İZMİR (AA) - EŞBER AYAYDIN - İzmir'de iki lise öğrencisi renk değiştiren bir oyuncaktan etkilenerek, soğuk zincir ürünlerinin bozulduğunu gösteren akıllı etiket üretti.
Öğrenciler, kimyasal madde kullanmadan geliştirdikleri akıllı etikette ham ipek ve kırmızı lahana kullandı.
Suyun sıcaklığına göre renk değiştiren oyuncak arabalardan etkilenen Özel Ege Lisesi 12. sınıf öğrencisi Berker Alpöz, renk değiştiren boyaların farklı malzemelerde nasıl kullanılabileceğini sorgulayarak sınıf arkadaşı Ardan Han ile okul laboratuvarında çalışmaya başladı.
Alpöz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ısındığında renk değiştiren ve tekrar eski rengine dönmeyen boya geliştirmek için 3 yıl araştırma yaptıklarını, bu süre zarfında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü laboratuvarlarından da yararlandıklarını ifade etti. Alpöz, organik malzemelerle geliştirdikleri boyayı soğuk zincirle taşınan aşı, ilaç ve dondurulmuş gıdalarda kullanılabilir hale getirdiklerini dile getirdi.
Taşıma koşullarında yaşanan sorunlar ya da elektrik kesintisi, soğutucunun devre dışı kalması gibi nedenlerle aşı ve gıdaların bozulabildiğine işaret eden Alpöz, "Geliştirdiğimiz etiket, bu ürünler için sigorta görevi görüyor. Yeşil renkli bu etiket, sıcaklığın artması halinde kırmızıya dönüyor, tekrar soğusa dahi bu rengini koruyarak kullanıcıya uyarı yapıyor." dedi.
- İpek ve lahana kullanıyorlar
Proje ortağı öğrenci 18 yaşındaki Ardan Han da renk değiştiren etikette ham ipek ve organik renklendiriciler kullandıklarına dikkat çekti.
Kimyasal olmaması nedeniyle ürünün gıda ve ilaçlarda kullanılabileceğine işaret eden Han, "Temelde kullandığımız asıl madde ham ipek ve organik renklendiriciler. Renklendirici olarak ilk etapta zerdeçal kullandık. Ancak renk değişiminin kırmızı lahanada daha net gözlenebildiğini fark ederek bu ürüne yoğunlaştık." şeklinde konuştu.
Lise son sınıf öğrencisi olduklarını ve Lisans Yerleştirme Sınavları'na hazırlandıklarını ifade eden Han, fırsat buldukça ürünün üzerinde çalıştıklarını ve üniversiteyi kazanmaları durumunda laboratuvarlarda daha fazla çalışma imkanı bulacaklarını anlattı.
- Proje Pazarı'na seçildi
Ürünün patentini alabilmek için başvuruda bulunduklarını kaydeden Han, TÜBİTAK'ın 2014 yılında Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri 45. Final Sergisi'nde ikinci olduklarını, ürünlerini son olarak Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından düzenlenen 4. Uluslararası Gıda Ar-Ge Proje Pazarı'nda sergilediklerini kaydetti.
Ürünün piyasa sürülmesi için lojistik ve ambalaj şirketleriyle görüştüklerini dile getiren Han, patent sürecinin tamamlanması ve üretim sürecine hazır hale gelmesi sonrası akıllı etiketin kullanılabilir hale geleceğini dile getirdi.
AA