İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma eğiliminin başlamasının beklendiği bildirildi.
Kurulun, 20 Ekim 2016 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı özette, eylül ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,18 arttığı, yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 7,28'e gerilediği anımsatıldı.
Gıda enflasyonundaki yavaşlamanın, işlenmemiş gıda kaynaklı devam ettiği, bunun yanında talep koşullarındaki zayıflamanın da enflasyondaki düşüşe destek verdiği aktarılan özette, akaryakıt ürünlerindeki vergi artışının ise enflasyondaki iyileşmeyi sınırladığı kaydedildi.
Özette, bu dönemde çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarının gerilediği, ana eğilimlerinin ise bir miktar iyileştiği belirtilerek, "Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2,03 puan azalarak yüzde 4,16 oldu. Bu gelişmede özellikle taze meyve fiyatlarındaki düşüş etkili olurken taze meyve ve sebze dışı gıda enflasyonundaki olumlu görünüm de devam etmiştir. Ekim ayına ilişkin öncü göstergeler, gıda yıllık enflasyonunun bir miktar yükselebileceğine işaret etmektedir." denildi.
Enerji fiyatlarının, akaryakıt ürünlerindeki vergi artışına bağlı olarak yükseldiği ve bu grupta yıllık enflasyonun yüzde 4,56'ya ulaştığına işaret edilen özette, şunlar kaydedildi:
"Yakın dönemde döviz kuru ve uluslararası petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelerin ekim ayı enerji enflasyonuna yukarı yönlü yansımalarının olması, ancak ay başında doğalgaz fiyatlarında gerçekleştirilen indirimin bu olumsuz etkiyi kısmen dengelemesi beklenmektedir. Eylül ayında hizmet fiyatları yüzde 0,89 artarken grup yıllık enflasyonu 0,11 puan artarak yüzde 8,19 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma hizmetlerinde yükselmiş, kirada yatay seyretmiş, diğer alt gruplarda ise düşmüştür. Lokanta-otel grubunda enflasyon gıda fiyatlarındaki olumlu seyir ve turizm sektöründeki daralmaya bağlı olarak yavaşlamaya devam ederken ulaştırma hizmetlerinde akaryakıt fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüksek bir fiyat artışı izlenmiştir. Bu doğrultuda hizmet enflasyonunun ana eğilimi yükselmiştir."
Özette, temel mal grubu yıllık enflasyonunun eylülde yüzde 6,97'ye gerilediği, yıllık enflasyonun dayanıklı mallarda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düşüş kaydettiği dile getirildi.
Temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte birikimli döviz kuru etkilerinin azalmasına ek olarak yurt içi talepteki yavaşlamanın da etkili olduğu vurgulanan özette, "Bu çerçevede temel mal enflasyonunun ana eğilimi belirgin şekilde yavaşlamıştır. Özetle, toplam talepteki yavaşlama çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklemektedir. Bununla birlikte döviz kuru ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmeler enflasyon görünümündeki iyileşmeyi sınırlamaktadır." değerlendirmeleri yapıldı.
- "İç talep son çeyrekte toparlanma eğilimine girdi"
PPK toplantı özetinde, son dönemde açıklanan veriler ve yılın üçüncü çeyreğine dair göstergelerin iktisadi faaliyetin ivme kaybettiğine işaret ettiği bildirildi.
Sanayi üretiminde ikinci çeyrekte gözlenen daralmanın temmuz ayındaki keskin düşüşle birlikte derinleştiğine işaret edilen özette, temmuz ayı üretiminde yurt içinde yaşanan olumsuzlukların talep yönlü etkilerinin yanı sıra Ramazan Bayramı tatili ve 15 Temmuz olaylarına bağlı çalışma günü kayıplarının da etkili olduğu değerlendirmesine yer verildi.
Özette, ağustos ayı sanayi üretiminin aylık yüzde 9,4 artarak hızlı bir şekilde toparlanmasının, temmuz ayındaki düşüşün ana eğilimi yansıtmadığı değerlendirmesini teyit ettiği vurgulanarak, "PMI yeni sipariş ve üretim göstergelerinin yanı sıra imalat sanayi kapasite kullanım oranında eylül ayında artış gerçekleşmiştir. Anket göstergelerindeki olumlu görünüme rağmen Eylül ayında uzatılan Kurban Bayramı tatili nedeniyle oluşacak köprü günü etkileri dahilinde üretimde yeniden bir yavaşlama gözlenebileceği düşünülmekte ve üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin dönemlik bazda gerileyeceği tahmin edilmektedir." ifadeleri kullanıldı.
Alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma eğiliminin başlamasının beklendiği aktarılan özette, şu değerlendirmeler yer aldı:
"Temmuz ayında yurt içinde yaşanan belirsizlik ortamı, üçüncü çeyrekte nihai yurt içi talebi hem tüketim hem yatırım harcamaları kanalıyla önemli oranda zayıflatmıştır. Temmuz-ağustos döneminde, tüketim malları üretimi ve ithalatı ile dayanıklı mal harcamalarında ikinci çeyreğe göre belirgin düşüşler gerçekleşmiştir. Yatırımlar tarafında ise makine-teçhizat üretim ve ithalat verileri yatırımlardaki zayıf seyrin üçüncü çeyrekte de sürdüğüne işaret etmiştir. İnşaata ilişkin göstergelerden metalik olmayan mineral maddelerin üretim ve ithalatında gözlenen düşüş inşaat yatırımlarının üçüncü çeyrekte yavaşladığını göstermiştir.
Yakın dönemde açıklanan veriler iç talebin son çeyrekte toparlanma eğilimine girdiği yönünde sinyal vermektedir. Parasal koşulların daha destekleyici bir konuma gelmesi ve alınan diğer tedbirlerin etkisiyle tüketici kredilerinde son aylarda gözlenen toparlanma yılın son çeyreğine ilişkin iyileşme öngörülerini desteklemektedir. Önümüzdeki dönemde belirsizliklerin azalmasıyla üretici ve tüketici güveninin yeniden tesis edilmesi ve talep uyarıcı politikaların ekonomideki toparlanmanın başlıca unsurları olacağı öngörülmektedir."
- "İşsizlik oranlarındaki yükselişin devam edeceği düşünülmektedir"
Özette, Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisinin sürdüğü, dış talep üzerindeki jeopolitik gelişmeler kaynaklı olumsuz etkilere karşın dış piyasalarda pazar çeşitlendirme esnekliğinin, ihracatı desteklemeye devam ettiği belirtildi.
Buna karşın, yakın dönem verilerinin, mal ihracatı ve ithalatının temmuz ayındaki olumsuzluklardan önemli ölçüde etkilendiğini gösterdiğine vurgu yapılan özette, "Ağustos ve eylül aylarındaki toparlanmaya rağmen, mal ticareti üçüncü çeyrekte zayıflamıştır. Turizmdeki daralmanın net ihracata olumsuz etkisi yaz aylarıyla birlikte belirginleşmiştir. Turizm sektöründeki görünümün cari denge üzerindeki olumsuz etkisi devam ederken dış ticaret hadlerindeki gelişmelerin gecikmeli yansımaları ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri bu etkiyi sınırlamaktadır. Bununla birlikte, emtia fiyatlarının cari açık üzerindeki olumlu etkisinin önümüzdeki dönemlerde kademeli olarak azalması beklenmektedir." denildi.
Özette, iş gücü piyasasında mayıs ve haziran dönemlerinde gözlenen bozulmanın sanayi istihdamındaki gerilemenin etkisiyle temmuz döneminde de devam ettiği ve işsizlik oranlarındaki yükselişin sürdüğü kaydedildi.
İktisadi faaliyetteki ivme kaybına paralel olarak hizmet sektörü istihdam artışlarının da yavaşlamaya devam ettiği belirtilen özette, şu ifadelere yer verildi:
"Tarım dışı sektörde bir önceki dönemden farklı olarak inşaat istihdamındaki gerileme duraklamıştır. Ayrıca, kayıtlı çalışanları gösteren SGK verilerine göre turizmle ilgili başlıca sektörlerdeki (konaklama ve seyahat acente ve tur operatörü hizmetleri) istihdamın düşüş eğilimi Temmuz döneminde tersine dönmüştür. Bunun yanı sıra, sanayi istihdamını ilgilendiren PMI endeksi eylül ayı için ilave kötüleşme sinyali vermemekle birlikte düşük seviyesini korumuştur. Yılın üçüncü çeyreğinde, iktisadi faaliyetteki zayıf seyir ve istihdama dair öncü göstergeler ışığında işsizlik oranlarındaki yükselişin devam edeceği düşünülmektedir. Özetle, iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte dönemlik bazda gerileyeceği tahmin edilmektedir. Belirsizliklerdeki hafifleme, üretici ve tüketici güvenindeki iyileşme, yurt içi talebi destekleyici teşvikler ve tüketici kredilerinde gözlenen kısmi toparlanmanın etkisiyle iç talebin önümüzdeki dönemde toparlanma eğilimine gireceği öngörülmektedir."
(Sürecek)
AA