Nöbetçi istasyon dönemi başlıyor

Akaryakıt istasyonları 88 yıl sonra Hafta Tatili Kanunu'nun gazabına uğradı. 1924 yılında yürürlüğe giren kanunda hiçbir şekilde yer bulmayan istasyonlara sürpriz ruhsat zorunluluğu çıktı. Ruhsatı olmayanlar pazar günleri açılamayacak.

“İş bu kanunun ahkâmına muhalif olarak pazar günleri açılan dükkân ve müessese, zabıta memurları tarafından kapattırılmakla beraber keyfiyeti mübeyyin bir zabıt varakası tanzim edilerek belediye başkanlığına tevdi olunur. Bu baptaki zabıt varakaları aksi sabit oluncaya kadar mamulünbih ve muteberdir”...

Radikal Gazetesi'nden Sibel Cingi'nin haberine göre, akaryakıt istasyonları da 88 yıl önce çıkan bu kanunun ‘neden şimdi’ kendilerine uygulandığını anlamaya çalışıyor. 1924 yılında çıkan Hafta Tatili Kanunu akaryakıt sektörü için 88 yıl sonra hatırlandı. Belediyeler istasyonlara giderek hafta sonu çalışma ruhsatı denetimlerine başladı. Türkiye genelinde yaklaşık 12 bin istasyon bulunuyor. İstasyon başına ruhsat maliyeti 800 TL civarında. Ruhsatlar her yıl yenilenecek.

Kanun fi tarihinde kalmış
394 sayılı Hafta Tatili Kanunu, 21 Ocak 1924 yılında yürürlüğe girdi. Kanunda “10 bin veya 10 binden fazla nüfusu havi şehirlerde alelumum fabrika, imalathane, tezgâh, dükkân, mağaza, yazıhane, ticarethane, sınai ve ticari bilumum müessesat ve tevabiinin haftada bir gün tatili faaliyet etmeleri mecburidir” deniliyor.

Hastaneler, hamamlar, muayenehaneler, telefon, gaz, su, elektrik şirketleri, kuvayı muharrike müessesesi, tiyatrolar, sinemalar, tamirciler gibi bazı işyerleri ise 394 sayılı, 54 numaralı kanundan müstesna tutulmuş.

Ancak akaryakıt istasyonları ruhsata zorunlu tutulan işyerlerinde de muaf olanlarda da yer almıyor. Bu nedenle 1924’ten beri istasyonlardan hafta sonu çalışma ruhsatı da istenmemiş. Ta ki birkaç ay öncesine kadar. İstasyon sahipleri belediye yetkililerinin ruhsat denetimleri yapmaya başladığını ve ruhsatların alınması için de 15 gün süre tanındığını açıklıyor. “Bütçe açığını kapatacak adres yine biz olduk” diyen istasyon sahipleri hafta sonu çalışma ruhsatının 830 lira olduğunu söylüyor. Bazı istasyon sahipleri ruhsat için başvuruda bulunduğunu belirtirken, bazıları ise tepki olarak “Pazar günü kapatırız. Nöbetçi istasyon dönemi başlar” diyor.

İlk defa muhatap olduk
Akaryakıt istasyonlarının hukuk servislerinin son dönemde bu konu ile meşgul olduğunu belirten Full Petrol Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aslan, 2 Ocak 1924 yılında çıkan kanunla ilk defa muhatap olduklarını kaydediyor.

Bazı Full istasyonlarına belediye yetkilerinin denetim yapıp bu konuda tutanak tuttuğunu belirten Aslan, “Hafta sonu çalışma izni ruhsatının alınması için 15 gün süre tanındı. Ruhsat başvuruları yapıldı. Ancak bir taraftan da hukuk departmanımız bu konu üzerinde çalışıyor. Ama kanunu incelediğimizde akaryakıt istasyonlarına ilişkin hiçbir yerde bir ibareye rastlanmıyor. Avcılık, ormancılık, hamamlar var ama akaryakıt yok. Uygulama tüm Türkiye için geçerli. Kanun çıktıktan yıllar sonra niye istendiğini anlamadık” açıklamasını yapıyor.

Starpet Yönetim Kurulu Başkanı Mahfuz Okalin ise “Madem öyle nöbetçi istasyon uygulamasına geçeriz. Çünkü zaten kârlar çok düştü. İstasyonlar bir maliyeti daha kabul etmez. Bugüne kadar böyle bir şey talep edilmemişti. Tahminim istasyonların büyük bir kısmı ‘kapatırız’ diyecektir” açıklamasını yapıyor.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir istasyon sahibi işyeriyle ilgili yetkililerin tutanak tuttuğunu ve 15 gün süre tanıdığını belirterek “Mecburen ruhsatı gidip aldım. Ancak hakkımı arayacağım” diyor.

Zorunlular
Fabrikalar
İmalathaneler
Mağazalar
Yazıhaneler
Ticarethaneler
Sınai ve ticari bilumum müessesat

Muaf olanlar
Hastaneler
Eczaneler
Hamamlar
Kimya laboratuvarları
Tephirhaneler
Ulaşım istasyonları
Su, elektrik, gaz şirketleri
Matbaalar
Kütüphaneler
Gazete bayileri
Tiyatro ve spor salonları
Tayyare Cemiyeti piyango bileti satış şubeleri