Osmanlı Sadrazamı Lala Mustafa Paşa tarafından Konya'nın Ilgın ilçesinde yaptırılan ve son yıllarda bakımsız görünümüyle dikkati çeken Mimar Sinan'ın eseri olan külliye, restorasyon çalışmalarının 2010 yılında tamamlanmasıyla yeniden cazibe merkezi olacak.
Osmanlı döneminde, Eskişehir-Ilgın-Konya arasında tüccarların uğrak yeri haline gelen külliyenin son yıllardaki bakımsız ve terk edilmiş görüntüsü üzerine harekete geçen Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü, 3 bin metrekare alana sahip eserde, Kasım 2008'de geniş kapsamlı restorasyon çalışması başlattı.
Yaklaşık 3 milyon TL ödenekle yeniden ihtişamlı günlerine kavuşturulmak istenen külliyede, restorasyon çalışmalarının en geç 2010 yılının bahar aylarında tamamlanması hedefleniyor.
Konya Vakıflar Bölge Müdürü İbrahim Genç, yaptığı açıklamada, Mimar Sinan'ın önemli eserlerinden olan ve 1574 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan, içinde bölgenin en büyük hanlarından birini barındıran yapının, özellikle han kısmında geçmişte kullanıcı bulunmadığı için önemli tahribatlar oluştuğunu kaydetti.
Han kısmı uzun zamandır kullanılmadığı için yapının bu durumdan olumsuz etkilendiğini anlatan Genç, külliyenin yeniden ayağa kaldırılması için başlatılan restorasyon çalışmalarının aralıksız sürdüğünü söyledi.
Genç, restorasyon çalışmasıyla, cami, imaret ve han olmak üzere üç bölümden oluşan külliyeyi yeniden ihya edeceklerini belirterek, şunları kaydetti:
''Restorasyonun ardından külliyeyi, ticari ve kültürel amaçlı olarak kiraya vereceğiz. Osmanlı döneminde olduğu gibi külliye, yeniden cazibe merkezi olacak. İlk olarak kültürel amaçlı kullanıcılara kiralamayı düşünüyoruz.
Bununla birlikte külliyeyi, market, kafetarya, lokanta ve toplantı salonu gibi ticari amaçlı kullanıma da açacağız. Kullanıcının isteğine göre tarihi dokuya bağlı kalarak, bazı tadilatlar da yapabiliriz. Birçok dükkanın faaliyette bulunduğu kapalı ve açık çarşıda da çalışmalar yapıyoruz. Restorasyon tamamlandığında tarihimize yakışır bir görüntü ortaya çıkacak.''
Külliye'nin içerisinde var olduğu düşünülen hamamın da araştırıldığını belirten Genç, ''Eğer hamama ulaşırsak burayı da restorasyona dahil edip en kısa sürede kullanıma açacağız'' dedi.
-KÜLLİYE-
Cami, imaret ve han olmak üzere üç bölümden oluşan külliye, 1576-1584 yılları arasında Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırıldı.
Osmanlı külliyeleri içinde önemli bir yere sahip olan ve cami, sübyan mektebi, imaret, çarşı, iki han, fırın, mutfak, medrese, hamam, kütüphane, dükkanlar, şadırvan sebil, samanlık, odunluk, ve görevli odalarından oluşan külliye, dönemin önemli ilim ve ticaret merkezlerinden biri olarak kullanıldı.
Ancak vakıf sisteminin bozulmaya başlamasıyla külliyede, zamanla birtakım tahribatlar meydana geldi. Külliyenin arasta denilen çarşı kısmı, 1966 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tamir edilerek bugün de halen kullanılan kapalı çarşı haline getirildi. Ancak külliyenin diğer kısımları bakımsızlıktan harap bir görüntüye sahip oldu. Külliyenin bir bölümü, geçen yıllarda belediyenin kontrolünde depo olarak kullanıldı.