ÇALIŞMA HAYATI İLE İLGİLİ GELEN SORULARA KISA CEVAPLAR
İŞVEREN İŞÇİYİ ÇIKARIRKEN İŞTEN AYRILMA BİLDİRGESİNİN BİR NÜSHASINI VERMEK İŞÇİYE VERMEK ZORUNDADIR.
SORU : Yalçın Bey merhabalar, 2,5 yıldır çalıştığım şirketten ayrıldım. Ne gibi evraklar imzalamam gerek ya da imzalamamam gerekir. Çıkışımı alamadım ne yapmam gerekir. Mustafa C.
CEVAP : Merhaba Mustafa Bey, iş sözleşmeniz işverenin isteğiyle, haklı neden olmadan feshedilmişse size işçilik alacaklarınızın ve tazminatlarınızın ödenmesi gerekir. Ödeme yapılmadan herhangi bir belge imzalamayın. İşveren çıkış yaptıktan sonra durumu Türkiye İş Kurumuna ve SGK'ya bildirmek zorunda. Siz durumu geç olsa da internetten veya Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğünden sorgulayabiliriniz. İşverenin iş sözleşmesini sona erdirirken İAB (işten ayrılma belgesi) nin bir nüshasını size vermesi gerekirdi. Siz bu belgeyle işsizlik ödeneği için başvurabilirdiniz.
AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE, İŞVERENİN İŞÇİLERİ İÇİN AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE ÇALIŞANLARA AİT İŞE GİRİŞ/PERİYODİK MUAYENE FORMUNA GÖRE SAĞLIK RAPORU ALMASI GEREKİR.
SORU :Merhaba kolay gelsin. Ekmek üzerine imalat yapan bir fabrikayız. Sistemimiz tam otomatik. İnsan faktörü üretimde çok az el değmeden üretim yapıyoruz. Benim size sorum üretimde çalışan işçiler için ağır işte çalışabilir sağlık raporu almamız gerekiyor mu ilginize teşekkür ederim. Fatih A.
CEVAP : Fatih Bey merhabalar, konuyla ilgili ayrıntılar Kanunda açıkça düzenlenmemiştir. Ancak ilgili yönetmelikte, gıda ve içki sanayii ile ilgili işler başlığı altında "ekmekçilik ve her çeşit un ve unlu maddelerden gıda maddesi yapımı işleri" olarak ifade edilmiştir. Dolayısıyla sizin faaliyetiniz de buraya girmektedir.
Buna göre, işyerinizde çalışan personeliniz için ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlara ait işe giriş/periyodik muayene formuna göre sağlık raporu almanız gerekir. Şoför olanlar için de almanız da fayda var. Ayrıca bunun bir defa alınması yeterli değildir. Periyodik aralıklarla söz konusu raporların alınması gerekir.
1 EKİM 2008 TARİHİ İTİBARİYLE İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIKLA İLGİLİ ORTAK BİR DÜZENLEME YAPILDI VE BUNDAN SONRA İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR 4/B Lİ (ESKİ SİSTEME GÖRE BAĞ-KUR'LU) OLARAK DEĞERLENDİRİLECEK.
SORU: Efendim bir soruma cevap verirseniz sevinirim. 2936 gün SSK'YA zorunlu sigortalılık ve isteğe bağlı sigorta primi ödedik. Askerlik borçlanması yaptık 600 gün toplam ikisinin toplamı 3536 gün yapıyor. Şu an isteğe bağlı olarak ödeme . Ekim 2008'de yeni tebliğde isteğe bağlı sigorta olanlar Bağ-Kur’a devredilecekmiş, SSK’dan emekli olmak için ne tavsiye edersiniz. Mustafa Özarıcı
CEVAP: Merhaba, 1 Ekim 2008 den önce SSK isteğe bağlı sigortalılığı vardı. Siz de bu yöntemle prim ödemesi yapmışsınız. Ancak 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalılıkla ilgili ortak bir düzenleme yapıldı ve isteğe bağlı sigortalılar 4/b li (Eski sisteme göre Bağ-Kur'lu)olarak değerlendirildi. Eğer siz isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye devam ederseniz emekli olacağınız dönemde 4/b liler nasıl emekli oluyorsa o şekilde emekli olursunuz. Bu durum da sizin lehinize değil. Dolayısıyla sizin yapmanız gereken son dönemde 4/a lı (işçi) olarak sigortalı olmak ve emekliliğinizi o şekilde hak etmek. Şu anda siz belirli bir süre daha isteğe bağlı sigortalılığa devam edebilirsiniz. Ancak dikkat etmeniz gereken husus, emekliliğe hak kazanmadan önceki son 3,5 yıl ve daha fazlasının 4/a lı (işçi) olarak geçirilmesidir.
İŞVEREN İŞÇİNİN RIZASI OLMADAN MAAŞ VE DİĞER MADDİ HAKLARDA KISITLAMAYA GİDEMEZ.
SORU: Merhaba Yalçın Bey, ben Konya’dan …* …*. Ben *** sayıda kişinin çalıştığı fabrikada çalışıyorum. İşveren kriz bahanesiyle maaşımızdan ve mesaiden kesinti yapıyor. Çocuk parasını ödemiyor. İşe girerken herkese kağıt imzalattırdılar. Hiçbir alacağım yoktur, mahkemeye gitmeyeceğim,hak talep etmeyeceğim diye kağıt imzalattırdılar.Bazı arkadaşları işten çıkarttılar,tazminat ödemediler .Ne yapmamız gerekir? Yardımcı olursanız seviniriz. Teşekkür ederim. ????
CEVAP: Merhabalar Selahattin Bey, işveren işçinin rızası olmadan maaş ve diğer maddi haklarda kısıtlamaya gidemez. Dolayısıyla sizin verdiğiniz bilgilere göre işverenin yaptığı hukuka aykırı. İşverenin bu davranışına karşı eğer işten çıkarma sırası size geldiğini düşünüyorsanız veya bu şartlarda çalışmak istemiyorsanız haklı nedenle sözleşmeyi siz de feshedebilirsiniz. Ancak bu durumda sözleşmeyi feshederken usul kurallarına dikkat etmeniz gerekir. Aksi halde mağdur olursunuz. Ayrıca maaşınızın düştüğünü veya diğer haklarınızda gerileme olduğunu gösteren şahit dışında bir belge var mı? (bordro veya imzalanan başka bir belge gibi-bu işi kolaylaştırır). Sizden başlangıçta alınan belge sizin için bir risk ama tam olarak işvereni de korumaz. Sizden alınan belgenin içeriği bu anlamda önemli.
25 YILI DOLDURDUKTAN SONRA HİÇBİR YERDE ÇALIŞMADAN EVİNİZDE BEKLEYEREK YAŞ ŞARTINI SAĞLARSANIZ HEM EMEKLİ İKRAMİYESİNİ HEM DE EMEKLİ AYLIĞINI MEMURLAR GİBİ ALIRSINIZ.
SORU: Merhabalar, Devlet Memuruyum, 25 Çalışma yılımı 45 yaşımda dolduruyorum fakat emekli olmam için 52 yaşında olmam gerekiyor. Sorum şu: 25 Çalışma yılını doldurduğumda ikramiye alabilir miyim yoksa yaşı (52) doldurunca mı
alırım. Ferit U.
CEVAP: Ferit Bey merhabalar, memur olarak 25 hizmet yılını doldurduğunuzda yaş dışında diğer şartları sağlamış olursunuz. Ancak yaş şartını tamamlamadığınız için emekli aylığına ve ikramiyesine hak kazanamazsınız.
Eğer 25 yılı doldurduktan sonra hiçbir yerde çalışmadan evinizde bekleyerek yaş şartını sağlarsanız hem emekli ikramiyesini hem de emekli aylığını memurlar gibi alırsınız. Ancak memurluktan ayrıldıktan sonra sigortalı olarak bir işyerinde veya serbest olarak çalışırsanız emekli ikramiyesi hakkını kaybedersiniz. Ayrıca bu çalışmalarınız 3.5 yılı geçerse emekliliğiniz de memurların tabi olduğu hükümlere göre olmaz.