Kış aylarının sofralarının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan pırasa, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut'a göre, sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda sağlığa olan faydalarıyla da öne çıkıyor. Prof. Dr. Karabulut, pırasanın allium ailesine ait bir bitki olduğunu ve özellikle Orta ve Doğu Akdeniz bölgesinde yetiştiğini belirterek, kökeninin binlerce yıl öncesine dayandığını ifade etti.
Antik medeniyetlerden günümüze kadar uzanan bir mutfak geleneği olan pırasanın, özellikle Roma döneminde sakinleştirici özellikleri nedeniyle tercih edildiğini vurgulayan Karabulut, "Romalılar, özellikle uykusuzluk sorunu yaşayanlar olarak pırasayı tercih ediyorlardı. İçerdiği maddelerin, opiadlara benzer bir sakinleştirici etkisi olduğuna inanılıyordu" dedi.
Pırasanın dünya çapında baharat ve çeşni olarak yaygın olarak yetiştirildiğini belirten Prof. Dr. Karabulut, bitkinin içerisinde bulunan uçucu yağlar, polisakkaritler, fenoller ve kükürt içeren bileşikler gibi sağlık için önemli aktif maddeler barındırdığını ifade etti.
Pırasanın düşük kalorili olmasının yanı sıra C, K ve beta-karoten vitaminleri açısından zengin bir kaynak olduğunu söyleyen Karabulut, pırasanın antiinflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve yaşlanmayı geciktiren etkilere sahip olduğunu belirtti. Ayrıca, pırasanın göz sağlığını koruduğunu, kemikleri güçlendirdiğini ve kalp sağlığına olumlu etkilerde bulunduğunu da ekledi.
Pırasanın cilt sağlığına da katkı sağladığını dile getiren Prof. Dr. Karabulut, bitkinin antioksidan özelliklerinin cildin zararlı UV ışınlarına karşı koruyucu olduğunu ve kozmetik alanında da kullanıldığını belirtti.
Sağlığa olan olumlu etkilerinin yanı sıra pırasanın kanser riskini azalttığını vurgulayan Karabulut, özellikle meme ve kolorektal kanser riskini düşürmede etkili olduğunu söyledi. Ayrıca, pırasanın diyet lifi içerdiği için bağırsak sağlığını desteklediğini ve demir içeriği ile kansızlığı önlediğini ifade etti.
Ancak, pırasanın aşırı tüketiminin istenmeyen etkilere neden olabileceğini belirten Prof. Dr. Karabulut, özellikle idrar söktürücü etkisi nedeniyle vücuttaki sıvı kaybına dikkat edilmesi gerektiğini ve aşırı tüketimin ishale yol açabileceğini hatırlattı.
Sonuç olarak, pırasanın zengin besin içeriği ve sağlık üzerindeki olumlu etkileriyle sofralardaki önemini koruduğunu söyleyen Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut, bu şifalı sebzenin sadece kış aylarında değil, sonbahar ve bahar aylarında da tüketilebileceğini belirtti.