ANKARA (AA) - Sağlık Bakanlığından, güneş veya sıcak çarpmalarının acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabileceği uyarısı yapıldı.
Bakanlığın internet sitesinden, Türkiye genelinde etkisini sürdüren aşırı sıcakların insan sağlığı üzerinde oluşabilecek etkileri konusunda vatandaşlar bilgilendirildi.
Güneş veya sıcak çarpmalarının aşırı sıcağa maruz kalma sonucu, beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak, vücut ısısının düşürülememesi sonucu ortaya çıkan bir durum olduğuna vurgu yapıldı.
Vücut ısısının 10-15 dakika içerisinde 40-41 derecenin üzerine çıkabileceğine dikkatin çekilerek, güneş veya sıcak çarpmalarının acil olarak tedavi edilememesi durumunda kalıcı hasara veya ölüme neden olabileceğine işaret edildi. Ateşin 39,4 derecenin üzerine çıkması, derinin kuru, kırmızı ve sıcak olması, bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması durumunda ise şuur bulanıklığı veya kaybı olabileceği belirtildi.
Bu gibi durumlarda ilk yardım olarak kişilerin hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınması gerektiği, sıkı giysilerin gevşetilmesi, soğuk veya soğutucularla soğutulmaya çalışması, bilinci kapalıysa kesinlikle içmesi için sıvı verilmemesi ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi gerektiği uyarısında bulunuldu.
Bu kişilere gerekli durumlarda hava yolu açılabileceği ve suni solunum yapılabileceği de ifade edildi.
- "Bol sıvı verilmeli"
Uyarıda, uzun süre aşırı sıcağa maruz kalma ve yeterli miktarda sıvı almamaya bağlı olarak da vücutta su ve mineral kaybı meydana geldiği belirtilerek, özelikle yaşlılarda, yüksek tansiyonu olanlarda ve güneş altında çalışanlarda su ve mineral kaybı daha fazla görüldüğü, aşırı terleme, yorgunluk, halsizlik, bayılma hissi, nabız hızlanması, ateş yükselmesi belirtileriyle kendini göstereceği ifade edildi.
Bu gibi güneş çarpması durumlarında ise derinin soğuk ve nemli, solunumun hızlı olabileceği, ancak hayati tehlikenin bulunmadığı, bu gibi durumda olanların serin bir yerde istirahata alınmaları, hastanın giysilerinin gevşetilip, sırt üstü yatırılarak bacaklarının yükseltilmesi ve ıslak havlu veya bezle serinletilmeye çalışılması önerilerinde bulunuldu.
Güneş çarpmasına maruz kalan kişilere bol miktarda sıvı, özellikle tuzlu ayran içirilmesi de tavsiye edildi.
Aşırı aktivite sonucunda terlemeye bağlı olarak vücutta hızlı bir su ve mineral kaybı sıcak kramplarına neden olduğu bilgisi verildi.
Düşük mineral seviyelerinin de kaslarda sıcak kramplarına neden olabileceğine işaret edilen uyarıda, "Sıcak krampları aynı zamanda sıcak bitkinliğinin belirtilerinden birisidir. Genellikle karın, bacak ve kol kaslarının fiziksel aktivite sırasında ağrılı spazmlarıyla meydana gelir. Sıcak krampları için tıbbi tedaviye gerek yoktur, kişinin yaptığı aktivite durdurulmalı sakin ve serin bir yerde oturtulmalıdır, meyve suyu veya mineralli içecekler içirilmelidir. Kramp meydana geldikten sonra en az birkaç saat fiziksel aktivitede bulunulmamalı, 1 saat içerisinde geçmezse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır." ifadelerine yer verildi.
- "Yoğurt sürmeyin"
Güneş yanıklarına karşı da vatandaşların dikkatli olması gerektiği kaydedilerek, uzun süreli güneş ışığına maruz kalma sonucunda deride kızarık, ağrılı ve aşırı sıcak bir durum ortaya çıkabileceği belirtildi.
Bu duruma maruz kalan kişide ateş, su toplanması ve şiddetli ağrı varsa veya 1 yaşından küçükse en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerektiği belirtilerek, güneş yanığından korunmak için güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılması gerektiği kaydedilerek, yanıklara karşı şu önerilerde bulunuldu:
"Güneş yanığından korunmak için güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalı, güneş yanığı olan yerler soğuk su ile silinmeli, etkilenmiş bölgelere nemlendirici tıbbi losyon sürülmelidir. Yağ, salça, yoğurt ve diş macunu gibi maddeler kesinlikle sürülmemeli, büller patlatılmamalıdır."
Sıcak ve nemli havalarda aşırı terlemeye bağlı olarak, halk arasında "isilik" olarak bilinen ve en çok bebeklerde görülen durumların da ortaya çıkabileceği vurgulandı.
Genellikle boyun, göğüs, dirsek iç yüzü kıvrımlarındaki kızarıklıkların görüldüğü yerlerin kuru ve serin tutulmasının sağlanması gerektiği belirtildi.
AA