ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Tütün kullanma oranlarındaki artış üzerine harekete geçen Sağlık Bakanlığı, denetim elemanlarını canlı takibe aldı. Bakanlık, denetim elemanlarının işletmelere hangi işlemleri uyguladığını görüntülü olarak sistem üzerinden izlemeye başladı.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Tütün ve Diğer Bağımlılık Yapıcı Maddelerle Mücadele Daire Başkanı Sertaç Polat, AA muhabirine sigara denetimlerine ilişkin yeni düzenlemeleri anlattı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Türkiye'nin tütünle mücadele konusunda örnek gösterildiğini belirten Polat, Türkiye'nin halen bu pozisyonunu koruduğunu söyledi.
Sigarayla mücadelede her ülke gibi zaman zaman üzücü sonuçlarla da karşı karşıya kalındığını dile getiren Polat, sigara içme oranlarında kısmi de olsa bir artış yaşandığını tespit ettiklerini aktardı.
Bu konuda gençlere yoğunlaşacaklarını ve sigarayla mücadelede gençlere yönelik önlemler alınacağını ifade eden Polat, şöyle devam etti:
"Tüm gücümüzü kuvvetimizi gençlere yöneltmemiz gerekiyor. Şu anda sigara kullanma yaşı 13-15 aralığında. Gençlerde sigara içme oranı yüzde 10'lar civarında. Toplumun genelinde ise yüzde 30'larda. Gençler bizim geleceğimiz, oran onlarda çok küçük de olsa bu durum bizi üzüyor. Rol model olacaklar. Bunun için bizim gücümüzü gençlere yöneltmemiz gerekiyor. Bundan sonraki mücadelemizde omuz omuza yürüyeceğimiz kitle gençler olacak."
Gençlerin bu konuda çok duyarlı olduklarını da anlatan Polat, 450 gence tütünle mücadele konusunda eğitim verdiklerini hatırlattı.
- 14 milyon denetimde 163 milyon lira ceza kesildi
Tütünle mücadelenin bir bütün olduğuna işaret eden Polat, bunun içerisinde bilgilendirme, sigarayı bırakma hizmetleri ve reklam faaliyetleri bulunduğunu belirtti.
Bakanlık olarak denetimlere bundan sonra da çok ciddi ağırlık vereceklerini dile getiren Polat, yeni uygulamalarla güçlendirilmiş denetim mekanizması oluşturacaklarını ifade etti.
Sigara denetimlerine ilişkin bilgi veren Polat, "2009 yılından bugüne kadar 14 milyon denetim gerçekleştirdik, 163 milyon lira cezai müeyyide uyguladık. Bizim amacımız ceza uygulamak değil. Bir kanun varsa bu kanuna uyumun sağlanması, takibinin yapılması bizim temel görevimiz." dedi.
Polat, vatandaşlara ALO 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) hattından ihbarda bulunmaları çağrısında bulunarak "7 gün 24 saat vatandaşlarımız bize ALO 184 hattına ihbar bırakabilirler. İhbarları düştükten en geç 2 saat sonra denetim ekiplerimiz o işletmeye intikal ederek gerekli cezayı uyguluyorlar." diye konuştu.
Denetimler sonrasında verilen kapatma cezalarına ilişkin de bilgi veren Polat, 3 para cezasından sonra işletmeye kapatma cezası uyguladıklarını söyledi.
2 bin 120 işletmeye kapatma cezası uygulandığına dikkati çeken Polat, işletmeler kanuna uyum sağlayıncaya kadar en radikal ve en agresif mücadeleyi sürdüreceklerini vurguladı.
- Denetim elemanlarına yakın takip
Çağrı merkezi aracılığıyla denetim ekiplerini online olarak takip etmeye başladıklarını ifade eden Polat, şöyle konuştu:
"Şu an denetim ekiplerimiz kaç kilometreye ne kadar sürede intikal ediyor, hangi işletmede kaç dakika kalmış, orada hangi işlemleri uygulamış, fotoğraf ve video kayıtlarının tamamını sistem üzerinden takip ediyoruz. Denetim mekanizmasında bir aksilik olması durumunda ise çağrı merkezimizin önce ilgili şube müdürünü, daha sonra halk sağlığı müdürünü, merkezdeki yöneticileri arayarak 'Burada bir aksaklık var, denetim ekipleri intikal etmemiş ve gerekli işlemi yapmamışlar.' diye gerekli uyarılarda bulunuyoruz. Biz de derhal müdahale ederek oradaki problemi çözme yöntemini geliştiriyoruz. Tabletler üzerinden denetim ekiplerini takip ediyoruz."
- İşletmeler artık denetim elemanlarını tanımıyor
Denetimlerde zorlu bir süreç yürüttüklerini dile getiren Polat, özellikle denetim ekiplerinde görev yapanların fedakarca görevlerini yerine getirdiklerini ancak bu süreçte işletmeler tarafından yüzlerinin tanınır hale geldiğini söyledi.
Bu konuda da yeni bir uygulamaya geçtiklerini anlatan Polat, ilçelerde "çapraz denetim" uygulamasına başladıklarını belirtti. Polat, şu değerlendirmeyi yaptı:
"A ilçesindeki denetim personelini B ilçesine, B ilçesindekini C ilçesine gönderiyoruz. Çapraz denetim sayesinde hem işletmelerin denetim elemanlarının tanımasını engellemiş olduk hem de onları birtakım baskılardan biraz daha uzak tutmaya çalıştık. İller arasında da çapraz denetim uygulamasına geçtik. Ankara'daki ekibimiz Diyarbakır'a, Diyarbakır'daki ekibimiz Antalya'ya giderek orada belirli sürelerle bu denetim faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Denetim ekiplerimizde standart bir uygulamayı geliştirmemiz için bazı suistimallerin önüne geçmemiz gerekiyor. Bazı işletmeler denetim ekiplerimizi tanıyor ve diğer işletmelere ihbar ediyordu. Böylece ekiplerimiz denetime gittiklerinde hiçbir ihlale rastlamıyorlardı. 'Burada ihlal yok, ihbarlar asılsız.' diye rapor gönderiyorlardı. Tüm illerimizde aynı denetim modelinin uygulanması için bunu hayata geçirdik."
- Çapraz denetimlerle ihlal yakalama oranı 5 kat arttı
Polat, çapraz denetimler sayesinde denetimlerdeki ihlal yakalama oranlarının 5 kat arttığını ifade ederek "Ekiplerimizin tanınırlığı ve görünürlüğü kayboldu. Bu kez işletmeler dışarıdan gelen bir ekibi tanımıyorlar. Sokağın başından girdiği zaman birbirleri ile haberleşemiyorlar. Haberleşemedikleri için ihlalleri biz otomatik olarak tespit ediyoruz." dedi.
İstanbul'da trafik sorunu nedeniyle denetim elemanlarının zaman zaman ulaşımda zorluklar çektiğine dikkati çeken Polat, İstanbul'daki denetim elemanlarının sayısını artıracaklarını kaydetti.
AA