İSTANBUL (AA) - ZEHRA MELEK ÇAT - Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, sigara bağımlılığının Türk ekonomisine yıllık yaklaşık 120 milyar liraya mal olduğunu söyledi.
Cevdet Erdöl, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, Türkiye'de 252 bin çocuk ve 14,5 milyon yetişkinin sigara kullandığını dile getirdi.
Her yıl 100 bine yakın kişinin sigara kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirdiğini belirten Erdöl, "Bu oran ülkemizdeki yıllık toplam ölümlerin yüzde 23-25'ine denk gelmektedir. Dünyada da durum farklı değil. OECD'den elde edilen güncel rakamlar, tütün kullanımının her yıl dünya genelinde en az 6 milyon kişinin ölümüne neden olduğunu, her yıl ortalama 600 bin pasif içicinin öldüğünü gözler önüne sermektedir. Asıl çarpıcı olansa pasif içici ölümlerinin yüzde 75'nin kadın ve çocuklardan oluşması." diye konuştu.
Erdöl, DSÖ'nün, 2030 yılına kadar yılda 8 milyondan fazla tütün kaynaklı ölüm olacağını ve bu rakamın dünya çapında yıllık ölümlerin yüzde 10'unu oluşturacağını tahmin ettiğini kaydetti.
- "1 trilyon avroluk" maliyet
Erdöl, sigaranın ekonomik boyutunun da sağlık kadar önemli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"DSÖ'nün yaptığı bir araştırmaya göre sigara ve tütün ürünlerini kullananların dünya ekonomisine toplam maliyeti 1 trilyon avroya yakın. Bu rakama sigaraya ödenen paranın yanında, tedavi masrafları ve iş kayıpları da dahil. Ülkemizde de durum dünyadan farklı değildir. Sigara içen vatandaşlarımız, her yıl 88 milyar liralık sigara satın almakta ve her yıl sigara kaynaklı hastalıkların tedavisi için 24 milyar lira sağlık harcaması yapılmaktadır. Buna verimlilik kaybından kaynaklanan ilave gizli maliyetler eklendiğinde sigaranın Türk ekonomisine toplam yıllık maliyeti 120 milyar liradır."
Erdöl, 2002 yılından itibaren Türkiye'de tütün tüketimine karşı çok ciddi bir seferberlik başlatıldığını vurgulayarak, Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 Ocak 2008'de yürürlüğe girmesi ile Türkiye'de tütün tüketiminde ciddi düşüş olduğunu söyledi.
"Tüketim azaldıkça akciğer ve diğer kanser türlerinden ölümler, kalp damar hastalıklarından ölümler, felçler, tütünle ilişkili tüm hastalıklar ve zararlar zaman içerisinde ciddi oranlarda azalma eğilimine girdi." diyen Erdöl, yasanın etkin bir şekilde uygulanmasının yanı sıra tütün endüstrisinin son yıllarda geliştirdiği yeni enstrümanlara karşı da harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Hukuk sistemine sigara kaynaklı riskleri üretenin, satanın, kullananın üstlenmesi yönünde yeni düzenlemeler getirilmesi gerektiğini öneren Erdöl, "Satın alma gücü paritesine göre hesaplandığında Türkiye sigara fiyatında 37 Avrupa ülkesi içinde en ucuz ülke. Tüketicilerin refah düzeyi kıyasına göre Türkiye'de 100 birim sigara alınırken İngiltere'de ancak 28 birim sigara alınabiliyor. Etkin bir vergi artışı politikasıyla, sigaranın sağlık sistemi ve ekosistemimize zararlarını da maliyet fiyatına ekleyerek çocuklarımızı, gençlerimizi ve ekosistemimizi bu zehrin ağından koruyabiliriz." ifadelerini kullandı.
Erdöl, sigaradan zarar gören vatandaşların sigara şirketlerine dava açabilmesinin önünün açılması gerektiğini vurgulayarak, Tahkim Yasasının tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Cevdet Erdöl, sigarayı bırakmanın da teşvik edilmesi gerektiğin tavsiye ederek, "Sigara bırakmayı teşvik edecek çalışmalara TOKİ evi, işe giriş kolaylığı, evlenme yardımı gibi düzenlemelere ağırlık verilmelidir. Ülke olarak tütüne karşı başlattığımız bu savaşta mevzi kaybetmeye asla tahammülümüz yok. Hiç kimse o eski dumanlı ve karanlık günlere dönmeyi istemiyor." diye konuştu.
Tütün yetiştiriciliğinin ormansızlaştırmanın önünü açtığını ve üretilen her 300 sigaranın bir ağacın yok olmasına neden olduğunu belirten Erdöl, dünyada günde 10-15 milyar sigara satıldığını, bunların atıklarının da çevre katliamına neden olduğunu söyledi.
Erdöl, sözlerini, "İzmaritler, zemine ve su yollarına sızabilen ve onlarla temas eden canlı organizmalara zarar verebilecek toksinlerle doludur. Özellikle içme suyu kaynaklarına ve denizlere atılan çöplerin yüzde 73'ünü bu izmaritler oluşturuyor." diye tamamladı.