Okul öncesi ve ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula başlama süreci, hem çocuklar hem de ebeveynler için endişeli bir dönem olabilir. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi Bölümü Arş. Gör. Kevser Tuğba Çınar Karasu, çocukların okul öncesi süreçte ailelerinden, evlerinden, oyuncaklarından ve evdeki düzenlerinden ayrılmanın belirsizlik yarattığını belirtti. Karasu, “Bu süreç, çocuklar için kaygı ve endişe oluşturabilir. Ebeveynlerin bu dönemdeki tutumları oldukça önemlidir,” dedi.
Ebeveynlerin Bilmesi Gerekenler
1. Kaygı ve Endişeleri Dinleyin
Çocuklar okula başlarken kaygı ve endişe yaşayabilirler. Karasu, ebeveynlerin çocuklarının kaygılarını dinleyip, basit ve açık bir dille bu kaygıları gidermeye çalışmaları gerektiğini vurguladı. Şarkı söyleme, tekerleme yapma ve resim yapma gibi somutlaştırma yöntemleri bu süreçte yardımcı olabilir.
2. Duygularını Anlamaya Çalışın
Yeni bir ortam ve arkadaşlar çocuklarda hem olumlu hem de olumsuz duygular yaratabilir. Çocuğun duygularını ifade edebileceği alanlar oluşturmak, bu dönemde faydalı olabilir. Çocuğun okul hakkındaki düşüncelerini ve duygularını paylaşması desteklenmelidir.
3. Günlük Rutinleri Düzene Koyun
Günlük rutinler çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olabilir. Okul öncesi ve sonrası aktivitelerin düzenli olması, çocuğun okul sürecine uyumunu kolaylaştırır. Ebeveynlerin ekran kullanım sürelerini denetlemesi de önemlidir.
4. Fırsat Verin
Çocuğunuzun sorumluluk almasına izin verin. Örneğin, okul çantasını hazırlamak, beslenme çantasını almak gibi görevler çocuğun bağımsızlık duygusunu destekler.
5. Okul Tanıtımı Yapın
Okulun iç ve dış ortamını tanıtmak, çocuğunuzun yeni ortamına adaptasyonunu kolaylaştırabilir. Sınıf, tuvalet ve öğretmenler odası gibi alanları tanımak, çocuğu rahatlatabilir.
6. Gerçekçi Beklentiler Oluşturun
Okul hakkında gerçekçi olmayan beklentiler oluşturmak yerine, okulun kuralları ve günlük düzeni hakkında bilgi vermek daha sağlıklı olacaktır.
7. Her Çocuk Farklıdır
Çocukların okulda duyusal hassasiyetleri artabilir. Ebeveynlerin bu hassasiyetleri anlaması ve çocuğu zorlamaması önemlidir.
8. Kıyaslamadan Kaçının
Her çocuğun uyum süreci farklıdır. Çocuğunuzu arkadaşlarıyla kıyaslamak yerine, ona zaman tanımak önemlidir.
9. Geçmiş Deneyimlerinizi Paylaşın
Kendi okul sürecinizden bahsederek çocuğunuzun kaygılarını azaltabilirsiniz.
10. Tehditler ve Aşırı Ödüllerden Kaçının
Ödül ve ceza yerine, çocuğunuzun içsel motivasyonunu desteklemek ve duygularını paylaşmasına fırsat vermek bu dönemde daha etkili olabilir.