SORU: Dinimin gereklerini yerine getirmeye çalışan biriyim. Ancak baş örtüsü konusunda Kur’ân’da çok açık bir madde bulamadım. “Khimâr” kelimesinin başımızın mutlaka örtülmesi konusunu kapsayıp kapsamadığı hususunda tereddüt içerisindeyim. Saçımızın kapatılmasıyla ilgili dinimizde kesin bir hüküm veya bir hadis var mı? (Güzin Girgin). Aynı konuda yazan bir başka okurum Mustafa Doğan da Özdemir İnce’nin bir yazısına dikkat çekerek diyor ki: “Mustafa Sağ adındaki kişinin Nur Suresi’nin 31’inci ayetini tercümesinden söz eden Özdemir İnce, kendisinin sadece kamusal-toplumsal görevini yerine getirdiğini, gerisinin Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ve İslâm âlimlerinin işi olduğunu belirtiyor. Çağımızın en büyük İslâm âlimlerinden biri olmakla kalmayıp Arapça’ya olan hakimiyetinizi de dikkate alarak bu konuyu size soruyorum. Mustafa Sağ’ın çevirisi doğru mu yanlış mı?”
CEVAP: Gönderdiğiniz yazıyı okudum. Yazının sahibi eğer bir İslâm ülkesinde yaşasaydı “khimâr” kelimesini baş örtüsü diye yazacaktı. Ama burada kelimenin 1400 yıldan beri yerleşik terimsel anlamını düşünmeden istediği anlamı veriyor. 1.5 milyar Müslüman’ın inancıyla oynamak ayıptır. Herkes cahil, yanılmış, sadece bu zat doğruyu bulmuş öyle mi? Siz örtü kullanırsınız veya kullanmazsınız o sizin seçiminiz. Ama 1400 yıl önce kadınların başı açık dolaştıklarını söylemek tarihi bilgilere ters düşer. Baş örtüsü var ki Kur’ân “baş örtülerini göğüslerinin üstüne koysunlar” diyor. Yoksa “khimâr” kelimesini niçin kullansın? “Giysilerinin yakalarını kapatsınlar, yakası kapalı giysi giysinler” derdi.
“Khimâr” esas itibariyle örtmek anlamına gelirse de dinsel örfte baş örtüsü anlamını kazanmıştır. Asırlar önce yazılmış Akhterî adlı Osmanlıca lügatta “kihmâr” sözcüğü, “Avretler (kadıların) başına sardığı bez” diye tanımlanmaktadır. İbn Manzur’un Lisanu’l-Arab’ında da “khimâr”ın baş örtüsü olduğu belirtilmektedir. Ünlü müfessir Kurtubî de “va’l-yadribne bi-khumurihinne alâ cuyûbihinne: Khimârlarını yaka yırtmaçlarının üstüne koysunlar” (Nur: 31) ayetinin tefsirinde “khimâr” sözcüğünün, kadınların başına örttükleri örtü olduğunu belirttikten sonra diyor ki: “O zamanda kadınlar baş örtülerinin uçlarını arkaya sarkıtırlardı. Yüce Allah, örtülerinin uçlarını yaka yırtmaçlarının yani göğüslerinin üstüne koymalarını buyurdu.”
SÜLEYMAN ATEŞ / VATAN