ANTALYA (AA) - MUSTAFA KURT - Sıcakların bunalttığı Antalyalıları serinleten "karlama", yüksek kesimlerde "kar delikleri" denilen girilmesi son derece tehlikeli uçsuz bucaksız mağaralardan çıkarılan karın üzerine dökülen pekmez ya da meyve şurubuyla yapılıyor.
Antalya sahillerinde güneşlenen yerli ve yabancı turistleri, evlerinde sıcaktan bunalan Antalyalıları serinleten en soğuk yiyecek, dağlardaki mağaralardan çıkarılan kara meyve şurubu ve pekmez katılarak hazırlanan karlama.
Yaz aylarında, "karlama" denilen serinletici özellikteki enfes yiyeceği hazırlamak için dağların zirvelerinden kar toplayanların tehlikeli yolculuğuna AA ekibi de eşlik etti.
Antalya'ya yaklaşık 110 kilometre uzaktaki Gündoğmuş ilçesindeki Geyik Dağları ve Eğrigöl civarındaki zirvelere ulaşmak için sabahın erken saatlerinde yola koyulan ve çok hızlı davranmak zorunda olan kar toplayıcıları, kamyonetlerinin kasasını karla doldurduklarında mesailerinin ilk kısmını tamamlıyor.
Testere, balta ve kürekleriyle topladıkları karı yanlarındaki çuvallara koyarak şehirdeki buzhanelere yetiştiren kar toplayıcıları bu karları pazar ve sokaklarda "karlama" yapan ustalara satıyor.
İşin asıl zor ve tehlikeli tarafı ise açıkta kar kalmadığında başlıyor. Kar toplayıcıları, "kar delikleri" denilen ucu bucağı olmayan mağaralardaki karı, kayıp düşme tehlikesine karşı bellerine ip bağlayarak çıkarıyor.
- "Bu mağarada karın bittiğini hiç görmedim"
Kar toplayıcılarından Ahmet Özgül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaz aylarında kendisi gibi yüzlerce kişinin bölgeye gelerek kardan ekmeğini kazanmaya çalıştığını belirterek "1994'ten beri yaylaya çıkarım. Nisan ayında yaylada her taraf karla kaplı oluyor. Kışın buralarda kar kalınlığı 20 metreyi geçiyor. Şu anda ise 10 metreye kadar kar alanları bulunuyor. Bu karla eylül ayına kadar ihtiyaç karşılanabiliyor." dedi.
Açık alandaki karın 1-2 ayda eridiğini anlatan Özgül, şöyle devam etti:
"O zaman imdadımıza 'kar delikleri' dediğimiz bu mağaralarda doğal yollarla depolanan kar yetişiyor. Ancak mağaralardaki karın çıkarılması oldukça meşakkatli, işte görüyorsunuz. Geyik dağlarında bildiğimiz 4 kar deliği var. Uçsuz bucaksız 4 mağara yani. Buralardan çuvallarla kar çıkarıyoruz ancak bu hem zor hem çok tehlikeli. Bu mağaralarda ne kadar kar var, ben de bilmiyorum ama mağaranın sonunun olmadığı söyleniyor. Bu mağarada karın bittiğini hiç görmedim."
- "Her geldiğimizde 3 tona yakın kar götürüyoruz"
Dağlardan kar toplayan ve daha sonra hazırladığı karlamayı Alanya ve Manavgat sahillerinde satan Tunahan Demirel, şunları söyledi:
"Gördüğünüz gibi şehirden 100-110 kilometre uzaktaki yaylalarda 4 saatlik yolculuktan sonra karın hala erimediği bölgelere ulaşıyoruz. Bu açık alandaki kar birikintilerinin en temiz kısımlarını kalıplar halinde kesip temiz bezlerle poşetlerle sarıp kamyonete yüklüyoruz. Buraya her geldiğimizde 3 tona yakın kar götürüyoruz. Haftada bir kez geliyoruz."
Bu yılın kar anlamında bereketli geçtiğine işaret eden Demirel, "4 yıldır yaz aylarında kar topluyorum. Topladığım karları pazarlarda satıyorum. Haftanın her günü kurulan semt pazarlarında karlama satıyorum. Meyve suyu ile karıştırdığım karın bardağını 1 liraya satıyorum. Yabancılar da alıyor ama tadını bilen yerli halk daha çok rağbet ediyor." dedi.
Antalya'da daha çok Manavgat ve Alanya'daki semt pazarlarını tercih ettiğini anlatan Demirel, getirdiği karı soğuk hava depolarında stokladığını, sattıkça buradan yenisini piyasaya sürdüğünü dile getirdi.
Genç, yaşlı herkesin karlamayı severek yediğini vurgulayan Demirel, karı kendisi gibi pazarlarda satanlara toptan da verdiğini aktardı.
- "Doğal meyvelerle hazırlanmış ürünleri tüketmekte fayda var"
Ferahlatan "karlama"nın doğal meyve şurupları ya da pekmezle yapıldığını, bunun da sağlık açısından faydalı olduğuna dikkati çeken Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri Savaş, yöre halkının yaz aylarının kavuran sıcaklarından nasıl korunacağını zaman içinde öğrendiğini belirtti.
Savaş, şunları kaydetti:
"Doğal yönetimi tercih edip, doğal meyvelerle hazırlanmış ürünleri tüketmekte fayda var. Karlamada kullanılan pekmezin de kansızlığa iyi geldiği herkesin malumu. Miktarına dikkat edildiği taktirde karlamanın faydalı bir gıda olduğunu söyleyebiliriz."
AA