Karatay ilçemizin kuruluşu her ne kadar Konya'nın büyükşehir olması ile gerçekleşmiş ise de tarihi ve sosyal yapı itibariyle en eski ilçelerimizden biridir. Karatay bölgesinin kuruluşu Prehistorik döneme kadar uzanır. Tarihi yapılaşma daha çok Selçuklu, Karamanoğulları ve Osmanlı dönemlerinin karakteristiğini gösterir.
Karatay ilçemiz adını Anadolu Selçuklu Devlet adamlarından Celalettin Karatay' dan almistir. Celalettin Karatay , Anadolu Selçuklu Sehzadelerinin taht kavgalarina son vererek 1249 - 1254 yillari arasinda devleti birlikte yönetmelerini saglayan büyük bir devlet adamidir. Celalettin Karatay, 1. Izzettin Keykavus döneminde "Devat Emirligi" (gizli belge yazma ve koruma görevi) ve ordu komutani olarak görev yapti. 1. Alaaddin Keykubat döneminde "Tasithane Emiri" (legencibasi) olarak yaklasik 18 yil çalisti.
Celalettin Karatay barissever bir insandi. Onun döneminde bas gösteren taht kavgalari hep barisçi yollarla sona erdirmistir. Devlet yönetiminde etkin rol oynayan Celalettin Karatay yönetime sorun çikaran devlet adamlariyla sürekli mücadele içinde yasamistir. Anadolu Selçuklu döneminde Devletin birliginin bozulmamasi için büyük gayret göstermis bunda da basarili olmustur.
Konya'da bulunan Karatay Medresesi yaptirmis oldugu önemli eserler arasindadir. T.C. Bakanlar Kurulunun 20.06.1987 tarih ve 3399 no'lu karari ile Konya Belediyesi Büyüksehir statüsüne geçmis ve Büyüksehir'e bagli 3 merkez ilçe ihdas edilmistir. Bu üç merkez ilçeden birisi olan Karatay'a da yukarida hayati yeralan Selçuklu Devlet adami Celalettin Karatay'in ismi verilmistir.
Karatay Medresesi, Şerafettin Camii ve yol güzergahında yer alan hanlar ve kervansaraylarda bu özellik kendini göstermektedir.
Turizmin her mevsim canlı kalmasını sağlayan ve ülkemizde yerli ve yabancı turistler tarafından devamlı ziyaret edilen Mevlânâ Müzesi, büyük matasavvıf Mevlana Celaleddini Rumi'nin arkadaşı ve yetişmesinde büyük emeği geçen Şems-i Tebrizi'nin mezarı, Karatay ilçemize bambaşka bir benlik ve kimlik kazandırmaktadır.
İlçemiz Karatay’ ın arazi yapısı genel olarak düz ve ova şeklindedir. En yüksek yeri Aksaray yolu üzerinde "Bozdağ" dır. İklim karasaldır. Bitki örtüsü iklimin karakteristik özelliklerini yansıtır. İlkbahar aylarında yağışlarla yeşilliğe bürünür
Yaz sıcaklığı ve kuraklığı ile yeşillikler kaybolur, sararır ve Bozkır halini alır. Karatay’ın Obruk yöresi yayla karateri taşır ve Obruk köyü yakınlarında küçük bir Obruk Gölü vardır.
Dokumacalık, El İşlemeleri, Kaşıkçılık, Keçecilik, Obruk yöresinde kilim dokumacılığı gibi el sanatlarını sayabiliriz.