ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Sağlık Bakanlığı sigara satışlarında yeni düzenlemeleri hayata geçirecek. Avustralya'nın kullandığı "düz paket" yöntemi Türkiye'de de uygulanacak. Paket üzerinde marka görünmeyecek, sadece uyarılar yer alacak. Sigaralar artık, tezgah altında kapalı dolaplarda satışa sunulacak.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tütün ve Diğer Bağımlılık Yapıcı Maddelerle Mücadele Daire Başkanı Sertaç Polat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tütünle mücadelede yapılacak yeni düzenlemeleri anlattı.
Polat, 4252 sayılı Kanun'daki temel gerekçenin çocuk ve gençleri korumak olduğunu belirterek, düz paket uygulamasının da temel amacının özellikle çocukları korumak olduğunu söyledi.
Düz paket uygulamasının sigara paketleri üzerindeki reklamı engelleyen temel faktör olduğunu dile getiren Polat, uygulamaya ilk olarak Avustralya'da geçildiğini; İngiltere, Fransa ve Macaristan'ın da düz paket uygulaması yapan ülkelerden olduğunu belirtti.
- Marka yer almayacak, renk cezbedici olmayacak
Avustralya'da kullanılan düz paketi tanıtan Polat, paketin üzerinde sağlık uyarılarının boyutunun daha büyük olduğunu, hiçbir şekilde sigara markasının yer almadığını, paket üzerinde renkli ve cezbedici bir algının olmayacağını aktardı.
Türkiye'nin de yakında hayata geçirmeyi planladığı düz paket uygulamasında henüz renge karar verilmediğini ifade eden Polat, "Yeşil mi olur siyah mı olur ya da farklı uygulama mı olur, şu an bununla ilgili teknik çalışmalar devam ediyor." dedi.
Polat, 1 Mayıs 2010'dan itibaren resimli sağlık uyarılarının sigara paketleri üzerinde yer almaya başladığını anımsatan Polat, "Bizdeki uyarıların oranı yüzde 65. 2012 yılında yaptığımız küresel yetişkin tütün araştırmasında, sadece sağlık uyarılarına bakarak sigarayı bırakmayı düşünenlerin yüzde 53'ü üzerindeki resimlerden kaynaklı bu kararı verdiklerini belirtiyor. Resimler dahi insanların bu zehrin farkına varmasına sebep oluyor. Çocuk ve gençler açısından da önemli bir uygulama." diye konuştu.
- Sigaralar kapalı dolaplara tezgah altına girecek
Sigaranın kapalı dolapların içinde yer alacak olmasının en önemli nedeninin çocuk ve gençleri korumak olduğuna dikkati çeken Polat, özellikle satış noktalarında renkli, insanları cezbedici dolapların olmaması ve satış stantlarının görünürlüğünün kaldırılması gerektiğini söyledi.
Bu kapsamda, açıkta bulunan sigara stantlarının kaldırılacağını ifade eden Polat, şöyle konuştu:
"Çocuk ve gençlerin sigarayı görmesini tamamen engellemek istiyoruz. Temel amacımız, görerek bulaşan bu hastalığı, toplumdan mümkün olduğunca uzak tutmaktır. Tezgah altına girecek ve insanlar sigara istediği zaman satıcı, kasadaki görevli kişiye 'Bana şu sigara paketinden ver' dediği zaman o sigara paketini dolaptan çıkarıp satışını gerçekleştirmiş olacak. 'Ben alışverişimi bitirdim gidiyorum' diye insanlar belki sigara almayı unutacak. Biz hiçbir zaman teşvik etmeyeceğiz. Alışverişi tamamlarız tam kasadan geçerken gözümüze bir şey çarpar ve 'Ben bunu da alayım' dersiniz. Aslında almadığımız şey bizim ihtiyacımız değildir gözümüze çarpmazsa. Sigarada reyonların amacı da budur. İnsanların en çok tercih ettiği, en çok geçtiği alanlara kurulur. Amacımız insanların aklına getirmemek, çocuk ve gençlere özendirmemek."
Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın önderliğinde, sağlıkta dönüşümün ikinci fazının hayata geçeceğini belirten Polat, tütünle mücadelenin de çok daha fazla hız kazanarak ilerleyeceğini söyledi. Polat, tütünle mücadele konusunda yeni bir iletişim kampanyasının da yakında yürürlüğe gireceğini belirtti.
- Düz paket uygulayan ülkeler
Avustralya'da 1 Aralık 2011'de kabul edilen düz paket uygulaması, 1 Aralık 2012'de hayata geçti. Kanuni itirazlar Avustralya Yüksek Mahkemesince 15 Ağustos 2012'de reddedildi.
Düz paket, daha sonra İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya'da da uygulanmaya başladı.
Fransa, düz paketleme kanununu 17 Aralık 2015'te kabul etti. Kanun 20 Mayıs 2016'da yürürlüğe girdi. Macaristan ise 25 Haziran 2015'te Başbakanlık Ofisinden düz paketleme uygulamasının planlandığı açıklandı. Kanunun son hali 16 Ağustos 2016'da yayınlandı ve tam kapsamlı olarak 20 Mayıs 2019'da yürürlüğe girecek.
İrlanda, Norveç ve Yeni Zelanda da kanun aşamasında yer alan ülkeler arasında. Kanada, Singapur, Belçika, İsveç, Finlandiya ve Tayland düz paket uygulamasında resmi görüşme aşamasında olan ülkeler.
AA