ABD'deki hayal kırıklığı yaratan ekonomik veriler ve Japon yenindeki değer artışı, Japon Nikkei Borsası'nda yüzde 12,4 oranında büyük bir değer kaybına neden oldu. Nikkei borsasında yaşanan bu düşüş, tüm dünya piyasalarını etkisi altına aldı. Uzmanlar, ABD'nin zayıf ekonomik verilerinin ve Japon yeninin yükselmesinin hisse senedi fiyatlarını olumsuz yönde etkilediğini belirtti.
Asya ve Avrupa Pazarlarındaki Düşüşler
Japonya'daki bu sert düşüşün ardından, diğer Asya piyasaları da benzer şekilde değer kaybetti. Güney Kore ve Tayvan'daki endeksler yüzde 8'den fazla düşüş yaşadı. Avrupa'da da benzer bir trend gözlemlendi; Londra'daki FTSE 100 endeksi, geçtiğimiz üç ayın en düşük seviyesine gerileyerek yüzde 32'den fazla değer kaybetti.
ABD piyasaları açılış saatlerinde düşüş yaşasa da, günün ilerleyen saatlerinde kayıplarının bir kısmını telafi edebildi. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite, açılışta yüzde 6,3 gerilerken, S&P 500 yüzde 4'ten fazla düştü. Öğleden sonra Nasdaq, düşüşünü yüzde 3,7'ye, S&P ise yüzde 3,1'e indirdi.
Uzman Görüşleri
Ekonomist Prof. Dr. Volkan Öngel, ABD'nin Temmuz ayı istihdam raporunun beklenenden çok daha zayıf geldiğini ve bu durumun ekonominin resesyona girebileceği endişelerini artırdığını belirtti. Öngel, bu gelişmenin küresel piyasalarda sert düşüşlere yol açtığını ifade ederek, "ABD'nin zayıf ekonomik verileri ve Japon yeninin yükselişinin hisse senedi fiyatlarını olumsuz etkilemesi, 1987 yılında yaşanan Kara Pazartesi'yi hatırlatıyor. Ancak piyasaların tepkisi uzun sürmeyebilir. FED'in yıl sonundaki toplantılarında faiz indirimine gitmesini bekliyorum. Bu nedenle piyasalarda bu tür hareketlerin devam edebileceğini düşünüyorum" dedi.
Japon Yeninin Yükselmesi ve Etkileri
Japonya Merkez Bankası'nın geçen hafta politika faizini 15 baz puan artırarak yüzde 0,25'e çıkardığını hatırlatan Öngel, bu artışın Japon yeninin ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 14 değer kazanmasına neden olduğunu belirtti. Bu durumun Japon hisse senetleri üzerinde negatif baskı oluşturduğunu ve carry trade işlemlerinin gevşemesine yol açtığını vurguladı.
Borsa İstanbul'daki Durum
Küresel piyasalarda yaşanan bu olumsuzluklar, Borsa İstanbul'u da etkiledi. BİST 100, haftaya yüzde 6,72'lik bir düşüşle 9.769,69 puandan başladı ve devre kesici uygulandı. Düşüş yüzde 7'yi aşınca ikinci bir devre kesici uygulaması yapıldı. Dr. Öğr. Üyesi Melih Sefa Yavuz, ABD'nin zayıf Temmuz istihdam raporunun hisse senetlerinde sert düşüşlere neden olduğunu, ancak Nikkei endeksindeki düşüşün Japon yenindeki yükselişten kaynaklandığını ifade etti.
Yavuz, endeksteki düşüşlerin kısa vadede devam edebileceğini ancak Japon yeninin değer kazanmasının uzun vadede sürdürülebilir olmayacağını düşündüğünü belirtti. BİST 100 endeksi için de benzer toparlanma hareketlerinin görülebileceğini, ancak devre kesici uygulamalarının günlük kayıpları engellemesine rağmen piyasanın toparlanma süresini uzatabileceğini söyledi. Yatırımcılara temkinli olmalarını önerdi.