İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Temmuz ayına ilişkin ilk veriler, yıllık gıda enflasyonunun işlenmemiş gıda kaynaklı olarak yükselmeye devam edebileceğine işaret etmektedir." ifadesi kullanıldı.
Kurulun, 19 Temmuz 2016 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı toplantı özetinde haziran ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,47 arttığı ve yıllık enflasyonun 1,06 puan yükselişle yüzde 7,64 olduğu anımsatıldı.
Bu dönemde işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen düzeltme ve baz etkisi kaynaklı olarak gıda enflasyonunun belirgin bir yükseliş kaydettiği belirtilen özette, "Çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları azalırken ana eğilimlerinde kayda değer bir değişim görülmemiştir. Haziran ayı PPK toplantı özetinde öngörüldüğü üzere, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu haziran ayında işlenmemiş gıda grubu kaynaklı olarak yükselmiş ve yüzde 6,63 olmuştur. İşlenmemiş gıda grubunda taze meyve ve sebze fiyatlarında belirgin bir artış kaydedilmiştir. Böylece işlenmemiş gıda grubunda düşük bazın da etkisiyle yıllık enflasyon yaklaşık 9 puan artarak yüzde 4,62’ye ulaşmıştır. Buna karşılık işlenmiş gıda grubunda son üç yılın en düşük aylık artış oranı izlenmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,38’e gerilemiştir." açıklamasına yer verildi.
Özette, temmuz ayına ilişkin ilk verilerin, yıllık gıda enflasyonunun işlenmemiş gıda kaynaklı olarak yükselmeye devam edebileceğine işaret ettiği kaydedildi.
Enerji grubunda ise fiyatların uluslararası petrol fiyatlarına bağlı olarak yüzde 0,50 arttığı, grup yıllık enflasyonunun yüzde 2,33'e yükseldiği hatırlatılan özette, şunlar kaydedildi:
"Hizmet fiyatları haziran ayında yüzde 0,42 artmış, grup yıllık enflasyonu yarım puan azalarak yüzde 8,25’e gerilemiştir. Konaklama hizmetleri fiyatlarının sürüklediği lokanta-otel grubunda son aylarda gözlenen yavaşlama haziran ayında da sürmüştür. Türk lirasındaki birikimli değer kaybı etkilerinin zayıflamasıyla birlikte diğer hizmetler grubundaki olumlu seyir hizmet enflasyonundaki yavaşlamayı desteklemiştir. Bu çerçevede, haziran ayında hizmet grubu ana eğiliminde iyileşme gözlenmiştir. Öte yandan kiralarda önceki iki aydaki yüksek oranlı artış eğilimi sürmüş ve yıllık enflasyon yüzde 8,83’e ulaşmıştır."
- "Çekirdek enflasyonun kademeli düşüşünü sürdürmesi beklenmekte"
Özete göre, temel mal grubu yıllık enflasyonu haziran ayında 0,31 puan artarak yüzde 9,13 oldu. Yıllık enflasyon dayanıklı mallarda artarken diğer alt gruplarda yatay seyretti. Dayanıklı mal grubu büyük ölçüde Türk lirasının mayıs ayındaki değer kaybına bağlı olarak olumsuz bir görünüm sergiledi. Bu dönemde iç satışların nispeten güçlü seyrettiği otomobil sektöründe fiyatlar yüksek bir oranda artarken emek yoğun bir sektör olan mobilya grubunda fiyat artışı yavaşlamakla birlikte sürdü. Bu doğrultuda temel mal grubu ana eğilimi bir miktar yükseldi. Döviz kurlarının birikimli etkisinin azalmasıyla yılın geri kalanında temel mal grubu yıllık enflasyonunun yavaşlayacağı öngörülüyor.
Haziran ayında tüketici enflasyonu işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak yükseldi. Bu dönemde çekirdek enflasyon göstergeleri sınırlı da olsa gerilemeye devam etti. Temmuz ayında tütün ürünleri fiyatlarında kaydedilen artış tüketici enflasyonu üzerinde yukarı yönlü bir etki oluşturacak. Kurul, işlenmemiş gıda ve tütün fiyatlarındaki bu gelişmelere bağlı olarak kısa vadede enflasyonda belirgin bir artış gözlenebileceğine dikkati çekti. Çekirdek enflasyonun ise kademeli düşüşünü sürdürmesi bekleniyor.
2016 yılı ikinci çeyreğine ilişkin veriler iktisadi faaliyetteki artış eğiliminin bir miktar yavaşlayarak da olsa devam edeceğine işaret ediyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi mayıs ayında nisan ayına göre yüzde 1,6 artarken, nisan ayındaki zayıf seyrin etkisiyle nisan-mayıs döneminde üretim ilk çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 azaldı. Haziran ayına ilişkin mevcut göstergeler sanayi üretiminin mayıs ayına kıyasla daha ılımlı seyredebileceğine işaret ediyor. Anketlerden elde edilen üretim ve sipariş endeksleri haziran ayında gerilerken, taşıt üretimi de bu ayda sınırlı oranda azaldı.
- "Pazar değiştirme esnekliği ihracatı desteklemekte"
Özete göre, harcama tarafına ilişkin veriler nihai yurt içi talepte ılımlı bir seyre işaret ediyor. Nisan-mayıs döneminde tüketim malları üretimi yatay seyrederken ithalatı geriledi. Yatırım malları üretimi ve ithalatında da benzer bir görünüm mevcut. Otomobil ve ticari araç satışlarındaki artış eğilimi ise ikinci çeyrekte de sürdürdü. İkinci çeyrekte firmaların yatırım talebi görece zayıf bir seyir izledi. Nisan-mayıs döneminde altın hariç ihracat miktar endeksi ilk çeyreğe kıyasla sınırlı bir oranda artarken altın hariç ithalat miktar endeksi geriledi.
Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi destekliyor. Artan jeopolitik risklere karşın Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracattaki büyüme eğilimi son dönemde artarak devam ediyor. Bu çerçevede, ihracatın pazar değiştirme esnekliği ihracatı destekliyor. Ancak, gerileme eğilimi sergileyen turizm gelirlerinin cari açık üzerindeki olası olumsuz etkileri yaz ayları ile birlikte daha belirgin bir şekilde hissedilebilecek. Diğer taraftan, emtia fiyatlarının cari açık üzerindeki olumlu etkisinin de önümüzdeki dönemlerde kademeli olarak sınırlanması bekleniyor.
2016 yılı Nisan döneminde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranları bir önceki döneme göre değişmedi. Bu dönemde, tarım dışı sektörlerde istihdam artış eğilimini korurken, katılım oranındaki artış işsizlik oranındaki düşüşü sınırlandırıcı etki yaptı. İnşaat sektöründeki artış eğilimi duraksadı, ilk aylarda gerileyen sanayi istihdamı toparlanarak 2015 yılı seviyesine yükseldi. Hizmet sektörü istihdamı mart dönemine göre yavaşlamakla birlikte, artmaya devam ediyor.
Kamu yönetimi ve toplumsal hizmetler sektörleri, hizmetler istihdamının sürükleyicisi olmayı sürdürüyor. Öncü göstergeler ışığında, kısa vadede istihdamın ılımlı seyrini koruması bekleniyor. Bununla birlikte SGK verileri turizm sektöründeki durağan görünümün istihdama yansımaya başladığına işaret ediyor.
Mevcut göstergeler iktisadi faaliyetteki ılımlı ve istikrarlı artış eğiliminin korunduğuna gösteriyor. Ücret artışlarına bağlı olarak gelir kanalı yurt içi talebi destekleniyor. Jeopolitik gelişmeler aşağı yönlü risk oluşturmaya devam etse de, Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat ve dolayısıyla üretim üzerindeki olumlu etkisi sürdürüyor. Bununla birlikte, turizm sektöründe süregelen durağanlık iktisadi faaliyet ve cari denge üzerinde aşağı yönlü risk oluşturuyor.
(Sürecek)
AA