İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, toplam talepteki yavaşlamanın, çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklerken gıda fiyatlarındaki aşağı yönlü seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonda düşüş öngörüldüğü bildirildi.
Kurulun, 22 Eylül 2016 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı özette, ağustos ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,29 azaldığı ve yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 8,05'e gerilediği anımsatıldı.
Bu düşüşte işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düzeltmenin belirleyici olduğu belirtilen özette, tütün ürünlerinde ise temmuz ayındaki fiyat ayarlamasının, ağustosa kalan etkisinin gözlendiği kaydedildi.
Özette, bu dönemde çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarında düşüş gözlenirken, ana eğilimlerinin temel mal kaynaklı olarak bir miktar yükseldiği aktarılarak, "Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon belirgin olarak azalarak yüzde 6,19'a geriledi. Bu gelişmede özellikle taze meyve ve sebze fiyatlarındaki azalış etkili olurken son dönemde taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda da enflasyon olumlu bir seyir izledi." denildi.
Eylül ayına ilişkin öncü göstergelerin, işlenmemiş gıda enflasyonundaki aşağı yönlü düzeltmenin süreceğine işaret ettiği vurgulanan özette, şunlar kaydedildi:
"Enerji fiyatları, akaryakıt fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak azalırken bu grupta yıllık enflasyon baz etkisiyle yüzde 2,97’ye yükseldi. Eylül ayında ise akaryakıt ürünlerinden alınan maktu ÖTV'de artışa gidildi. Söz konusu artışın tüketici enflasyonu üzerindeki doğrudan etkisinin 0,3 puan olacağı hesaplanmaktadır. Ağustos ayında hizmet fiyatları yüzde 0,71 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,46 puan azalarak yüzde 8,09 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon kira haricindeki tüm alt gruplarda düştü. Yıllık enflasyondaki azalışta, gıda fiyatlarındaki olumlu seyrin yansımalarına ek olarak baz etkisi ile yavaşlayan lokanta-otel hizmetleri enflasyonu belirleyici oldu."
- "Hizmet enflasyonun ana eğiliminde sınırlı bir yavaşlama gözlendi"
Özette, birim iş gücü maliyetlerinde yılın ilk yarısında gözlenen belirgin artışın, hizmet enflasyonun yüksek seyrinde önemli bir rol oynadığı, son dönemde turizm sektöründeki yavaşlamanın ise buradan gelen etkileri kısmen sınırladığı dile getirildi.
Bu çerçevede, hizmet enflasyonun ana eğiliminde sınırlı bir yavaşlama gözlendiği aktarılan özette, "Temel mal grubu yıllık enflasyonu ağustos ayında 0,15 puan azalarak yüzde 8,67 oldu. Yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda sınırlı bir oranda yükselirken, diğer gruplarda azalış kaydetti. Temel mal yıllık enflasyonu üzerinde döviz kurunun gecikmeli etkileri kademeli olarak azalmaktadır ancak, Türk lirasında temmuzda gözlenen değer kaybının ardından bu dönemde temel mal grubunda ana eğilim bir miktar yükseldi." ifadeleri kullanıldı.
Özette, toplam talepteki yavaşlamanın çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklediği, gıda fiyatlarındaki aşağı yönlü seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonda düşüş öngörüldüğü bildirilerek, akaryakıt ürünlerindeki vergi ayarlaması ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmelerin ise enflasyondaki iyileşmeyi sınırladığı vurgulandı.
- "Temmuzdaki üretim kaybı kısmen telafi edildi"
Özette, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2016 yılı ikinci çeyrek verilerine göre, Gayrisafi Yurt içi Hasıla'nın (GSYH) yıllık bazda yüzde 3,1 arttığı hatırlatıldı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise ilk çeyrekteki yüzde 0,7'lik ılımlı artışın ardından, 2. çeyrekte büyüme hızının yavaşladığı ve yüzde 0,3 düzeyinde gerçekleştiği belirtilen özette, bu dönemde yatırımlardaki zayıf seyir sürerken, özel ve kamu tüketim harcamalarının büyümeye yüksek katkı sağladığı ifade edildi.
Özette, turizmdeki daralmanın olumsuz etkilerinin 2. çeyrekte belirginleştiğine ve böylece net ihracatın büyümeye olumsuz katkısının arttığına işaret edilerek, şu ifadelere yer verildi:
"Son dönemde açıklanan veriler ve yılın 3. çeyreğine dair göstergeler iktisadi faaliyetin ivme kaybettiğine işaret etmektedir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi temmuzda yurt içinde yaşanan olumsuzluklar ve uzatılan Ramazan Bayramı tatilinin etkileriyle aylık ve yıllık bazda yüksek oranda geriledi. Bu sert düşüşte Ramazan Bayramı tatilinin uzatılması nedeniyle oluşan iş günü kaybının (köprü günü etkisi) yanı sıra 15 Temmuz'u takiben efektif çalışma günü sayısındaki düşüşün de etkili olabileceği düşünülmektedir. Nitekim yakın dönemde açıklanan göstergeler, ağustos ve eylül aylarında gözlenen toparlanmayla birlikte temmuzdaki üretim kaybının kısmen telafi edildiğine işaret etti. Buna rağmen, 3. çeyrek genelinde sanayi üretiminin 2. çeyrek düzeyinin altında kalacağı tahmin edilmektedir."
- "Emtia fiyatlarının cari açık üzerindeki olumlu etkisinin kademeli azalması beklenmektedir"
Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisinin sürdüğü belirtilen özette, dış talep üzerindeki jeopolitik gelişmeler kaynaklı olumsuz etkilere karşın dış piyasalarda pazar çeşitlendirme esnekliğinin ihracatı desteklemeye devam ettiği dile getirildi.
Özette, yakın dönem dış ticaret verilerinin, altın hariç ihracatta temmuzda yaşanan hızlı düşüşün, ağustos ayında telafi edildiği yönünde sinyal verdiği bildirildi.
Buna karşılık, turizmdeki daralmanın net ihracata olumsuz etkisinin, yaz aylarıyla birlikte belirginleştiğinin altı çizilen özette, "Turizm sektöründeki gelişmelerin cari denge üzerinde kısa süreli olumsuz bir etki yapması beklenmekle beraber, dış ticaret hadlerindeki gelişmelerin gecikmeli yansımaları ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. Diğer taraftan, emtia fiyatlarının cari açık üzerindeki olumlu etkisinin önümüzdeki dönemlerde kademeli olarak azalması beklenmektedir." değerlendirmeleri yapıldı.
Özette, 2016 yılı Haziran döneminde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranlarının, tarım dışı istihdamdaki gerilemenin etkisiyle bir önceki döneme göre arttığı aktarılarak, şöyle devam edildi:
"Böylece istihdam görünümündeki kötüleşmeyle birlikte işsizlik oranları üst üste iki dönem belirgin bir artış kaydetmiştir. Haziran döneminde istihdam görünümündeki bozulma tüm sektörlere yayılmıştır. Sanayi ve inşaat istihdamı gerilerken hizmet sektöründe istihdam artışı hız kesmiştir. Gerçekleşmeler ve öncü göstergeler ışığında üçüncü çeyrekte işsizlik oranlarında artış beklenmektedir. Ayrıca, haziran ayı itibarıyla SGK verileri, turizm sektöründeki olumsuz görünümün hizmet sektöründe istihdam artışını sınırlamaya devam ettiğine işaret etmektedir.
Özetle, iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte dönemlik bazda gerileyeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, yılın son çeyreğinde turizmdeki daralmanın büyüme üzerindeki olumsuz etkilerinin daha sınırlı kalacağı ve alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla iç talebin toparlanma eğilimine gireceği öngörülmektedir."
(Sürecek)
AA