha fazla konut satışı olduğuna yıl toplamında şahit olacağız. Devlet teşvikleri konut alıcısı için hayati önemde. İlk evini alacaklara özellikle teşvikler getirilirse piyasa daha da canlanır."