Ahmet Hamdi Tanpınar, ünlü “Beş Şehir” kitabında Konya’yı anlatırken; “-Bir başkent, devamlı başkenttir”der.
Doğru; “Bir başkent devamlı başkenttir”… Bazı şehirler, “Kadim Şehir”dir; Onlar gibi olunamaz.
3. Alaeddin Keykubad, “Anadolu’da Oğuz Türkleri”nin kurduğu, “Anadolu’da İlk Türk Devleti”ni yönetirken; Söğüt dolaylarındaki Osman Bey’e “Uç Beyliği” vererek Osmanlı İmparatorluğu’nun da temelini atar.
Selçuklu’nun da, Osmanlılar’ın da, Türkiye Cumhuriyeti’nin de “Kültürel Kökeni” Anadolu’dur ve Anadolu’nun “ Kadim Türk Başkenti” Konya’dır.
Günlük hay huy arasında unuttuğumuz, ya da, bilmediğimiz çok şey var; Konya hakkında “Konya’nın maddi ve manevi kültürel derinliği”ni bilenler “aşk ile bir dahi” hatırlamalı; bilmeyenlere de her fırsatta anlatmalı.
Birazdan, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 20/21 Mart 1923 de, Konya’ya gelişinde Türk Ocağı defterine yazdığı “Konya değerlendirmesi”ni aynen vereceğim. Sonra da, 19 Şubat 1931 de, Konya’da “Başvekil” İsmet İnönü’ye “Ecdat Yadigarı” olarak Konya’da bulunan eserler hakkındaki “Acele ve Mühimdir” başlıklı telgrafını vereceğim.
GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK: “KONYA, ASIRLARDAN BERİ TÜTEN BÜYÜK BİR NURUN OCAĞIDIR”
“Konya, muhtelif Türk devletleri yaşamış öz Türk vatanıdır.
Konya, asırlardan beri tüten büyük bir nurun ocağıdır. Türk harsının esaslı menbağlarından biridir.”
“Konya Türk Ocağı” Konya Türklüğünün hakiki bir timsali olmalıdır. Bu ocaktan milletin hissini, mefkuresini daima ısıtacak, nurlandıracak, parlak alevler sema’lara yükselmelidir, çok yükselmelidir. O kadar ki, bu alev vatanın bütün ufuklarında aydınlıklar vücuda getirebilsin. Konya’nın genç dimağları, müteşebbis cesur, sebatkar evlatları. Ocağınızın ateşi karşısında derhal yanıp, karaduman olmağa mahkumdur”.
Gazi Mustafa Kemal
Konya Türk Ocağı
20/21 Mart 1339(1928)
****
“SEKİZ ASIR EVVELKİ TÜRK MEDENİYETİNİN HAKİKİ ŞAHERLERİ” KONYA’DA
Acele ve Mühimdir”
Konya: 19.02.1931
BAŞVEKALETE
“Konya’da asırlarca devam etmiş ihmaller sebebiyle büyük bir harabi içinde bulunmalarına rağmen sekiz asır evvelki Türk medeniyetinin hakiki şahaserleri kıymettar bazı mebani vardır. Bunlardan bilhassa Karatay Medresesi, Alaaddin Camisi, Sahipata Medrese, Cami ve Türbesi, Sırçalı Mescid ve İnce Minare derhal ve müstacelen tamire muhtaç bir haldedir”.
“Bu tamirin gecikmesi bu abidelerin kamilen inhirasını mucip olacağından evvela asker işgalinde bulunanların tahliyesinin ve kaffesinin mütehassıs zevat nezaretiyle tamirinin temin buyrulmasını rica ederim”.
“REİSİ CUMHUR” CELAL BAYAR 1950’DE; “BAŞVEKİL” ADNAN MENDERES 1954’DE KONYA İÇİN DİYOR Kİ..
Kitaplığımın derinliklerinde, binlerce küpürün, kitabın arasında deşinirken, rahmetli büyük eğitimci Sıraç Aydıntaşbaş’ın bana intikal eden “tereke”sinden bir kitaba rastladım. Kitap, “Türkiye Hızla Kalkınıyor” serisinden 1 numaralı kitap olarak 1957 yılında basılmış; kitabı Kandemir (Feridun Kaldemir” hazırlamış. Kitabın baş tarafından Atatürk’ün, Celal Bayar’ın Adnan Menderes’in Konya için özgür kanaatleri verilmiş. Devamlı hatırlanması için, Konya hakkında “sahih kaynak” olması için aynen veriyorum…
****
“REİSİ CUMHUR” CELAL BAYAR: “KONYALILAR… BÜYÜK TÜRK DEVLETLERİNE PAYİTAHTLIK YAPMIŞ MÜBAREK BİR DİYARIN EVLATLARISINIZ”
“Konyalılar! … Büyük Türk devletlerine payitahtlık yapmış mübarek bir diyarın evlatlarısınız! Bir fert nasıl terbiye görür, nasıl tahsil eder yükselirse, milletler de tarihleri ile iftihar ederek yükselirler”.
“Konya’nın tarihini, mazisini ve zaman zaman Türk medeniyet merkezi olduğunu düşünürsek, istikbal için vazifelerimizin ne kadar mühim olduğunu düşünürsek, istikbal için vazifelerimizin ne kadar mühim olduğunu görürüz. Size, ecdadımızdan mevrus olan kıymetlerle istikbali düşünmenizi rica ederim. Ecdadınızın tarihi, istikbal için yapacağınız hizmetlerin te’minatıdır. Göreceğiniz vazife büyüktür. Bu vazifeyi başaracağınıza hiç şüphe etmiyorum.”
26 Mart 1950
CELAL BAYAR
-*/-*/-*
“BAŞVEKİL” ADNAN MENDERES: TÜRK MEDENİYETİNİN EN MÜHİM MERKEZLERİNDEN BİRİ OLAN TARİHİ KONYA…”
“Türk medeniyetinin en mühim merkezlerinden biri olan tarihi Konya, bugün de Türkiye’nin bel kemiğini teşkil edecek kadar bir ehemmiyet arzetmektedir. Konya’yı bu ehemmiyeti ile anlamak ve onun işlerini bu ehemmiyet çapında başarmak millet iradesiyle iş başına gelen hükümetlerin vazifelerinden olmak lazım gelir”.
ADNAN MENDERES
19 Eylül 1954