“Şiiristan” ufuklarında muhibbî, Sultan 3. Mustafa, Mevlâna Celâleddin’le…
“BOŞ VER diyor, “MUHİBBİ”.
Sonra şiirini söylüyor:
“Muhibbî, sâdığı yeğdir, kişinin akrabasından
Padişah olsan da derler ‘Er kişi niyetine’.
Gerçekten öyle..Sonunda, o “musallâ taşı”nda “Er kişi Niyeti”ne sadâsı ile bitecek işin. Senin de, benim de, O’nun da…”
Yukarıdaki şiiri AraplarLI Siyid söylemiyor; “Muhibbî” mahlaslı Kanunî Sultan Süleyman söylüyor.
Kanuni Sultan Süleyman böyle gittikten sonra, “Sen”in, “Ben”im, “O”nun” esamesi mi okunur, Allah aşkına?
“MAYONU AL SEĞİRT DENİZE; BIRAK BENİM YAKAMI…
İnsanın “Yeşil”den de bıktığı olur,”al”dan da. “Fındık kabuğu ile aldatılan maymun” mesâbesinde koşturulduğunu anlar. Birden farkına varır; gözleri bağlamış bir dolap beygiri yerine konduğunun…
Sıkılır, üzülür; emeğin “sağdıç emeği” olduğunu anlar.
Kurtulmak ister; kurtulmak istediği nereye giderse peşinden gelir. “Muktedirsen insanlıktan idraki kaldır” misalî; eğer “muktedir” sen hafızanı durdur.
Neyse; kısa keseyim de “Aydın havası” olsun. Sen mayonu al seğirt denize. Beni boşver. İstemem.
ÂZEDE, SERÂZET, SERÂPA; “ŞİİRİNTAN” DA SEYYAL…
“Melâli anlamayan nesle âşina değiliz” diyor, Ahmet Haşim. Ben de öyle. Hele Konya bozkırlarının hüznüne âşina olmayanlara; hele şiirle hemhâl olmayanlara.
Biliyor musunuz, söyledim mi acaba? Ben şiiri sevmeyenleri sevmem. Çocukları sevmeyenleri sevmem. Kedileri, köpekleri, kuşları sevmeyenleri sevmem. Böylelerini gördüm mü Sakyatan’a kadar kaçarım.
Günlerdir bir cümle, yarım bir cümle dilimde dolanıp duruyor. “KAÇMAK, BIRAKIP”. Bir tiyatro oyununun adıydı bu, galiba…
“Kaçmak, bırakıp” ruh halini yaşıyorum. “Ham halat” olmadığını sandığım birine anlatacak oldum, bu durumumu. “Psikologa gitmelisin” dedi. Laf. Tuzu kuru olan, tuzu yaş olanın halinden ne anlar. Çok bilmiş hallerde “Hım, hım, hıım” diyecek, dayayacak antidepresanı.
Sonra aklıma, her derde “maydanoz” bir söz geldi; “Dertler paylaşılırsa azalır”. Paylaşıldıkça azalmaz; deşilir, üstüne tüy dikilir. Hele; “Aramızda kalsın” diye anlatırsanız, ikindiye varmaz, âleme lüllüm olursunuz.
En sağlamı, en iyisi diye sayıklayıp dururken aklıma “Âzede”,”serâpa”,”serâzat” sözcükleri geldi. Bir “Cin” de fısıltıdadı;”-Âzede, serâp,serâzat siirinstan gitmelisin” diye…
“ŞİİRİSTAN”IN GİZEMİLİ İKLİMİNDE; “SÖZ MÜLKÜ”NDE…
“Şiiristan”. Yedi rengin, yedi bin nüansı gibi. “Alaimisema” gibi. Gökkuşağı gibi. Nazlar, niyazlar; “üftade”ler gibi. SEYYAL…
Sultan 3. Mustafa diyor ki: “Başımızda hiç hevâ-yı zülf- i yâr eksik değil
Pek yüce yerdedir, onun için rüziğâr eksik değil”
***
Elâzığ’da bir türkü çağırıyorlar:
“Gül bülbüle âşık mı nedir, zârını bekler
Pervane dahi yanmak için nârını bekler
Sevdalı gönül göz yorarak yarını bekler
Sevdim seveli terk edemem hayr ile şerde
Bir misl-i melek, zat-ı peri hüsn-ü beşerde”
Açıklama filân yapmıyorum. Şiir, “şerh” edilmez. Edilirse bal, keçiboynuzuna döner. “Şiiristan”dan nasip alan anlar, hiç değilse sezinler. Modern yaşamla bağdaşmadığı için atılması düşünülen “Osmanlıca –Türkçe sözlük” halâ duruyorsa, lütfen ona bir bakın.
***
Asaf Halet Çelebi Şiiristan’ın “gizem sisleri” altındaki ufuklarından sesleniyor:
“İbrâhim
İçindeki putları devir
Elindeki baltayla
Kırılan putları yerine
Yenilerini koyan kim
Güneş buzdan evimi yıktı
Koca buzlar düştü
Putların boyunları kırıldı
İbrâhim
Ateşi evime sokan kim
Asma bahçelerinde dolaşan güzelleri
Buhtunnasın put yaptı
Ben ki zamansız bahçeleri kucakladım
Güzeller bende kaldı
İbrâhim
Gönlümü put sanıp da kıran kim”
****
Mevâna Celâleddin “Sevgili”nin gideceğinden emin. Dil dökmelerin, ağlamaların, niyazların faydası olmamış. Kalmayacak kalmasına. Bari hatırlasa.
“Bir tatlı ömür gibi gitmeye niyetlendin,
Ayrılık atına eğer vurdun inadına
Ama bizi unutma, hatırla ama.
Sana temiz dostlar, iyi dostlar, bağdaş dostlar
Yeryüzünde de var, gökyüzünde de var
Eski dostlar ettiğin yemini, hatırla, unutma
Sen her gece ay değirmesini
Başına yastık edince yollarda,
Dizime yattığın geceleri, hatırla ama.
Sen ey, Hüsrev’i kendine kul
Şirin gibi nice güzeli esir eden
Aşkın ateşiyle tıpkı Ferhat gibi benim
Ayrılsak dağını delmede olduğumu, hatırla ama.”
DARILMACA OLMAYACAKSA, BİRKAÇ KELÂM EDEYİM…
Bazıları, belki de siz: “Beş Yıldızlı” bir tatil köyünde, “Her şey dahil” tatildesiniz; ve, Allah’ın her öğünü, döşünüzü, “körüklü belediye otobüsü” uzunluğunda “açık büfe”ye yaslıyor, yaslıyorsunuz. Ama; “ağır ağır merdivenler çıkıldığında, eteklerde güneş rengi bir yığın yaparak oluştuğunda, semaya ağlayarak bakma vakti geldiğinde”.
Şiiri sevmezseniz sevmeyin. Makamı, mansıbı; parayı pulu, villayı millayı sevin. Kanuni Sultan Süleyman, yani şair “Muhibbî” “Padişah olsan da derler; Er kişi niyetine” diyor. Hiç duydunuz mu; “Ağa niyetine, paşa niyetine, han sahibi niyetine, villa sahibi niyetine” dendiğini.
Bari çocuklarınıza; “Şiir okuyacağına cebir çalış” demeyin..Onların bir “su” olduğunu, aka aka yollarını bulacağını unutmayın.
MESAJ TAHTASI
Dergâh’ın Osmanlı kumaş hazinesi gün ışığında
Seraser, Atlas, Çatma, Kadife Kemha.
Savaî, Abâni, Alaca, Boğasi, Cafes, Şitarî, Kutnu.
Bunlar, Osmanlılar’ın şahane kumaşlarının adları.
“Dersaadet”ten Mevlâna Dergâhı’na armağan olarak gönderilen kumaşların adları. Sandukaların üstüne örtülmek için, “münasip” yerlerde kullanılmak üzere gönderilmiş. Bir “Cihan İmparatorluğu”nun haşmetini yansıtan sim, sırma, altın ipek ipliklerle dokumuşlar.
Mevlevîler, Dergâh’ta “atlas bohçalar” içinde, sikkelerinin içinde saklamışlar; beşyüz yıl. Onlar da bize bırakmışlar,”armağan” niyetiyle.
Konya İl Kültür Müdürlüğü, Konya Müze Müdürlüğü “hazine daireleri”nde korunan Osmanlı kumaşlarından bir kitap yapılmasına karar vermiş. Dr. Naci Bakırcı, hazırlanmış; “KONYA MÜZESİ KUMAŞ KATALOĞU/ SARAY’DAN DERĞÂH’A” adlı albüm kitabı. Büyük boy, 198 sayfa; her sayfada dünyaca ünlü bir “Osmanlı Kumaşı”; yanında rengi, dokuma tekniği, malzemesi hakkında bilgi.
Dr. Naci Bakırcı iyi bir müzeci, meraklı, titiz bir araştırmacı. Yakın bir zaman önce de “MÜZENİN SAKLI HAZİNESİ/CAM FİLMLERDE KONYA ANITLARI” fotoğraf albümü yayınlamıştı. Kitapta Hacer Kara’nın da takdir edilmesi gereken bir emeği var. “Cam Filmlerde Konya Anıtları” adlı bu albüm, araştırmacılar için “cihan değer” bir kaynak.
“Konya Müzesi Kumaş Kataloğu/Saray’dan Dergâh’a” adlı kataloğu Konya İl Kültür Müdürü Dr. Mustafa Çıpan “Takdim” ediyor; bir giriş yazısı ile. “13. Yüzyıldan Günümüze Kültürel Miras Mevlâna Müzesi” Projesi kapsamında gerçekleştirilen bu çalışma ile kumaş koleksiyonumuzun nitelikli bir tanıtımı yapılarak ilgililerin ve araştırmacıların dikkat ve takdirine sunulmuştur” diyor.
Kitabın “Giriş”inden birkaç satır: Hazreti Mevlâna’nın Türbesi’nin etrafında gelişen Dergâh’a Selçuklular, Karakanoğulları ve Osmanlılar zamanında yöneticiler ve zengin Mevlevîler tarafından pek çok kıymetli eşya hediye edilmiştir. Bu hediyeler arasında Osmanlı padişahları tarafından mezar sandukalarının üzerilerine örtülmek için gönderilen kumaşlar Türk kumaş sanatının en güzel örneklerini oluşturmaktadır”.
“Mevlâna Müzesi’nde Türk kumaş sanatının değişik dönemlerine ait 200’den fazla kumaş örneği vardır”.
“Mevlâna Müzesi Kumaş Kataloğu/Saray’dan Dergâh’a” gerçekten ‘yüzakı’ kitaplarımızdan biri olmuş. Bu yüzyıl tanıtma, tanınma yüzyılı. Değerlerimizi ne kadar tanıtırsanız, itibarınız da o kadar olur.
Emeği geçenlere maddi imkân sağlayan Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA)’na takdirler, tebrikler.
Kitabı, Konya Müze Müdürlüğü’nden isteyebilirsiniz.