Sağlık Bakanlığı tarafından yrütülen "Kovid-19 Aşısı Ulusal Uygulama Stratejisi" kapsamında, 14 Ocak'ta sağlık çalışanlarından başlanan aşılama çalışmalarına devam ediliyor. Türkiye'ye 30 Aralık'ta getirilen CoronaVac aşılarının 3 milyon dozluk ilk partisinin depolanma, dağıtım ve uygulama süreçleri sorunsuz ilerledi.
Aşılama çalışmaları bir yandan devam ederken Bakanlık vatandaşların merak ettiği konuları aydınlatıyor. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısına dair en çok merak edilen 36 sorunun yanıtlandığı Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu'na, "https://covid19asi.saglik.gov.tr" adresinden ulaşılabiliyor.
Sitede, aşının hastalığa karşı ne kadar süre koruyacağı, Kovid-19 geçirenler, emzirenler, gebeler ve çocuklara aşı uygulanıp uygulanmayacağı, yan etki görülmesi halinde neler yapılması gerektiği gibi konularda bilgiler yer aldı.
Sitede, aşının hastalığa karşı ne kadar süre koruyacağı, Kovid-19 geçirenler, emzirenler, gebeler ve çocuklara aşı uygulanıp uygulanmayacağı, yan etki görülmesi halinde neler yapılması gerektiği gibi konularda bilgiler yer aldı.
Sitede bulunan sorulardan bazıları ve cevapları şöyle:
- Kovid-19 geçirdim, yine de aşı yaptırmalı mıyım?
"Kovid-19'u geçirenlerde koruyuculuk bir müddet daha devam etmektedir. Bu koruyuculuk düzeyi kişiyi bir süre daha Kovid-19'a karşı koruyacağından hastalığı geçirmiş kişiler aşı uygulanacak gruplarda değildir."
- İnaktif Kovid-19 aşısı olduktan sonra hastalığa karşı ne kadar süre korunacağım?
"Klinik çalışmalarda, inaktif Kovid-19 aşılarının hastalığa karşı koruyucu etkisinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Kovid-19 aşılarının koruyuculuk süresi henüz bilinmemektedir, bunun için ek araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır."
- İnaktif Kovid-19 aşısı kaç doz uygulanacak?
"18 ve üstü yaştaki kişilere dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz uygulanacaktır."
- Aşı yaptırdıktan sonra da maske, mesafe ve temizlik kurallarına uymaya devam edecek miyim?
"Aşı uygulandıktan sonra hastalığa karşı koruyuculuğun gelişmesi genellikle birkaç hafta alır. Bununla birlikte herkeste aynı düzeyde koruyuculuk gelişmeyebilir. Ayrıca aşılanan kişi kendisi korunuyor olsa bile virüsü aldıysa başkasına bulaştırabilir. Bu nedenle aşı uygulandıktan sonra da maske, mesafe ve temizlik kurallarına uyulması gerekmektedir. Bakanlık tarafından artık önlemlere gerek olmadığı açıklanana kadar bu önlemlerin alınmasına devam edilmelidir."
- Aşı yaptırmak zorunlu mu olacak?
"Türkiye'de aşı uygulaması zorunlu değildir. Bununla birlikte aşı, hastalıklardan korunmak için en etkili yöntemlerden biridir. Aşı sayesinde yeryüzünden silinmiş pek çok hastalık mevcuttur. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı tarafından aşıyla ilgili toplumu bilinçlendirme çalışmaları yürütülmektedir. Aşı olmak, kişinin topluma karşı sorumluluğudur."
- Kovid-19 aşılamasında neden önceliklendirme yapılıyor?
"Kovid-19 aşılamasında gruplar, hastalığa maruz kalma, hastalığı ağır geçirme ve bulaştırma riskleri göz önüne alınarak belirlenmiştir. Grupların aşılanması tamamlandığında Sağlık Bakanlığı isteyen herkesin aşıya ulaşabilmesini planlamaktadır."
- Kovid-19 aşısıyla neden ilk aşamada sağlık çalışanlarının aşılanması planlanmıştır?
"Hastalığın teşhis ve tedavisini üstlenen sağlık çalışanları, Kovid-19'a maruz kalma oranı en yüksek gruptur. Sağlık çalışanlarının hastalanmaması, sağlık hizmetlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için önem arz etmektedir. Bu nedenle ilk aşamada aşılanması planlanan grupta sağlık çalışanları da yer almaktadır."
- Kovid-19 aşıları dışındaki aşılar Kovid-19'dan korunmaya yardımcı olur mu?
"Kovid-19 aşıları dışında yer alan grip, zatürre, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK), verem ve benzeri aşıların Kovid-19'a karşı koruduğuna dair kanıtlanmış bir bilgi yoktur."
- Grip veya zatürre aşısını yeni yaptırdım. Kovid-19 aşısı olabilir miyim?
"Grip veya zatürre aşısı olduktan en az 2 hafta sonra inaktif Kovid-19 aşısı olabilirsiniz."
- Kovid-19'u geçirmek, Kovid-19 aşısı olmaya göre daha uzun süre korur mu?
"Kişinin bir hastalığı geçirerek kazandığı bağışıklık (doğal bağışıklık) düzeyi, geçirilen hastalığa ve kişiye göre değişir. Kovid-19 etkeni SARS-CoV-2 yeni bir virüs olduğu için hastalığı geçirmekle kazanılan doğal bağışıklığın ne kadar süre koruyacağı bilinmemektedir. Ancak yürütülen bazı çalışmalar Kovid-19'a karşı gelişen doğal bağışıklığın uzun süreli olmadığını göstermektedir."
- İnaktif Kovid-19 aşılarının yan etkileri var mıdır?
"Bugüne kadar Kovid-19 aşılarına yönelik yürütülen klinik çalışmalarda ve mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. Bunlar, yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır."
- Kimlere inaktif Kovid-19 aşısı önerilmemektedir?
"Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından belirlenmiş öncelikli risk grubunda 18 yaş altındaki kişiler yer almadığından şu an için bu gruba Kovid-19 aşısı uygulanmayacaktır.
Gebelikte inaktif Kovid-19 aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. Kovid-19'u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanmaması tercih edilir.
Emzirme döneminde inaktif Kovid-19 aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. Kovid-19'u ağır geçirme riski yüksek olan emziren kadınlara kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir.
İnaktif Kovid-19 aşısı, PCR testi ile Kovid-19 tanısı almış kişilere ve aşı yaptırmadan önceki 10 gün içerisinde bir Kovid-19 vakasıyla temas etmiş kişilere uygulanmayacaktır."
- İnaktif Kovid-19 aşısının uygulanmaması gereken durumlar hangileridir?
"Aşının içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı alerji/anafilaksi öyküsü bulunması durumunda aşı uygulanması önerilmemektedir.
Daha önce yaşanan belirgin bir alerjik reaksiyon varsa aşı uygulamasından önce bu durum sağlık personeline belirtilmelidir.
Diğer tüm aşılarda da olduğu gibi 38 derece ve üzerinde yüksek ateş, tablosu netleşmemiş hastalık ve kronik hastalıkların atakları sırasında aşının uygulanmasının bir süre ertelenmesi önerilmektedir."
- Neden 65 ve üstü yaştaki kişilere Kovid-19 aşısının öncelikli yapılması planlanıyor?
"65 ve üstü yaştaki kişilerde Kovid-19'u ağır geçirme ve hastaneye yatış, hatta ölüm riski daha yüksek olduğu için aşı bu yaş grubuna öncelikli olarak uygulanacaktır."