İZMİR (AA) - EŞBER AYAYDIN - Ege'nin geleneksel lezzeti şevketibostanın başta kanser olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde kullanılması için bilimsel çalışma başlatıldı.
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünce yerli tohum üretme çalışmaları kapsamında tescillenerek çiftçinin kullanımına sunulan şevketibostanın sağlık üzerindeki etkisi araştırılıyor.
Bu yöndeki bilimsel çalışma Tarım ve Orman Bakanlığı desteğinde Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünce (İYTE) yürütülüyor.
İYTE Gıda Mühendisliği Dr. Öğretim Üyesi Şükrü Güleç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, düzenli hasat edilen şevketibostanın içerik analizlerini yaptıklarını söyledi.
Bu konuda İYTE Gıda Mühendisi Dr. Öğretim Üyesi Ali Oğuz Büyükkileci'den destek aldıklarını hatırlatan Güleç, daha sonra bu içerikteki moleküllerin sağlığa etkisinin incelendiğini ifade etti.
Ege'ye özgü olan bitkinin daha önce ilaç sanayisinde kullanıldığını hatırlatan Güleç, şöyle konuştu:
"Bu bitki için 1930'lu yıllarda ülkemizde ruhsat alınmış. O dönem taş düşürmek için kullanılmış. Daha sonra ürün yetersizliğinden dolayı unutulup gitmiş. Şimdi bu bitkinin kanseri önleyici, yara iyileştirici etkisini araştırıyoruz. Bunun dışında şevketibostanın kolon kanserinde önemli rol oynayan kolonik inflamasyon modellerine tekli ve ikili hücre sistemleri oluşturup etkisini de test ediyoruz."
Güleç, projede ilk etapta tek tip kanser üzerine çalışmayı planladıklarını ancak hastalığın Türkiye'de görülme sıklığı fazla olan diğer türlerini de araştırmaya dahil edeceklerini belirtti.
Şevketibostanın toprak üstü, toprak altındaki iç ve dış kısımı olmak üzere 3 farklı kısımdan oluştuğunu anlatan Güleç, şunları belirtti:
"Bunları da 3 grup halinde analiz ediyoruz. İlk tespitlerimize göre 'Kolon kanser hücrelerinin büyümesine direkt bir etkisi var veya hemen öldürüyor.' diyebileceğimiz sonuçlar tam olarak yok ancak yaptığımız çalışmalarda kolon kanserinde hücre büyümesine bir etkisinin olduğunu gözlemledik. Tabi bu etkilerin moleküler düzeyde desteklenip, moleküler genetik mekanizmalarla ortaya konması gerekiyor. Çalışmalarımız da bu bağlamda devam ediyor."
Türkiye'nin florasında bulundurduğu endemik bitki türlerinin incelenmesi gerektiğini vurgulayan Güleç, bu sayede ülke ekonomisine büyük katma değer kazandırılabileceğini sözlerine ekledi.
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Şube Şefi Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Ünal Karık ise bölgede sebze olarak tüketilen şevketibostanın Türkiye'de üretilen ruhsatlı ilk bitkisel ilacın ham maddesi olduğuna işaret etti.
Şevketibostanın bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü tarafından tescil altına alındığını anımsatan Karık, yapılan projeyle bitki üzerinde yeniden araştırmaların başladığını ifade etti.