Konya'da kurulu Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı, Prof. Dr. Kamile Marakoğlu, önemli risk faktörlerinin değiştirilmesi veya önlenmesi durumunda, kanser yükünü önemli ölçüde azaltabileceğini söyledi. Prof. Marakoğlu, kanser taramalarının hayati önemine dikkat çekerek, "Erken teşhis hayat kurtarır" dedi.
KANSER NEDENİ BİLİNEN ÖLÜMLER SIRALAMASINDA İKİNCİ SIRADA
Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı, Prof. Dr. Kamile Marakoğlu, yazılı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
Kanser günümüzün önemli bir halk sağlığı sorunu olup gündemdeki yerini korumaktadır. Sebebi bilinen ölümler sıralamasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sıradaki kanser, öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve tedavisindeki yüksek maliyetler nedeniyle iş gücünde ve ülke ekonomisinde çok ağır kayıplara neden olmaktadır.
Kanser; vücuttaki normal hücrelerin çok aşamalı bir süreçte tümör hücrelerine dönüşerek kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir hastalıktır. Sonraki aşamada kontrolsüz çoğalan bu hücreler çevre ve uzak organlara yayılabilir.
KADIN VE ERKEKLERDE EN ÇOK GÖRÜLEN KANSER TÜRLERİ
Kanser dünyada ve ülkemizde en önemli hastalık ve ölüm nedenlerinden biridir. Ülkemizde erkeklerde sırasıyla akciğer, prostat, kalın bağırsak, mesane ve mide kanserleri en sık görülürken, kadınlarda ise sırasıyla meme, tiroit, kalın bağırsak, rahim ve akciğer kanseri en sık görülmektedir.
KANSERE NEDEN OLAN DEĞİŞTİRİLEBİLİR VEYA ÖNLENEBİLİR RİSK FAKTÖRLERİ
Önemli risk faktörlerinin değiştirilmesi veya önlenmesi, kanser yükünü önemli ölçüde azaltabilmektedir. Bu risk faktörleri şunlardır:
- Sigara başta olmak üzere tütün ürünlerinin kullanımı
- Pasif içici olma (sigara başta olmak üzere tütün ürünlerinin dumanına maruziyet)
- Fazla kilolu veya obez olma
- Düşük meyve ve sebze alımı, sağlıksız beslenme
- Yetersiz fiziksel aktivite
- Alkol kullanımı
- Cinsel yolla bulaşan İnsan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu
- Hepatit B (HBV) veya diğer kanser yapıcı enfeksiyonlar
- İyonize ve ultraviyole radyasyon
- Kentsel hava kirliliği
- Katı yakıtların kullanımıyla oluşan kapalı alan dumanı
- Kansere neden olabilecek maddelere çalışma ortamlarında maruz kalmak.
KANSER TARAMALARI ÖNEMLİ
Dünya Sağlık Örgütünün tavsiyesiyle Türkiye’de 2008’den bu yana kayıt, önleme, tarama ve tedavi çalışmalarını bir arada barındıran “Ulusal Kanser Kontrol Programı” yürütülüyor.
Bu taramalar Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve mobil kanser tarama araçlarıyla yapılıyor.
Kanser konusunda toplumda farkındalık sağlanması, toplum bilincinin geliştirilmesi ve kanser taramaları, kanserle mücadelede en etkili yöntemlerin başında gelmektedir. Ülkemizde de Dünya Sağlık Örgütünün önerdiği üç kanser türünde tarama yapılmaktadır.
TARAMASI YAPILAN KANSERLER:
Kadınlarda meme kanseri tarama programı kapsamında;
- Ayda bir kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapması için danışmanlığın verilmesi
- Yılda bir klinik meme muayenesi
- 40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir mamografi çekimi,
Kadınlarda serviks kanseri tarama programı kapsamında;
- 30-65 yaş aralığındaki kadınlardan 5 yılda bir smear ve HPV - DNA testi yapılması
Kolorektal kanser taramaları;
- 50-70 yaş aralığındaki erkek ve kadınlarda 2 yılda bir gaitada gizli kan testi yapılması,
- 50-70 yaş arasında 10 yılda bir Kolonoskopi yapılmaktadır.
Tüm vatandaşlarımızın kansere neden olan risk faktörlerinden uzak durması ve yaşına, cinsiyetine ve riskine göre kanser taraması yaptırması önemlidir. Unutmayalım ki erken teşhis hayat kurtarır. Kansersiz sağ sağlıklı mutlu günler diliyorum.