MANİSA (AA) - AHMET BAYRAM - Türkiye'nin en önemli linyit kömürü üretim merkezi Manisa'nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014'te yaşamını yitiren 301 maden işçisi, facianın 5'inci yılında dualarla anılacak.
"Cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciası" olarak kayıtlara geçen olayın beşinci yılında, 301 işçi için Manisa Valiliği, Soma Kaymakamlığı, Manisa Büyükşehir Belediyesi ve Soma Belediyesince anma programları düzenlenecek.
Facianın meydana geldiği 13 Mayıs'ta başlayacak ve gün boyu devam edecek anma etkinliğinde, Soma Madenci Şehitliği'nde Kur'an-ı Kerim okunacak, şehit madencilerin kabirleri ziyaret edilecek.
Soma Ulu Cami'de maden şehitleri için okunan hatimlerin duası yapılacak ve mevlit okunacak. Akşam da Türk Kızılay tarafından madenci yakınlarına iftar verilecek.
Maden faciasında yaşamını yitiren işçilerden 39'unun mezarının bulunduğu Madenciler Şehitliği'nde hazırlıklar devam ediyor.
Vatandaşların şehitliğe ziyaretleri sürüyor. Türkiye'nin farklı kentlerinden Soma'ya gelen vatandaşlar, şehit madenciler için dua ediyor.
- "Herkes var gücüyle çalıştı"
Soma Belediye Başkanı Ali Tulup, 5 yıl önce meydana gelen facianın ardından tüm yetkililerin Soma'ya geldiğini hatırlattı.
Yaralarını sarmak için toplumun her kesiminin var gücüyle çalıştığını ifade eden Tulup, "Allah kimseye böyle bir acı yaşatmasın. Sayın Cumhurbaşkanımızın büyük katkısı ve desteğiyle Soma'da 301 şehidimiz adına konutlar yapıldı. Ülkeyi yasa boğan acı olayın ardından herkes elinden geldiği kadar Soma'ya destek için var gücüyle çalıştı." diye konuştu.
- En büyük maden faciası
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Soma Holding'e bağlı Soma Kömürleri AŞ tarafından işletilen kömür işletmesinde, 13 Mayıs 2014'te çıkan yangın sonucunda Cumhuriyet tarihinin en büyük facialarından biri yaşandı.
Toplam 5 bin maden işçisinin çalıştığı ocakta saat 15.00 sıralarında başlayan yangın nedeniyle 420 metre derinlikteki ve 3,5 kilometre uzunluğundaki galerileri duman doldurdu, bu sırada madende bulunan işçiler mahsur kaldı.
Olayın ardından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda, Türkiye Kömür İşletmelerine bağlı tahliye ekipleri, çevre maden ocaklarından gelen işçiler ile Sağlık Bakanlığına bağlı 112 Acil Servis ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin de katılımıyla arama kurtarma çalışması başlatıldı.
Madende arama kurtarma çalışmaları, aralıksız 96 saat sürdü ve ilk anda 162 işçi kurtarıldı, 301 madencinin ise cansız bedenine ulaşıldı.
Tüm ülkeyi yasa boğan maden faciasında 486 işçi yaralandı, 432 çocuk yetim kaldı.
- Devlet kurumları bölgeye koştu
Soma'da 301 madencinin yaşamını yitirdiği kazanın ardından tüm ülke üzüntüye boğuldu, üç gün yas ilan edildi.
Diyanet İşleri Başkanlığı, ailelerin acılarını paylaşmak ve cenaze kaldırma işlemlerini gerçekleştirmek üzere yaklaşık bin 500 din görevlisini ilçeye gönderirken, ülke genelinden tüm camilerinde sela okutuldu, cuma namazından sonra dua edildi.
Hayatını kaybeden madencilerin ailelerine psikolojik destek sağlamaları için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığından psikologlar bölgede görevlendirildi.
- "Türkiye şehit madencilerin yakınlarına sahip çıktı"
Facianın ardından Türk insanı şehit madenci ailelerine destek olmak için kolları sıvadı. AFAD'ın koordinasyonunda yardım kampanyası düzenlendi. Kampanya kapsamında 50 milyon lira toplanırken her ailenin hesabına 160 bin lira yatırıldı.
Ailelerin maddi sıkıntılarla karşılaşmaması için ilk etapta her aileye, yaşamını yitiren madencilerin aldığı maaş kadar emekli maaşı bağlandı.
Prim eksikliği nedeniyle emekliliği hak etmeyen 70 madenci için de Torba Yasa ile düzenleme yapıldı. Böylece prim borçları devlet tarafından karşılanarak bu ailelere de maaş olanağı sağlandı.
Türk Kızılay tarafından 301 madenci ailesine kişi başı 3 bin 500 lira yardım yapıldı.
Beşiktaş Belediyesi tarafından kazada hayatını kaybeden 301 madenci ailesine tahsis edilmek üzere alınan 30 daire düzenlenen kura töreninin ardından madenci yakınlarına teslim edildi.
Galatasaray Futbol Kulübü, kazada şehit olan madenci çocukları ile kazadan etkilenen madencilerin çocuklarının ücretsiz eğitim gördüğü "Soma Çocuk Gelişim Merkezi"nin eğitim giderlerine destek sağlamak için 453 bin 333 bin lira bağışta bulundu.
- Şehit madenci ailelerine ikinci konutları da verildi
Doğuş Grubu'nun madenci aileleri için yaptırdığı toplam 306 konutun anahtarları önceki yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Manisa'da katıldığı toplu açılış töreni sırasında hak sahiplerine verildi.
Toplam 100 milyon liraya mal olan proje kapsamında 32 derslikli bir okul ile 200 kişinin ibadet edeceği Akşemsettin Camisi yaptırıldı.
Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinin finasmanını sağladığı TOKİ tarafından yapılan 301 konutun da kuraları çekildi, anahtar teslimi yapıldı.
- Dava Yargıtay aşamasında
Olayın ardından Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdürü Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik, Teknik Müdür İsmail Adalı, Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy ve Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik tutuklandı.
Kamuoyunda "Maden Faciası Davası" olarak bilinen davanın ilk duruşması, 13 Nisan 2015'te Akhisar'da başladı. Açılan davada, tutuklu 5 sanık ile tutuksuz yargılanan vardiya amirlerinin "olası kasıtla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan da 162 kez, 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi.
Tutuksuz sanıklar hakkında ise "taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istenirken, bunlardan 25'i hakkında da bu suçları "bilinçli taksirle" işledikleri iddiasıyla aynı aralıktaki cezanın üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep edildi.
Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığının şirketlerin sahibi Alp Gürkan ile yöneticileri hakkında "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçlarından açtığı dava da ocak ayında ana davayla birleştirildi.
Davanın 11 Temmuz 2018'deki karar duruşmasında, 5 tutuklu sanığın 15 yıl ile 22 yıl 6 ay arasında değişen hapisle cezalandırılmasına, 9 sanığın adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına, 37 sanığın ise beraatine karar verildi.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, davada yerel mahkemenin 5 tutuklu sanığa verilen 15 ila 22 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezalarını yerinde buldu. Daire, şirketin yönetim kurulu başkanı Can Gürkan'ın ise yurt dışı yasağı konularak tahliye edilmesine karar verdi.
Dava, halen Yargıtay aşamasında.