Ramazan Takvimi

Bu Ramazan’ın sürprizlerinden biri “Ramazan Takvimi” diyebileceğimiz bir çalışma oldu. Bildiğimiz duvar takvimlerine göre daha büyük boyutlu olan bu takvim, Kombassan Vakfı’nın imzasını taşıyor. Bu demektir ki, bu çalışmanın ardında Vakıf Başkanı Mehmet Bayyiğit’in emeği ve zevki var.29x14.5 cm. boyutlarındaki takvimin her yaprağını dört köşeden geleneksel bir motifimiz kuşatıyor. Her yaprak beş bölüme ayrılmış. Birinci bölümde ortada “Bugün Ramazan’ın…. günü” ibaresinin altında önce şemsî / milâdî, sonra kamerî / hicrî tarih veriliyor. Sol tarafta iftar duasının Türkçesi yer alıyor. (Duayı herkes kendi diliyle etmeli, değil mi?) Sağ tarafta âyet meâlleri bulunuyor. Meselâ Ramazan’ın 13. günü olan 17 Ekim 2005 Pazartesi günü Bakara Sûresi, 45-46. âyetlerin anlamı verilmiş.İkinci bölüm, namaz vakitlerine ayrılmış. Burada “yatsı” ile “teravih”in ayrılmış olduğunu gördüm. Teravih vakti, yatsıdan 20 dakika sonra görünüyor. Bu ilginç bir durum ve bana tartışmaya açık görünüyor. Birçok yerde Ramazan dolayısıyla yatsı ezanı, olağan vaktinden daha geç okunuyor ama bu durum yatsı vakti ile teravih vaktini ayırmanın gerekçesi olabilir mi?Yaprağın üçüncü bölümü 101 Hadis’ten seçilmiş bir hadise ayrılmış. Necip Fazıl’ın “manzum meal, tefsir” adını verdiği bu çalışma, edebiyat tarihimizdeki 40 Hadis geleneğinin cumhuriyet dönemine özgü bir canlanışı sayılsa yeridir. 14 Ramazan için seçilen hadis meâli şöyle: “Bir zaman gelecek ki, sabır göstermek dinde; Kor tutmaya dönecek avucunun içinde…”Ramazan takviminin dördüncü bölümü metinlere ayrılmış. Kimi nazım, kimi nesir bu metinlerin çoğu öğretici, kimi eğlendirici. Bu metinlerde hayatımıza, dinimize, uygarlığımıza ilişkin bilgilerle, anekdotlarla, duygularla karşılaşıyoruz. Meselâ, 13 Ramazan’da İskender Pala’nın Müstesna Güzeller adlı eserinden yapılan bir alıntıyı Tanzimat Aydını başlığı altında görüyoruz. Açıkça oruç yediği için yakalanan Rıza Tevfik’in “Ben Yahudi’yim!” diyerek kurtulmaya çalıştığını ve bunu kanıtlamak için nasıl Tevrat’tan bölümler okuduğunu ve Mişon’un “Benden koyu Yahudi, Tevrat’ı ezbere okuyor!” dediğini öğreniyoruz. Ramazan takviminin beşinci ve son bölümünde karşımıza her gün hat sanatından seçkin bir örnek çıkıyor. Meselâ 13 Ramazan günü, “Allah güzeldir, güzeli sever” hadis-i şerîfini görüyoruz. Bu yazıların hattatları, yazı türü ve metnin özgün okunuşu da verilse daha iyi olurdu elbette. Ramazan’da gazetelerde özel sayfalar görmeye alışılmıştır ama bu aya mahsus hususi bir duvar takvimi görülmemişti. Bize böyle güzel bir yeniliği sunanlara teşekkür etmeli.